De rechter als politiek koorddanser
Maurice Adams
Maurice Adams (Redacteur), Willem Lemmens (Redacteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Pelckmans, 2007 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 155.2 ADAM |
31/12/2008
De Engelse filosoof Thomas Hobbes (1588-1679) kan beschouwd worden als een van de belangrijkste denkers uit de moderniteit. Zijn werk legde de basis voor de ontwikkeling van de politieke filosofie en had een grote invloed op belangrijke filosofen zoals Rousseau, Marx en zelfs Hegel. Vandaag komt hij opnieuw sterk in de belangstelling, vooral in verband met de problematiek van de verhouding tussen burger en staat, en het oplaaiende geweld van het terrorisme. Deze reader, verschenen in de reeks 'Denkers' van uitgeverij Pelckmans, tracht een breed overzicht te geven van de belangrijkste thema's uit het werk van Hobbes. Zo wordt o.m. aandacht besteed aan de morele psychologie, het natuurrecht, de religie, economische dwang en rechtvaardigheid, het geweld en de rol van de staat in tijden van noodtoestand.
Hobbes wordt duidelijk geplaatst in de historische context van zijn tijd, die sterk getekend was door het geweld tijdens de Engelse Burgerloorlog en de godsdienstoorlogen, die een grote bedreiging vormden voor de reguliere staat. Hobbes gaat ervan uit dat een dictatuur die gericht is op het welzijn van de burgers in ieder geval beter is dan een toestand van oorlog en geweld zoals die hij in zijn tijd beleefde. Als je mensen aan hun lot overlaat, zoals dat in een hypothetische natuurtoestand volgens hem het geval is, worden mensen gevaarlijk voor elkaar. Ze denken dan alleen maar aan eigen voordeel en uit vrees door de anderen gehinderd of gedood te worden gebruiken ze zelf geweld: de mens wordt dan een wolf voor de andere mens. Alleen wanneer mensen door een onderling contract hun rechten op veiligheid en zekerheid afstaan aan een begunstigde (één persoon of een gremium) aan wie zij beloven te gehoorzamen, is er uitzicht op een vreedzaam leven. Deze gemachtigde moet wel neutraal zijn en zich inspannen om voor iedere burger het goede mogelijk te maken. Dat is dan ook de enige voorwaarde waarop hij kan worden geëvalueerd. Verder is hij almachtig en kan hij regels en wetten uitvaardigen naar eigen inzicht. Zo is de staat het grote monster Leviathan die de mens beschermt door vrede en sociale cohesie te waarborgen op voorwaarde dat de mens zich onderwerpt. Dat Hobbes actueel is, wordt duidelijk als we zien hoe ook vandaag de staat zich steeds meer opwerpt als de almachtige en beschermende instantie voor de burgers, die zich dan de fijnzinnigste controles en een steeds verdergaande beperking van de privacy moeten laten welgevallen. Ieder thematisch hoofdstuk uit dit werk gaat in de conclusies ook specifiek in op de betekenis van Hobbes' werk voor actuele vragen.
Over het algemeen is deze reader vlot en toegankelijk geschreven en biedt hij een ruim inzicht in het enorme oeuvre van Hobbes. De grote verdienste is ongetwijfeld dat je bij het lezen van dit boek het gevoel krijgt dat Hobbes in vele opzichten zijn tijd vooruit was en tot vandaag uitdagend blijft. [Willy Deckers]
Wim Fiévez
De Engelse filosoof Thomas Hobbes (1588-1679) blijft boeien. Uit de bijdragen die onderdeel uitmaken van deze congresbundel, blijkt dat niet alleen vakfilosofen nog steeds Hobbes raadplegen, maar dat hij ook de niet-gespecialiseerde lezer nog steeds veel te vertellen heeft. In zijn meesterwerk 'Leviathan' (1651) beweert Hobbes dat alleen een sterk centraal staatsgezag wanorde en een oorlog van allen tegen allen kan voorkomen. Dit inzicht steunt op een sobere en ontnuchterende visie op de mens die past in een modern natuurwetenschappelijk beeld van de werkelijkheid. Hobbes' conclusie sluit aan bij een in de westerse wereld latent aanwezig cynisme ten aanzien van politiek, moraal en recht. Zijn opvattingen leveren voor velen het kader om na te denken over de spanning tussen vrijheid en macht in de hedendaagse liberale democratie. De essays belichten uiteenlopende aspecten van de betekenis en hedendaagse relevantie van zijn gedachtegoed.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.