De stem van mijn moeder : roman
Abdelkader Benali
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Vassallucci, 2002 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 13041 |
31/12/2003
Het hoofdpersonage uit Abdelkader Benali's toneelmonoloog is Palestijn, heet Jasser en lijkt ook fysiek op Arafat. Van beroep is hij acteur. Bekendheid heeft hij verworven met de rol van Shylock, de gemene jood uit Shakespeare's De koopman van Venetië. Nu is De koopman van Venetië door het nauwelijks verborgen antisemitisme, op zích al een explosief stuk, dat Shakespeare-liefhebbers nog het liefst permanent verwijderd zouden zien uit het oeuvre van de Bard. Shylock is het cliché van de inhalige jood die een lening aanvaardt, op voorwaarde dat hij, als er niet wordt terugbetaald, een pond vlees uit de klant mag snijden. Uiteindelijk wordt Shylock in de wielen gereden door een wet die zegt dat joden geen christelijk bloed mogen vergieten. Shylock heeft dus de wet aan zijn kant als hij in het vlees van zijn klant wil snijden, maar hij mag daarbij geen druppel bloed vergieten. De jood kan het geld de facto wel vergeten. Benali legt het cliché er nog eens extra dik op, door Jasser te laten overvallen (vermoedelijk door landgenoten, Palestijnen) die er vandoor gaan met zijn belangrijkste attribuut: de neus van Shylock. Het is een komische beginsituatie, die na een tijdje melig wordt. Jassers nervositeit is niet in de eerste plaats het gevolg van de diefstal, maar van de problemen die hij ondervindt in zijn relatie met een collega-actrice. In zijn kamer valt hij uit naar denkbeeldige en reële vijanden, tegen zijn afwezige geliefde en tegen zichzelf. De tijd verstrijkt en over een uurtje móet hij het podium op.
Abdelkader Benali legt al snel het verband tussen Shylocks dilemma en het Palestijnse conflict: 'Niemand kan in vlees snijden zonder bloed te vergieten.' Oftewel: je kan geen onrecht aandoen, zonder de gevolgen te dragen. Shylocks dilemma is nog steeds brandend actueel in het conflict-Palestina: je kan geen aanval uitvoeren zonder represaille, geen representaille zonder aanslag te verwachten. Het is een spiraal van geweld, die ook duidelijk wordt in de structuur van het stuk. Binnen een beperkt aantal bladzijden laat de auteur zijn personage rondjes draaien: obsederende herhalingen en terugkerende onderwerpen maken de lezer duizelig en brengen de verwarring van het hoofdpersonage heel pregnant op de lezer over. Net zoals in Benali's indrukwekkende debuutroman Bruiloft aan zee, is de taal in Jasser grillig, vaak overspannen. De explosieve cocktail die Jasser is, wordt door Benali flink onder druk gezet, door meerdere personages door zijn mond te laten spreken: hijzelf, zijn vriendin, de dieven van de neus enz. Gelukkig geeft dat geen aanleiding tot steriele bespiegelingen over identiteit. Wat Benali met Jasser heeft bewezen, is dat een mens verscheurd kan worden door de wereld waarin hij leeft. Dat politiek theater niet sloganesk hoeft te zijn. En dat hij, met zijn heel eigen stijl en thematiek, het potentieel heeft om 'een hele grote' te worden. [Mark Cloostermans]
Willem Nijssen
In dit toneelstuk voor één acteur van de auteur, die eerder o.a. de prijswinnende roman 'Bruiloft aan zee' schreef, bereidt een rondreizend acteur zich voor op de voordracht van een Shylock-fragment uit 'De koopman van Venetië'. De acteur is een Palestijn, die nu dus een jood moet spelen. Dat roept allerlei latente spanningen op. De diefstal van zijn koffer met de schaarse toneelattributen maakt die spanningen plots manifest, en dat is wat we in de monoloog meebeleven: de vermenging van gedachten, motieven en jeugdherinneringen uit een acteursleven met elementen uit een oud en legendarisch toneelstuk en uit de actualiteit van de Palestijns-joodse oorlog. Voor wie met beide laatste een beetje vertrouwd is, bevat dit stuk wel boeiende 'verknopingen'. Maar meestal zal de veel-lagigheid van het stuk eerder remmend werken dan enthousiasmerend. Met name interessant voor (amateur)theatergroepen en -lezers die de maatschappelijke discussie zoeken (of bv. zeker ook docenten middelbare school), maar niet voor een breed publiek.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.