Bijbel
Nederlands Bijbelgenootschap
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Querido, cop. 2004 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GODSDIENST : 221 BIJB XXL |
31/12/2005
Woorden leven. Je geeft ze inhoud, betekenis en gevoelswaarde op basis van je eigen kennis en levenservaring. Het is een gegeven dat menselijke relaties complex en boeiend, onzeker en angstaanjagend maakt. Zijn het die onzekerheid en de angst die maken dat we sommige teksten als een onveranderlijke steensoort zijn gaan behandelen, een steen die er vanuit elk perspectief identiek uitziet? Is het daarom dat de nieuwe vertaling van de bijbel zoveel beroering heeft teweeggebracht, omdat daarmee andermaal werd aangetoond dat tekst manipuleerbaar en interpreteerbaar is, en evenveel nuanceverschillen kent als er lezers zijn? Je zou zeggen dat gods grondpersoneel zich tevreden in de handen wrijft dat de bijbel op zoveel verschillende manieren kan aanspreken, maar in plaats daarvan krijg je wonderlijke en bijzonder emotionele discussies over herbergen die opeens verdwenen zijn en over kribbes die in voerbakken veranderen. Het is natuurlijk boeiend als zoveel mensen hun kennis over de grondteksten etaleren, al zou je verwachten dat die discussies op diepere, betekenisvollere tekstniveaus zouden ingaan. De in het 'Trouw'-dossier De bijbel opnieuw vertaald (Muntinga, 2004) gepubliceerde toespraak van emeritus hoogleraar bijbelse theologie Rochus Zuurmond is in die optiek veelzeggend, een citaat: "In Lucas 15 lezen we over de 'Verloren zoon' [..]: 'Toen hij nog ver weg was zag hem zijn Vader.' De NBV maakt er een Hollywood-scène van: 'Zijn Vader zag hem in de verte al aankomen'. Ook dat staat er echt!! Pa zag hem al aankomen... Wij zouden onvoldoende aandacht schenken aan de 'doeltaal', dat is gangbaar Nederlands. Weten deze heren niet wat de uitdrukking 'hij ziet hem al aankomen' in de doeltaal betekent? Inderdaad: een lachertje. Wat het zou kunnen betekenen dat de Vader zijn Zoon van verre ziet, dat ontgaat de lezer volledig. Wat moet ik in vredesnaam op de kansel met die prietpraat? Het gaat niet om die paar voorbeelden, want ze zijn helaas symptomatisch. Ze komen voort uit een opvatting die ongeschikt is om een bijbeltekst te vertalen." God heeft verdraaid degelijk werk geleverd toen hij spraakverwarring onder de mensen bracht; gezamenlijke bouwprojecten blijven tot op heden problematisch.
Het was bevreemdend om vanuit de oude vertrouwde bijbel met een opdeling in twee kolommen en duidelijke genummerde verzen de als een roman gelay-oute bijbelvertaling (deze literaire editie is een co-productie van de uitgeverijen Querido en Jongbloed) binnen te gaan. Ik raakte even gedesoriënteerd en omdat vertrouwde versregels opeens anders klonken, bood de tekst ook niet meteen houvast. Ik kan me voorstellen dat gelovigen die de bijbel als dagelijkse gids hanteren, zich op dat ogenblik even helemaal onderuit voelden gaan. Maar een mens went snel, vooral als je na even doorbijten gewaarwordt wat een leescomfort de nieuwe lay-out geeft.
Als kind heb ik de bijbel op dezelfde manier gelezen als de Griekse mythen. Wonderlijke, passionele verhalen waarin de dingen des levens nodeloos bemoeilijkt werden door afgunst, hoogmoed en gramschap tussen ouders en kinderen, al dan niet van goddelijke afkomst. Dat ik hele zinnen niet begreep, voegde alleen maar aan de magie van het geheel toe. Uit de discussies over de nieuwe vertalingen lees ik af dat vele gelovigen zich de soms in lamentabel Nederlands gestelde bijbelse formuleringen eigen hebben gemaakt, eraan vasthouden als een soort mantra, die troost biedt op ogenblikken van verdriet of opperste verwarring. Maar het dient gezegd, de nieuwe vertaling is opener, begrijpelijker, inleefbaarder. Neem bijvoorbeeld de in films en boeken vaak geciteerde psalm 23. In de Willibrordvertaling begint die als volgt: "De Heer is mijn herder, / mij zal niets ontbreken. / Hij wijst mij te liggen / in grazige weiden, / Hij voert mij naar wateren der rust. / Hij behoedt mijn ziel voor verdwalen." Pas bij het lezen van de nieuwe bijbelvertaling besefte ik dat ik mij nooit vragen heb gesteld omtrent de inhoud van deze psalm, terwijl de opgefriste versie door zijn openheid wel tot interpreteren uitnodigt: "De Heer is mijn herder, / Het ontbreekt mij aan niets. / Hij laat mij rusten in groene weiden / en voert mij naar vredig water, / hij geeft mij nieuwe kracht".
Voor wie de bijbel beschouwt als een literaire klassieker, is de nieuwe, mooie en vaak melodieuze vertaling ongetwijfeld een meerwaarde. Deze uitgave heeft echter de ambitie om "een vertaling te zijn voor zowat de volle breedte van de mogelijke gebruikers en lezers: protestanten, katholieken, joden, geïnteresseerden in literatuur". Voor wie de bijbel gebruikt als geloofsboek zal het zonder meer schokkend zijn dat je 'de waarheid' op velerlei wijze kunt verwoorden, afhankelijk van de manier waarop en de tijd waarin ernaar gekeken wordt. Woorden leven, het is een van die vele wonderen waar geen mens echt vat op heeft. Halleluja. [Marita Vermeulen]
Redactie
Literaire uitgave van de Nieuwe Bijbelvertaling, een interconfessionele vertaling waaraan ruim tien jaar is gewerkt door een team van meer dan honderd bijbelwetenschappers, vertalers, literatoren en neerlandici, en die zich kenmerkt door natuurlijk Nederlands. Deze editie is vormgegeven als een roman of literair boek; dat wil zeggen dat de tekst in één kolom per pagina is gezet en dat de versindeling niet in de tekst staat, maar is aangeduid onderaan de pagina's. Met deze uitvoering wordt gemikt op lezers die niet vanuit een religieuze invalshoek, maar cultureel of literair zijn geïnteresseerd in de bijbel. In deze versie zijn de deuterocanonieke of apocriefe boeken eveneens opgenomen. De uitgave is voorzien van een algemene inleiding, inleidingen bij elk afzonderlijk bijbelboek en enkele verklarende bijlagen; kaartjes en plattegronden ontbreken in deze editie. Gedrukt op dundrukpapier.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.