De stem van mijn moeder : roman
Abdelkader Benali
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij De Arbeiderspers, © 2019 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : BENA |
Mirjam Scholten
De elfjarige Osama en zijn uit het ‘land van de Atlas’ afkomstige ouders bewonen in de jaren tachtig een beroerde Rotterdamse huurwoning. Als de inspecteur komt, dragen ze tevoren zelf aan de schimmeligheid bij. Want hoe meer punten, des te eerder ze urgent zijn. Vader Ahmed, met een kleine uitkering, bedenkt een aardig handeltje door in de weekends met een gestolen busje tweedehands meubels op te halen en door te verkopen. Zoon Osama gaat mee en leest voor uit het Stratenboek. De hoop op rijkdom van mensen voor wie het geluk niet voor het oprapen ligt, is de rode lijn. Andere lijnen zijn de extreme groei van Osama, de hoop op medische hulp en tal van vaderlijke herinneringen aan het vaderland. Het contact met de volkse buurvrouw maakt de wereld groter en leuker. Alles wordt bekeken vanuit het perspectief van Osama, zeer volwassen voor zijn leeftijd. Het boek is geen literair hoogstandje, maar een ludieke roman zonder veel diepgang. Grappig is het veelal wel, zeker waar de uit Marokko (1975) afkomstige auteur met clichés over migranten speelt. Een aardig boek over leven en streven van een migrantengezin.
Rob Schouten
ob/kt/19 o
De jongste roman van Abdelkader Benali (1975), 'De weekendmiljonair', deed me hier en daar denken aan 'Wees onzichtbaar', de succesvolle bestseller van Murat Isik, waar het als het ware de tegenhanger van vormt. Ook hier een opgroeiende zoon, uit een in dit geval Marokkaans gezin dat zijn weg zoekt in Nederland, dit keer Rotterdam, een verteller die de dromen en ambities van zijn ouders gadeslaat. Maar dit gezin zit heel anders in elkaar, bij Isik de onmogelijke, schreeuwerige vader die zijn gezin terroriseert, met als gevolg dat zijn zoon zich zo klein en onzichtbaar mogelijk probeert te houden, hier een hardwerkende vader die mee wil doen, niemand tot last wil zijn en zoals hij dat zelf noemt, onder de radar wil blijven: "Geen aanstoot geven. Geen privé-informatie delen, niet op opgewonden toon praten. Niet te veel opvallen. Je niet bemoeien met andermans zaken. Want dan, was zijn volle overtuiging, ging het mis. We zijn niet onmisbaar."
Met zijn opportunistische houding vormt vader Ahmed (lijkt op Elton John, maar is het niet) de tegenpool van de vader bij Isik, net zoals de sterke moeder (lijkt op Maria Callas, maar is het niet) een soort tegenpool van de daar vernederde moeder vormt. Zoon Osama is een passief observerend type. Hij is veel te groot voor zijn leeftijd, valt om die reden overal op, maar wil dat juist niet: "Ik bedacht hoe stil ik mezelf altijd hield in de klas. Hoe ik had geleerd vooral niet op te vallen. Opvallen betekende ongewenste gevolgen voor mij. Ik was al aanwezig genoeg."
Vader Ahmed rijdt rond in een niet helemaal legaal verkregen rood Transitbusje, om afgedankte meubels bij de rijken op te halen en door te verkopen aan de armen. Hij is wat je noemt een 'weekendmiljonair', een hosselaar, iemand die dingen regelt, maar zonder daarmee aandacht te trekken, een stille kracht. Osama helpt hem daarbij en krijgt zo in de gaten hoe de wereld in elkaar zit, met gefortuneerden die van alles kunnen missen en paupers die blij zijn met de restjes. Maar hij hoort ook over het verleden van zijn ouders in Marokko, waar dezelfde tweedeling tussen rijk en arm bestond, maar met veel grotere sociale gevolgen, namelijk een meester-slaafmaatschappij.
Heel mooi, rustig en ingehouden vertelt Benali het verhaal van de ijverige, ergens 'inschikkelijk' genoemde ouders en hun bescheiden zoon, die langzaam de wereld ontdekt, inclusief onbereikbare vrouwen op wie hij verliefd wordt, de flamboyante buurvrouw Loes die zich geen knollen voor citroenen laat verkopen, de belangstellende volleyballende therapeute Anna. Geen grote drama's, geen eindeloze conflicten, zo nu en dan wat meningsverschillen, dat is alles. 'De weekendmiljonair' laat zich lezen als een roman over een gewoon, gemiddeld gezin van sympathieke mensen, die toch ook allemaal wel hun eigen karakters en obsessies hebben.
Ik had tijdens het lezen van dit boek soms het gevoel dat Benali het bij sommigen overheersende 'kut-Marokkanen'-sentiment probeert recht te zetten en hij slaagt daar ook in. Het zijn de gewone dagelijkse besognes die de kern van dit boek uitmaken, het beetje sociale onvrede dat iedereen wel heeft, de kleine gefnuikte dromen van jan en alleman, de momenten van geluk. Het leven van gemiddelde, maar daarom niet minder interessante mensen. Kleine luiden, maar dan uit Marokko.
Met zijn registrerende, realistische stijl zet Benali het stel precies neer zoals hij wil, in al hun eenvoud en directheid maar ook in hun wijsheid, zoals deze van vader Ahmed: "Wie slim is, moet dom doen." Juist door zijn kalme verteltrant vallen dat soort terloopse wijsheden op, zoals ook geestige registraties als deze wanneer tijdens een van hun meubelacties een vrouw naar Osama vraagt: "'Mijn zoon', jubelde mijn vader, alsof hij me na vele jaren weer terugzag."
Ik vond een tijdje geleden dat Benali te veel schreef en daardoor wat slordig werd, maar met 'De weekendmiljonair' revancheert hij zich; het is geen spektakelstuk maar een mooi kleinood, een feelgoodboek, maar als het gaat zoals hier, heb ik daar geen enkel probleem mee.
oordeel
Mooi, rustig, ingehouden kleinood.
Arbeiderspers; 232 blz. € 21,50.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.