Kleine dagen : novelle
Bernard Dewulf
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Voetnoot, cop. 2013 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : TONEEL : DEWU |
Dirk Leyman
2/ei/08 m
Theaterteksten in boekvorm op de markt gooien, het blijft een hoogst moedige bezigheid. Uitgeverij Voetnoot waagt zich eraan met Bernard Dewulfs bewerking van Lolita van Vladimir Nabokov. Terecht. De voorstelling van NT Gent, onder regie van Julie Van den Berghe, oogstte immers een kralensnoer van mooie recensies, mede door de acteerprestaties van Els Dottermans en Frank Focketyn. Dottermans glorieert als de vrouw die terugblikt op haar verboden relatie als jonge nimfijn met een ouder heerschap. Ze beschouwt zichzelf als "voormalig meisje". Frank Focketyn is de man die geteisterd wordt door zijn herinneringen aan een paradijselijke maar tegelijk beklemmende en gevaarlijke periode. Eén verschroeiende blik op het Lolitalichaam maakte hem voorgoed weerloos. Het stuk toert nog steeds door Vlaanderen en Nederland.
Voor zijn tekst baseerde Dewulf, actief als dramaturg bij het NTG, zich uiteraard op het roemruchte origineel van Nabokov uit 1955. Toch geeft Dewulf een aparte draai aan het boek over de liefde van een middelbare man en een slim kindmeisje met verdorven trekjes. Zo laat hij nergens de naam van hoofdpersonage Humbert Humbert vallen. Precies daarom kreeg zijn bewerking de titel Een Lolita. Het blijkt een kolfje naar zijn hand. Dewulf laat zowel de monoloog van de man als van de vrouw tegen elkaar aan stuiteren. "Ik zie haar voeten spelen, zoals een kat en haar staart, met de straal van de sproeier. Ik zie haar lijfje gloeien van belofte." De man is tot alles bereid om bij haar te zijn. Het is alsof hij het sublieme heeft gezien, hij wil hun liaison "levend houden in mijn hoofd": "Een ster in een leeg heelal."
Ze is een scheermeisje: ze snijdt dwars door zijn ziel. Zij besefte drommels goed haar macht over hem. "Ik weet dat mijn donkerte verblindend kan stralen. En ik weet dat hij daar niet tegen bestand is. Ik zie dat gewoon." Hij kijkt met "het treurigste gezicht dat ze ooit heeft gezien."
Dewulf puurt een schitterende tekst uit dit diabolische spel van ziedende lust. Wie de jager is en wie de prooi laat hij behendig in het ongewisse. Wat blijft is een tekst die het boek van Nabokov uitkleedt, maar ook van nieuwe dimensies voorziet.
15/05/2014
Toen Vladimir Nabokov (1899-1977) in 1955 zijn roman Lolita in het Engels publiceerde, brak er een schandaal los. Dit verhaal over de verboden liefde van de veertigjarige intellectueel Humbert Humbert voor het pubermeisje Dolores Haze werd als pervers, walgelijk en ontaard omschreven, en in diverse landen (waaronder Frankrijk en de VS) aanvankelijk verboden. Pas van 1958 af werd het verbod stilaan opgeheven. Vandaag wordt de roman van Nabokov beschouwd als grote literatuur.
Toen het Nederlands Toneel Gent een toneelversie van deze roman wilde opvoeren, bleek dat de rechten niet beschikbaar waren. Dichter en columnschrijver Bernard Dewulf waagde zich dan in opdracht aan een eigen versie, die hij de titel Een lolita gaf. Het lidwoord en de schrijfwijze van de naam van het meisje (zonder hoofdletter) zijn daarbij betekenisvol.
Dewulf plaatst zijn verhaal over de liefde (of de obsessie) van een oudere man voor een jong meisje in een nieuw perspectief en in een andere tijd. Nabokov liet enkel het personage van H.H. aan het woord, die een soort van relaas geeft in de vorm van een apologie tegenover de jury van een rechtbank. Dewulf geeft ook aan het meisje een stem. In zijn versie zijn zowel de man als het meisje twintig jaar ouder en blikken ze terug op die korte periode waarin ze samen iets beleefden. De man kijkt met weemoed en melancholie, maar ook met wanhoop terug op de gelukkigste periode uit zijn leven. Het meisje heeft genoten van de erotische relatie en van de macht die ze had over de man. Als 33-jarige vrouw heeft ze het echter moeilijk om het verlies van haar jeugd en van haar schoonheid te verwerken. Ze is jaloers op haar dochter in wie ze veel van zichzelf weerspiegeld ziet. De vraag wie uiteindelijk wie verleid heeft, laat de auteur in het midden.
Deze theatertekst (eigenlijk een dubbele monoloog) is meesterlijk geschreven. Bernard Dewulf hanteert een taal die zowel poëtisch en weemoedig is, als vrank en direct (ook in de erotische passages) en hij weet zich perfect in te leven in de psychologie van zowel de oudere man als van een meisje en een vrouw die terugblikken. Voor dit tezelfdertijd intimistische als overrompelende stuk (dat in oktober 2012 bij het Nederlands Toneel Gent in première ging) kreeg de auteur in november 2013 de Toneelschrijfprijs van de Nederlandse Taalunie. [Toon Brouwers]
E. Meppelink
In twee monologen wordt de complexe liefdesrelatie van een volwassen man met een dertienjarig meisje weergegeven. 'Lolita' is het bekende boek van Vladimir Nabokov dat 'de lolita' als term neerzette voor een jong meisje met een fatale aantrekkingskracht op een volwassene. De Vlaming Bernard Dewulf (1960) schreef op eigen wijze zijn weergave van die verboden liefde. Hij hanteert een prachtig taalgebruik dat het werk loszingt van het wat suspecte onderwerp. Nergens wordt het banaal, eerder poëtisch en meeslepend. De tekst is dan ook weergave van een bekroonde theaterproductie die het inderdaad verdient om op papier na te lezen. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.