Enneaden / Plotinus ; vert. en ingel. door Rein Ferwerda. Over het leven van Plotinus en de indeling van zijn traktaten / Porphyrius ; vert. en ingel. door Rein Ferwerda
Plotinus
Rein Ferwerda (Vertaler), Peter Struycken (Andere)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Damon, cop. 2001 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 153.2 ARIS |
31/12/2002
In de 19e eeuw dacht men dat de oude Grieken kleurenblind waren, omdat ze nergens blauw vermeldden, maar vooral omdat de kleurenmengsels van de filosofen Democritus en Plato niet met de realiteit schenen overeen te komen. Zo schrijft Democritus dat een mengeling van wit, wat minder zwart en wat meer rood, purper oplevert, terwijl bij schilders het resultaat daarvan een licht grijzig bruin is. Maar die mengsels moeten vanuit de natuurfilosofie begrepen worden: wit als licht, zwart als het grauw van de duisternis en roos als de stralingswarmte van het vuur. Bij zonsopgang (en -ondergang) zorgt de straling van de zon in de overgang van nacht (of andersom) voor een purperkleurige lucht in het oosten (of het westen).
Het nu vertaalde werkje Over kleuren hielp het raadsel van de kleurenmengsels oplossen. De auteur, waarschijnlijk een leerling van Aristoteles, houdt zich niet bezig met theorieën, maar is meer geïnteresseerd in de verklaring van fysische verschijnselen. Kleurenmengsels ontstaan door de werking van licht, lucht en water. Ze vertonen een eindeloze variëteit als gevolg van de kwantiteit van de basiskleur, licht, schaduw, schuren en verbranden. Zoals kleuren (bv. purper) in een kookproces kunnen gemaakt worden, zo ontstaan ze in de natuur bij het verbrandingsproces in dieren en planten. Opdrogend vocht wordt zwart, en als zonnestralen zich met dat vocht mengen, ontstaan geelgroen, preigroen, rood en blauw.
Naast Over kleuren heeft Ferwerda ook andere Oudgriekse filosofische teksten over kleuren ingeleid en vertaald. Democritus nam als basiskleuren wit, zwart, rood en geelgroen aan, bij Plato blijven ze beperkt tot zwart en wit, waaruit hij dan rood en "stralend" afleidt. Empedocles en Democritus waren van mening dat we de voorwerpen en hun kleuren zien doordat er zich heel dunne "afstroomsels" van losmaken. Aristoteles vond dat absurd en hij nam zeven basiskleuren aan. Verder bespreekt P. Struycken, zelf beeldend kunstenaar, in een uitvoerig essay (60 pp.) de Oudgriekse opvattingen over kleuren. Hij heeft het over kleurenmengsels van schilders en filosofen, biedt een oplossing voor de kleurenraadsels van Democritus en Plato, en wijst erop dat in onze cultuur design en mode ons steeds nieuwe maatstaven opdringen om bepaalde kleuren en hun combinaties te waarderen.
Dit boekje biedt veel degelijke informatie over de opvattingen van de Grieken over kleuren. Maar het geheel komt als heterogeen en verwarrend over: twee hedendaagse auteurs behandelen het onderwerp, de opvattingen van de filosofen worden in een inleiding én door tekstfragmenten voorgesteld, en de eigenlijke tekst Over kleuren beslaat slechts 18 pagina's. [Jef Ector]
Dr. R.Th. v.d. Paardt
De belangstelling voor de Griekse filosoof Aristoteles (vierde eeuw v. Chr.) is zo groot, dat nu ook tractaten die aan hem zijn toegeschreven, maar niet van hem (kunnen) zijn, in vertaling verschijnen. 'Over kleuren', in een vertaling van specialist Rein Ferwerda en met een essay van beeldend kunstenaar Peter Struycken (bekend van de permanente postzegel met de beeltenis van Beatrix en de computergestuurde lichtgalerij van het Nederlands Architectuurinstituut in Rotterdam) over kleuropvattingen in de oudheid, is daarvan het bewijs. De mooi verzorgde uitgave bevat ook nog een inleiding en een nawoord van de vertaler, waaruit wel blijkt dat de kleurproblematiek in feite een kwestie is van bijna niet te overbruggen cultuurverschillen: rood was voor de Griek en betekende voor hem iets anders dan voor ons. Een deskundig gemaakt boekje, interessant voor classici uiteraard, maar ook van al degenen die, al dan niet met klassieke opleiding, in het verschijnsel 'kleur' belang stellen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.