Ethica
Aristoteles
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Historische Uitgeverij, cop. 2005 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 153.2 ARIS |
31/12/2005
Als filosoof en wetenschapsmens had Aristoteles (384-322 v.C.) belangstelling voor alle terreinen van de wetenschap. Zo is hij ook de grondlegger van de biologie. Op basis van zijn scherp waarnemingsvermogen en zijn drang tot ordenen en verklaren probeerde hij de hele dieren- en plantenwereld in kaart te brengen. In dit kader schreef hij o.m. Over dieren (Leesidee 2001, p. 47) en Over voortplanting.
In Aristoteles' visie op de voortplanting spelen vorm en materie een grote rol: de vrouw (menstruatievocht) levert de materie en de man (sperma) de vorm. Het zaad, dat uit 'pneuma' (warme lucht) en water bestaat, brengt het menstruatievocht in beweging, dat zich dan zelfstandig tot een embryo ontwikkelt. In het embryo blijft er niets van het zaad achter, evenmin als er van de ambachtsman nog iets in het gemaakte voorwerp aanwezig is. Alleen de denkende ziel, de 'nous' (intellect), wordt er later van buitenaf aan toegevoegd. Aristoteles bespreekt niet enkel de voortplanting bij zoogdieren, maar ook bij vogels, vissen, insecten en schelpdieren. Hij heeft aandacht voor voortplantingsorganen, erfelijkheid en allerlei lichamelijke eigenschappen.
De auteur zoekt voor alles en nog wat verklaringen. Vanuit zijn opvatting dat sperma een reststof is, kan hij verklaren dat kinderen geen zaad produceren (omdat hun groei al het voedsel gebruikt), dat dikke mensen minder vruchtbaar zijn (omdat hun reststof in vet omgezet wordt) en dat planten die te veel zaad produceren, zoals peulvruchten en tarwe, uitdrogen (omdat te veel voedsel in zaad omgezet is). Hij legt uit waarom jongens of meisjes op hun vader of moeder of grootouders lijken, en verklaart zelfs details als de kleur van de ogen en de dikte van het haar. Hij geeft en weerlegt opvattingen van zijn voorgangers, bv. hun argumenten om aan te nemen dat het zaad van elk van de verschillende lichaamsdelen afkomstig is. Hij confronteert waarnemingen met theorieën. Regelmatig verduidelijkt hij stellingen door ze met het werk van ambachtslui of met de kosmische verschijnselen te vergelijken.
Rein Ferwerda heeft deze niet zo eenvoudige teksten goed en bevattelijk vertaald. Bij de talrijke termen waarvan geen adequate Nederlandse vertaling mogelijk is, geeft hij in de marge de oorspronkelijke Griekse woorden, die hij dan in een glossarium uitvoerig toelicht. Hij heeft de tekst van titels en tussentitels voorzien. In de noten geeft hij nadere verklaringen, maar vooral verwijzingen naar parallellen (in dit werk, andere werken van de auteur, en werken van zijn voorgangers). In de inleiding belicht hij vrij uitvoerig het filosofische en biologische denkkader van de auteur en zijn houding tegenover de vrouw. De uitvoerige registers van zaken, begrippen, namen en dieren verwijzen naar alle plaatsen waar het item (in dit werk) ter sprake komt. Ten slotte is er nog een bibliografie. Het geheel is een interessant en zeer degelijk werk, dat bijzonder verzorgd uitgegeven is (net zoals de drie eerder in deze reeks verschenen vertalingen van Aristoteles). [Jef Ector]
Dr. D.G. van der Steen
Beschrijving door de Griekse filosoof (384-322 v.Chr.) van de voortplanting bij mensen en dieren. Het is voor filosofen en wetenschapshistorici uitermate verheugend dat steeds meer van de minder bekende werken van Aristoteles in vertaling beschikbaar komen. De Historische Uitgeverij uit Groningen speelt daarbij een prominente rol. Dit deel uit hun Aristoteles-reeks bevat dus een van diens biologische werken ("Over dieren" werd al eerder vertaald). De (meer beschrijvende dan beschouwende) tekst, die bij moderne lezers enorm respect afdwingt, maar verder toch voornamelijk curieus aandoet, is met grote zorgvuldigheid vertaald, geannoteerd en ingeleid. De tekstgetrouwheid stond daarbij steeds op de eerste plaats, zonder concessies ter wille van een vlotte leesbaarheid. Het boek sluit af met diverse registers, een glossarium en een literatuurlijst.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.