De tijd is op
Willem Melchior
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Atlas, 2011 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 5194 |
31/12/2011
‘Rechten kan ik niet laten gelden, want ik ben maar bij u te gast,’ is een van de psalmverzen die Willem Melchior aan zijn nieuwste novelle, Lichaam der smarten, laat voorafgaan. Hoofdpersonage en schrijver Maarten Reijser is een masochist: als een gast stelt hij zijn lichaam ter beschikking aan een Meester die over dat lichaam zijn rechten kan laten gelden. Deze ‘hunkering naar overgave’ raakt aan het mystieke en religieuze. Vandaar ook zijn voldoening wanneer hij te weten komt dat het bezochte kasteel van La Père-Colline een ‘klooster-kasteel’ is: het is een plaats van bezinning zowel als van opsluiting. Niet enkel ‘bidden’ en ‘je aftrekken’ moeten ‘in het verborgene’ plaatsvinden, ook het schrijven is als een ‘geheime bezigheid’. Lichaam der smarten is dan ook een verstilde en ingetogen tekst. De novelle beslaat vier korte hoofdstukken, waarin we Maarten volgen op de Franse boerderij van Theo, een fan van Maarten en tevens masochist. Van een plot is er amper sprake; de tekst bestaat voornamelijk uit beschrijvingen en reflecties over architectuur en hun onderlinge relatie. Dit gebeurt niet lyrisch, maar quasi-analytisch, nauwgezet in breed uitwaaierende zinnen die je dwingen tot traag lezen. Hét onderwerp van aandachtige beschouwing en mystieke aanbidding is echter de romp. Dienen de ledematen en het hoofd nog een doel, dan bestaat de romp ‘uitsluitend om te bestaan, in zichzelf besloten en zinloos’. Wanneer Maarten zijn blouse op verschillende manieren over zijn lichaam trekt, verschijnt zijn romp ‘in vreemd uitgesneden vlakken die met zijn lichaam niets uit te staan leken te hebben’. De romp wordt beschreven als een ding, iets wat niet tot het hoofdpersonage behoort. De paradox in de beleving van zijn bovenlijf is dat ‘het in zichzelf betekenisloos was terwijl het voor hem de betekenis juist verloor wanneer het ophield anders dan in zichzelf te bestaan’. Want slechts in zichzelf is de romp iets dat hij ter beschikking kan stellen, of dat hij narcistisch kan bewonderen. Smartelijk, met ongeduld en groot verlangen, bekijkt en betast Maarten immers zijn eigen lichaam: een ‘geestelijke vervoering’ in ‘de bezieling van zijn zinnen’. Maar smart betekent ook een groot verdriet. Dat lijkt opgewekt te worden in de weemoed waarin het hoofdpersonage beseft dat hij ‘niet alleen naar het ding keek dat hij was, maar ook naar een vergankelijk ding, en dat als straks de vergankelijkheid haar voltooiing had bereikt, hij er niet meer zou zijn’. Steeds meer tekent de ouderdom zich af op zijn lichaam. Maar ook Theo bezit een lichaam der smarten door de schaamte die hem overvalt bij zijn masochistische aard. Willem Melchior schrijft proza met een zich eigen gemaakte thematiek en met een eigen stem. Daarvan kunnen er nooit genoeg zijn.
[Hans Demeyer]
Drs. Cees van der Pluijm
Willem Melchior (1966) publiceerde in twintig jaar een achttal eigenzinnige romans en verhalenbundels. Vaak staan daarin het lichaam, het masochisme, het schenden van het lichaam en de menselijke betrekkingen centraal. Thematisch heeft Melchior een eigen, hedendaags gezicht, stilistisch staat hij soms dichter bij de 19de eeuw of bij Gerard Reve dan bij onze tijd. Deze bundel telt vier samenhangende verhalen omtrent een soms moeizame relatie tussen twee middelbare masochistische mannen. Centraal staat de beleving van de schoonheid van het lichaam en de vergankelijkheid, bespiegeld door de hoofdpersoon. Melchior schrijft in deze verhalen ingetogener dan voorheen, lijkt steeds meer te suggereren. Daardoor komen de momenten van loze schoonschrijverij dubbel hard aan. Het dunne boekje maakt nieuwsgierig naar de volgende stap in het werk van deze ouder wordende schrijver. De vier verhalen in deze bundel lijken een tussenstadium te belichamen. Daarmee is het geen hoogtepunt in Melchiors oeuvre, al blijft het vanwege zijn compositorische en stilistische vakmanschap alleszins genietbaar. Kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.