Bladgrond
Roland Jooris
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Querido, 2008 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : JOOR |
31/12/2008
De gedichten van Roland Jooris zijn meteen herkenbaar: schrale constructies van taal, met verspringende versregels en onmiskenbaar verticaal gestructureerd, met korte regels... Het is het handelsmerk van de dichter, maar het is tegelijk ook de matrix waarbinnen Jooris op zijn best kan werken. Lange tijd heeft men Jooris tot de nieuw-realisten gerekend omdat hij in zijn poëzie de realiteit zo goed mogelijk trachtte weer te geven. Gaandeweg is daarbij echter een duidelijke evolutie opgetreden. De werkelijkheid is immers niet vooraf gegeven, maar komt tot stand door de waarneming en het bewustzijn van de mens. Dat geldt voor de dichter en de kunstenaar, maar evenzeer voor de lezer. Sindsdien is de poëzie van Jooris alsmaar abstracter en filosofischer geworden, maar tegelijk is daarbij geen sprake van een hol spel van grote woorden. De dichter weet bijzonder goed de verhouding tussen concrete details en abstractie te doseren. Wel is het zo dat van langsom meer verzen handelen over het artistieke proces zelf, over de moeizame tocht om te komen tot een vers, tot kunst, tot een ding. De ondoordringbaarheid van de materie wordt daarbij doorslaggevend. Het komt er niet op aan om snel gedachten in taal te verpakken, maar om de taal te veroveren op de stilte en het onzegbare en ze, omgekeerd, ook aan die stilte terug te geven. Dat resulteert in bijzonder krachtige verzen, zoals dit fragment uit het gedicht 'Honger' waarmee de bundel opent: "Zijn werk is een gebaar / dat zich wegkapt, een / sprakeloos houwen in / nog stenige / taal // Zijn barok / schrijft zich kaal / in zijn weerzin, elke letter / staat bij hem in het / krijt". Niet alle gedichten zijn echter zo abstract. Vaak gebruikt Jooris visualiteit als een invalshoek voor zijn verzen, vertrekt hij van wat hij ziet (en niet ziet) en krijgt het vers van daaruit vorm.
Dit is geen poëzie voor de lezer die zich vrijblijvend wil ontspannen, maar lyriek die ook van de lezer het uiterste vraagt. Wie op zoek wil gaan naar de essentie van het schrijverschap, en bijgevolg ook van het mens-zijn, is bij Jooris alleszins aan het juiste adres. Zijn bezinning over de mens, de tijd en de ruimte resulteert in een aantal onmiskenbare hoogtepunten. [Dirk De Geest]
Albert Hagenaars
De poëzie van Roland Jooris (1936, Wetteren) kenmerkt zich door een summiere zegging en de pogingen daarmee tegenstrijdigheden op te heffen (zie titel), het besef van chronologisch ervaren tijd te doorbreken en de essentie te bereiken van onder andere leven, dood, taal en kunst. Jooris biedt vaak, ook nu weer, gedenkwaardige zinnen en beelden: 'Iemand klampt zich nog / vast aan zijn letters, aan / wat als verdichting in / gedachtenis zinkt: een // bestaan dat verwaait in / zijn strooisel, een hiernamaals / van wind en van / as'. In deze laatste bundel bewegen echter ook bedenkelijke regels als: 'De ziel van het gevoel drukt zich / exact onmeetbaar in het enkelvoud van / kleuren uit'. De zeven korte afdelingen, die elk vier of vijf teksten tellen, zijn opnieuw eerder een verlenging van het bekende stramien dan een koerswijziging en daarmee vooral interessant voor wie nog geen werk van Jooris hebben. Anderen wachten beter op een relevant overzicht van zijn werk. Dat zal er, gezien de betekenis voor onze poëzie die Jooris bevochten heeft, zeker komen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.