Nationalisme : een wereldgeschiedenis
Eric Storm
Eric Storm (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Bakker, 2006 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 700 EL GRECO |
31/12/2006
Dat El Greco (1541-1614) een grote inspiratiebron was voor vele vernieuwers in de schilderkunst tussen 1860 en 1914 is algemeen geweten, maar het verhaal van de herwaardering van deze lang vergeten en verguisde schilder is de moeite waard om nog eens te vertellen. Minder bekend is trouwens dat de (her)ontdekking evengoed te situeren valt binnen de groei van het nationalistische gedachtegoed en identiteitsvorming in Spanje en heel Europa. Meer zelfs, argumenteert de jonge Leidse historicus Eric Storm, de smaakverschuiving in de moderne kunst en het nationalistische kader blijken uiteindelijk niet van elkaar te scheiden.
De eerste interesse voor het Spaanse kunstverleden hing samen met een zoektocht naar de identiteit van het Spaanse volk. Autochtonie en nationale tradities werden in de 19e eeuw centrale begrippen in de kunstwaardering en -geschiedenis. Zelfs bij 'autonome' kunstenaars als Manet en Degas ? de eersten die El Greco als voorbeeld namen ? valt een nationalistische grondslag te ontdekken. Critici als Manuel Cossío en Maurice Barrès, en kunstenaars als Ignacio Zuloaga en Santiago Rusiñol presenteerden El Greco ? een Italiaanse Griek, afkomstig uit de Venetiaanse school ? als de grondlegger van de Spaanse schildertraditie, waarbij de een het realisme van de schilder benadrukte, en de andere het spiritualisme. De Duitse kunsthistoricus Meier-Graefe daarentegen haalde de modernistische aspecten van El Greco naar voren, een interpretatie waar expressionistische kunstenaars als Kandinsky en Marc gretig in meegingen. Op die avant-gardistische interpretatie kwam dan weer een heftig conservatieve terugslag in Spanje.
Storm onderscheidt zorgvuldig hoe deze verschillende kunstenaars, denkers en bewegingen steeds verschillende werken en aspecten van het werk van El Greco naar voren haalden, en hoe ze zijn latere, 'extravagante' werken een plaats proberen te geven in hun theorieën. Ter illustratie worden een aantal van zijn werken afgebeeld in zwart-wit en kleur, alsook schilderijen van Manet, Degas, Zuloaga, Picasso etc., waarin je duidelijk de invloed van El Greco merkt. Storm brengt een ontzagwekkend aantal namen, feiten, bewegingen, geschriften en theorieën samen in een boeiend en vlot lezend verhaal, dat hij in zijn besluit nog eens handig samenvat. Hij wendt daartoe de internationale literatuur aan, maar had misschien iets meer mogen benadrukken dat hij schatplichtig is aan onderzoekers als José Álvarez Lopera en Nicos Hadjinicolaou. Zij schreven al uitvoerig over de nationalistische achtergronden achter de herwaardering van El Greco, o.m. in de uitstekende catalogus El Greco: Identity and transformation (1999, Skira), een werk dat Storm niet vermeldt in zijn bronnen. [Chris Bulcaen]
Karin van Hoof
Halverwege de negentiende eeuw zette de herwaardering in van het werk van El Greco, een lang verguisde Spaanse schilder van Griekse origine, die sinds 1568 tot aan zijn dood in 1614 werkzaam was in het Spaanse Toledo. Begin twintigste eeuw werd El Greco uiteindelijk beschouwd als de voorloper van de moderne schilderkunst en als Spaanse nationale held. Dit boek is een wetenschappelijke cultuurhistorische analyse van dit proces en toont aan dat de opkomst van de moderne kunst en daaruit volgende smaakverandering hiervoor verantwoordelijk waren, maar in belangrijke mate ook de opkomst van het nationalisme. De Leidse historicus Storm bracht hiervoor de esthetische, historische, filosofische en politieke opvattingen van die tijd in verband met El Greco’s stijgende roem en beschrijft de stimulerende rol van een aantal sleutelfiguren uit de Spaanse, Franse en Duitse culturele en intellectuele elite. Het boek bevat alleen de hoognodige afbeeldingen, waarvan vier in kleur en twintig in zwart-wit. Met bronvermeldingen en literatuurlijst.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.