Hij was een zwarte : over oorlog en collaboratie
Louis Paul Boon
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Contact, 2008 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : Israël 945.6 |
31/12/2008
Naar aanleiding van het zestigjarige bestaan van de staat Israël ging historicus Chris van der Heijden op zoek naar de wijze waarop die staat ontstond. Hij trok onder meer officiële documenten na uit het Israëlisch historisch archief, en spreekt de stelling tegen dat de Shoah aan de grondslag zou liggen van de oprichting van Israël.
Al aan het eind van de 19e eeuw trokken talloze zionisten vanuit Oost-Europa naar het land van hun voorouders in Turks Palestina. Ze kochten er grond en huizen van de plaatselijke bevolking die ? jood, moslim of christen ? niet gediend waren van deze koloniale vreemdelingen. Het gebied maakte deel uit van het Osmaanse rijk. Toen dat in de Tweede Wereldoorlog de zijde van Duitsland koos, en helemaal in verval geraakte, werd het door de grote koloniale heersers verdeeld tussen Groot-Brittannië en Frankrijk. In de zogenaamde "Balfour-Declaration" van 1917 beloofde Groot-Brittannië de Joden een thuisland. Maar is dat wel zo concreet als vandaag wordt verteld, vraagt de auteur zich af. Hij schrijft dat de Britten snel inzagen dat ze een blunder hadden begaan, maar dat ze het proces niet meer konden stoppen. Gedurende dertig jaar ruzieden islamitische en christelijke Palestijnen over de wijze waarop ze zich tegen de invasie van Joden uit Europa moesten verdedigen. In diezelfde periode groeide het succes en de dynamiek van de zionisten, terwijl de ruzie tussen Palestijnen en zionisten voortdurend toenam.
Van der Heijden maakt brandhout van de officiële geschiedschrijving van de staat Israël, die hij verwijt verleden en heden te bekijken vanuit een 'invented tradition', waaraan door latere generaties een betekenis wordt toegekend die het in werkelijkheid nooit heeft gehad. Zo is het onjuist dat Palestina honderd jaar geleden onbewoond was, en klopt het niet dat de Joden al 2000 jaar lang hunkerden naar Jeruzalem, en er pas door de Engelsen in de 20e eeuw toegelaten werden. De belofte van een eigen Joods land dateert van 1917, en de koppeling van Shoah en Israël werd pas jaren na de stichting van Israël gemaakt, in de jaren '60 van de vorige eeuw. Eind 1947 deelden de Verenigde Naties het gebied in in twee zones, en gaven aan Jeruzalem een apart statuut, volgens Van der Heijden een strategische en fundamentele fout. Die resolutie kwam er na een bezoek van een onderzoekscommissie waarmee de Arabische leiders niet wilden praten. Een bijzonder grote diplomatieke fout volgens de auteur. Uiteindelijk bracht de VN-resolutie geen oplossing, integendeel. De Britten gingen weg en er ontstond een burgeroorlog, 800.000 Palestijnen werden verdreven, en in plaats van de toegewezen 56 procent verwierven de zionisten 78 procent van de grond. De spiraal van geweld was niet meer te stoppen, zowel van Joodse als van Palestijnse zijde werden grove fouten begaan, beklemtoont de auteur. Geweld zal alleszins nooit leiden tot een oplossing, enkel een dialoog en veel goede wil. Dat is het kleine lichtpuntje dat de auteur aan het eind van zijn betoog laat schijnen.
Een interessante, zeer persoonlijke kijk op een onverkwikkelijke geschiedenis, soms vlijmscherp en controversieel gebracht, maar geschreven in de hoop op een betere toekomst voor Joden en Palestijnen. [Frans L. Van den Brande]
Prof.dr. A. Wessels
Dit boek bestaat in zekere zin uit twee delen. De eerste 122 pagina's bevatten in kort bestek de geschiedenis die aan het tot stand komen van de staat Israël voorafgaat: mei 1948, nu zestig jaar geleden. In de laatste 39 worden literatuur en websites genoemd en uitgebreide besprekingen in voetnoten gegeven. De auteur vertelt hoe Palestina eruit zag aan de vooravond van de verklaring van Balfour (over een 'joods tehuis'), de rol van de Britten, de positie van president Truman, de beslissing van de VN enzovoort. Daarbij worden kritische joodse stemmen onder wie de zogenoemde 'nieuwe historici' (Morris, Pappe) gehoord. Het verband tussen Shoah en Israël aan de ene kant en Nakba aan de andere kant; men zal oog moeten hebben voor beide kanten. De muur (dubbel zo lang als de grens) tussen Palestijnen en Israëli's houdt niet alleen eventuele belagers tegen, maar maakt ook de bewoners gevangenen van hun eigen (verlangen) naar veiligheid. 'Onherstelbaar' in de titel heeft voor de auteur meer gewicht dan 'vergissing'. Hij pleit er niet voor om de vergissing te herstellen. Het conflict gaat om mensen; als er ooit een oplossing komt, moet de vergissing eerst worden erkend. De beginfout ligt niet bij de zionisten, maar bij de Europeanen die meenden de wereld naar hun hand te kunnen zetten.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.