Zijn en tijd
Martin Heidegger
Martin Heidegger (Auteur), Jacques de Visscher (Inleider)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Klement, 2002 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 157.2 HEID |
31/12/2003
In 1966 stond Heidegger eindelijk en uitzonderlijk een interview toe met enkele leden van de redactie van de gezaghebbende Duitse krant 'Der Spiegel'. Echter op één voorwaarde: het mocht pas postuum worden gepubliceerd. Niet omdat Heideggers denken zo provocerend was, neen, veeleer omdat het hoofdzakelijk zijn oorlogsverleden zou betreffen. In 1933-'34 was Heidegger immers rector van de universiteit van Freiburg... een nazi-rector. Na de oorlog heeft men Heidegger alle onderwijsbevoegdheid afgenomen, nadat hij kalm en volgens sommigen vaag geantwoord had op de stereotiepe ondervraging van de ad hoc-tribunalen. Pas met een essay in antwoord op een vraag van zijn Franse bewonderaar Jean Baufret, later gepubliceerd als Über den Humanismus, treedt hij terug in het Europese intellectuele voetlicht. Velen echter gaan zich ergeren aan zijn weerbarstig zwijgen over het hele nazi-gebeuren en zijn rol daarin.
Dit interview zal hen amper hebben bedaard. Nauwgezet deze keer beantwoordt Heidegger de aantijgingen die de redacteurs hem voorleggen. Jammer eigenlijk, want Heidegger ziet geregeld de mogelijkheid om enkele zeer boeiende filosofische profetieën te lanceren, door 'Der Spiegel' helaas steevast in de jaren '30 versmoord. Vooral die ene zin heeft veel tongen en pennen beroerd: "Nur noch ein Gott kann uns retten". De inleiding door Jacques de Visscher plaatst die zin in perspectief, dat wil zeggen enerzijds binnen de context van Heideggers denken over ontotheologie en techniek, metafysica en laatmoderniteit; anderzijds wijst hij op het relatieve belang van die uitspraak binnen de context van het interview.
Bijna zeker bedoelt Heidegger hier niet de God van het geïnstitutionaliseerde christendom, dat volgens hem tot de metafysica behoort en door Nietzsche overigens terecht dood was verklaard. Het is zelfs de vraag waarom de vertaler 'Gott' vertaalt met behoud van de kapitaal, hetgeen men aan de Duitse taal niet automatisch verplicht is. Niemand kan met zekerheid uitmaken of Heidegger deze frase ironisch, religieus, mythisch, apocalyptisch, esthetisch-symbolisch of hoe dan ook bedoelde.
Een heel dubbel gevoel dus bij dit interview, tot mythologische proporties opgeblazen door de titel en de postume uitgave, maar nogal teleurstellend in zowel de antwoorden op de vraag naar het politieke engagement van Heidegger en zijn 'laatste inzichten' in de actualiteit van denken en zijn in de tweede helft van de 20e eeuw. [Erik Meganck]
J.A. Eekhof
Martin Heidegger is één van de bekendste filosofen geweest in de vorige eeuw. Het was opvallend dat hij zich als rector van de universiteit in Freuberg aansloot bij de nazi-partij; hij bleef lid tot 1945. Het werkte bevreemding dat juist hij dit deed. Enkele dagen na zijn dood in 1976 verscheen in het blad 'Der Spiegel' een uitvoerig vraaggesprek dat tien jaar eerder bij hem thuis was gehouden. Het mocht pas na zijn overlijden worden gepubliceerd. Deze tekst is nu opnieuw verschenen. Heidegger legt verantwoording af van zijn houding in de jaren dertig. Bij het verschijnen was er grote belangstelling voor dit interview. Het sloeg in als een bom. Het wekte bewondering op, maar ook scherpe afwijzing. Vooral de reactie van zijn (joodse) vriendin Hannah Arendt maakte indruk. In het gesprek is de uitspraak van Heidegger 'Alleen nog een God kan ons redden' beroemd geworden. In deze nieuwe uitgave van het artikel schrijft Jacques De Visscher een inleiding die zeer verhelderend is. Een fascinerend boek!
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.