Hij was een zwarte : over oorlog en collaboratie
Louis Paul Boon
Chris Van der Heijden (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Atlas Contact, 2013 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : 901 HEIJ |
30/09/2013
In 2008 keurde het Nederlandse kabinet Balkenende de canon van Nederland goed. Deze canon bevat vijftig door de Commissie Van Oostrom geselecteerde âvenstersâ die samen een overzicht moeten bieden van wat elke Nederlander in elk geval zou moeten weten over de geschiedenis en cultuur van Nederland. De canon is dan ook op de eerste plaats bedoeld voor het onderwijs.Â
In zijn boek stelt de Nederlandse historicus Chris Van der Heijden dat de canon een te positief beeld geeft over het verleden. Van de vijftig âvenstersâ zijn er immers maar twee echt negatief, namelijk de slavernij en Sebrenica. Een belangrijk deel van zijn boek gaat dan ook over de vraag waarom men het positieve van de eigen geschiedenis op het voorplan wil plaatsen. Dit positieve beeld is een gevolg van de neiging van nationale overheden en de publieke opinie om zichzelf gunstig af te schilderen en de donkere aspecten of bladzijden uit de geschiedenis te ontwijken of te minimaliseren. Zeker toen de Europese nationale staten in de loop van de negentiende eeuw werden opgericht, was het beschrijven van een nationale geschiedenis doorspekt met heldenverhalen een must voor elke staat. De canon ontstond toen het sprookje van het Nederlandse poldermodel na Sebrenica en de moord op Theo Van Gogh ten einde liep en Nederland terechtkwam in een identiteitscrisis, zo legt Van der Heijden uit.Â
De auteur overloopt verder een aantal landen en beschrijft hoe deze omgegaan zijn met een aantal aspecten uit hun verleden. Zo komen de Spaanse Burgeroorlog aan bod, het Britse kolonialisme en nationalisme, het Vichy-regime in Frankrijk tijdens de Tweede Wereldoorlog en de buitenlandpolitiek van Amerika.
Zwarte canon is een uitgebreide bewerking van een artikel dat de auteur in maart 2012 in De Groene Amsterdammer publiceerde en waarin hij tien zwarte vensters uit de Nederlandse geschiedenis voorstelde. Uiteindelijk stelt de auteur in dit boek vijftien zwarte bladzijden uit de Nederlandse geschiedenis voor. Zo begint hij met de dood van Albrecht Beyling in 1425 en gaat verder met de martelaren van Gorcum, de executie van Oldenbarnevelt, de VOC, de slavenhandel⦠om uiteindelijk te eindigen met onder meer de moorden op Pim Fortuyn en Theo Van Gogh.Â
Op basis van het boek zou je als lezer verwachten dat Van der Heijden uiteindelijk komt tot een compromisvoorstel: een canon waar zoet en zuur, wit en zwart door elkaar lopen en met elkaar in evenwicht zijn. Dit is niet het geval. De auteur heeft gelijk als hij stelt dat we het verleden niet eenzijdig mogen benaderen en dat we daar blijvend aandacht voor moeten hebben. Het is een feit dat vandaag heel wat overheden hier meer en meer oog voor hebben. Denk maar aan de vele verontschuldigingen die de laatste jaren zijn geuit over slavernij, kolonialisme, jodenvervolgingâ¦Â Deze excuses mogen evenwel geen goedkope uitweg zijn en mogen niet toegespitst zijn of blijven op het aspect herstelbetalingen. Ze moeten het begin vormen van het schrijven van een geschiedenis die een en ander duidelijk kadert en in het juiste perspectief plaatst of liever probeert te plaatsen. En hier is een belangrijke taak weggelegd voor historici als Van der Heijden.Â
[Kris Muylle]
E. Pelzers
Historicus en journalist Chris van der Heijden houdt wel van een tegendraadse mening, dat blijkt uit zijn oeuvre. Het boek ‘Zwarte canon’ past daar vlekkeloos in. Het is een verdere uitwerking van een artikel dat Van der Heijden in maart 2012 in De Groene Amsterdammer publiceerde. De auteur vindt dat de officiële Canon van Nederland ('van overheidswege gestimuleerd') uit 2007 de vaderlandse geschiedenis in een te gunstig licht plaatst. Hij beschrijft een vijftiental dieptepunten in de Nederlandse historie, waaronder de executie van raadpensionaris Van Oldenbarnevelt, de politionele acties in Indonesië en de moorden op Pim Fortuyn en Theo van Gogh. Deze dieptepunten beslaan slechts een beperkt deel van het boek. Ook andere landen hebben een moeizame relatie met hun eigen verleden, zo blijkt uit Van der Heijdens analyses van Spanje, Frankrijk, Engeland en de Verenigde Staten. De schrijver vindt dat geschiedschrijving en geschiedenisonderwijs zowel de 'mooie en minder mooie, goede en slechte momenten' van de historie van een land moeten belichten. Illustraties in zwart-wit.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.