Zijn en tijd
Martin Heidegger
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
SUN, 1997 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 120 HEID |
31/07/2014
Martin Heidegger is ongetwijfeld een van de grootste denkers van de twintigste eeuw. Zijn eerste hoofdwerk, Sein und Zeit (vert. Zijn en tijd, SUN, 1998), verscheen in 1927 en maakte hem op slag beroemd. In dat boek probeert Heidegger het wezen van de mens terug te winnen op de traditionele benadering sedert Aristoteles. Deze zag de mens als het ‘redelijke dier’, maar Heidegger vond die bepaling — nochtans de moeder van alle wetenschappelijke definities van de mens en zijn wereld samen — ontoereikend en oppervlakkig. In Zijn en tijd zoekt hij naar een bepaling van de mens vanuit zijn concrete gegevenheid, zijn basisstemmingen, zijn radicaal in-de-wereld-zijn (een term uit de existentiële fenomenologie) of, in zijn eigen woorden: de mens in zijn facticiteit. Oorspronkelijk was het boek bedoeld als een eerste deel. Maar het tweede deel kwam er niet, omdat, zo legt Heidegger uit, de taal van de traditionele metafysica niet geschikt is om het wezenlijke van de mens uit te zeggen. Pas voorbij die metafysica wordt het wezen van de mens herwonnen.
Daarom nam het denken van Heidegger meteen na Zijn en tijd een wending naar het Zijn zelf en niet naar de mens. Deze wending werd reeds voorbereid in zijn colleges van 1935, verwerkt in de Einführung in die Metaphysik uit 1953, waarvan in 1997 een Nederlandse vertaling verscheen van Harry Berghs, die nu opnieuw uitgegeven wordt in de reeks ‘Boom klassiek’. Hierin ontvouwt Heidegger zijn vraag naar het Zijn. Hij vertrekt vanuit de oervraag van de filosofie: ‘Waarom is er eigenlijk zijnde en niet veeleer niets?’. Heidegger constateert in de metafysica de neiging om het Zijn op de wijze van een zijnde, een ding te denken. Dat kan God zijn of de Geest, de Materie, de Geschiedenis… Hoe groots ook, het blijft een ding, zij het dan het hoogste zijnde. Hierin vergeet de filosofie dat het Zijn wezenlijk een werkwoord is. Metafysica wordt dan voor Heidegger het vergeten van het Zijn. Het denken voorbij de metafysica kan evenwel niet eenvoudig een her-inneren van het Zijn worden, want dan maakt ze dezelfde ‘fout’. We kunnen hooguit het vergeten van het Zijn denken, het Zijn-als-vergeten. Dat maakt van deze inleiding tevens een Uitleiding uit de metafysica.
Daarvoor haakt Heidegger opnieuw aan bij de Griekse filosofie. Niet om ernaar terug te keren, zoals velen denken, maar om te begrijpen hoe Zijn ineens een ding, een concept kon worden. Hij vindt hiervoor de nodige aanknopingspunten in zijn onderzoek naar hoe het Zijn zich heeft losgemaakt van het worden, de schijn, het denken en het behoren. Niet dat we het Zijn opnieuw moeten inweven in die vier wezenstrekken, maar we moeten het Zijn wél weerom in haar wezenlijk verband ermee denken. De waarheid van het Zijn is dus niet de tegenwoordigstelling, want dat betekent altijd een verdingelijking. Het Zijn is naar waarheid het gebeuren van de wereld, het verschijnen van haar betekenissen binnen een horizon, zonder dat die horizon zelf iets betekent. Dat de horizon niets betekent, wil net zeggen dat daar het Zijn heerst.
[Erik Meganck]
Redactie
Dit werk is van bijzondere betekenis in het oeuvre van de Duitse filosoof (1889-1976). De belangstelling voor het 'zijn', ingeluid met het verschijnen van zijn beroemde 'Sein und Zeit' (1927), ligt eraan ten grondslag. De 'Seinsvergessenheit', heersend in het westerse denken, blijft centraal staan. Deze 'inleiding' vormt een ommekeer bij Heidegger. De band tussen 'zijn' en 'denken' wordt nu benadrukt, met de taal als belangrijk uitdrukkingsmiddel. Door de woorden, de gebruikte taal, zoekt hij naar de oorspronkelijke betekenis van het 'zijn', zoals dat in de – vooral vroegste – geschiedenis van de filosofie naar voren komt. Zo hoopt hij de verloren gegane oerzin van het 'zijn' weer aan het licht te brengen. Het woord 'inleiding' moet hier dus goed verstaan worden; het is geen algemene inleiding in de (gebruikelijke) metafysica, maar een inleiding tot het vinden van een nieuwe weg tot het 'zijn' en wel weg uit traditionele 'zijns'-beschouwingen, die meer over het 'zijnde' dan over het 'zijn' handelen. Een verzorgde, verantwoorde vertaling die bekendheid met Heidegger en metafysica veronderstelt.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.