De opleiding tot redenaar
Marcus Fabius Quintilianus
Demetrius van Phaleron (Auteur), D.M. Schenkeveld (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Historische Uitgeverij, 2000 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 153.2 DEME |
31/12/2000
De Griekse docent Demetrius heeft wellicht rond 100 v.C. zijn lessen uitgeschreven. In De juiste woorden beperkt hij zich tot de stijl van proza, en dit schoolboek met een didactisch-prescriptief karakter is duidelijk voor gevorderde leerlingen bedoeld.
In een eerste deel bespreekt hij de volzinnen en zinsdelen, als colon en comma (die niet zo duidelijk gedefinieerd zijn, omdat ze niet grammaticaal benaderd werden). Het tweede en belangrijkste deel behandelt de vier stijlen (grootse, elegante, sobere, krachtige). Bij elke stijl komen de woordkeuze, de woordplaatsing en het onderwerp ter sprake, en volgen ook bedenkingen over een verwante mislukte stijl. Regelmatig weidt de auteur uit over elementen die niet specifiek met de besproken stijl te maken hebben; zo heeft hij het over metaforen, neologismen, duidelijkheid, briefstijl, geestigheid. Door die uitweidingen is de uiteenzetting minder strak gecomponeerd dan andere handboeken.
Omdat de auteur een overvloed van citaten bespreekt en als close reader probeert te achterhalen welk effect erdoor beoogd werd, is dit ook een interessant literair-kritisch werk. Heel wat stilistische elementen vinden we niet in onze handboeken terug, bv. dat het paeonische ritme best bij de grootse stijl past, en dat de initiële paeon lang-kort-kort-kort, en de finale kort-kort-kort-lang is (zoals in 'Afrika was waar het begon'). Meestal zijn zijn voorschriften wel duidelijk; soms worden ze in een noot toegelicht.
De vertaler heeft de Griekse tekst in duidelijk Nederlands omgezet. Hij heeft er vooral voor gezorgd dat de citaten in vertaling illustratief blijven: zo toont het uit Theopompos vertaalde citaat 'mannendoders van nature, mannenminnaars in gedrag; ze heetten stoere makkers maar waren hoerenrakkers' nog duidelijk aan dat gekunsteldheid (hier gelijkluidendheid en antithese) de heftigheid van de emoties verslapt. In een inleiding bespreekt hij uitvoerig de praktijk en de theorie van de welsprekendheid en de betekenis van Demetrious; daarbij vervalt hij wel in herhalingen. [Jef Ector]
F. Knuttel
Deze door Demetrius omstreeks 100 v. Chr. geschreven verhandeling is een schoolboek voor gevorderde leerlingen over retoriek. De theorie over dit onderwerp was in de Oudheid reeds zeer uitgebreid, getuige onder andere de drie boeken over retorica van Aristoteles. Demetrius concentreerde zich met zijn leerlingen op de stijl van proza en deed dat aan de hand van vele praktijksituaties. Hij poneerde vier stijltypen: de grootse stijl, de elegante stijl, de sobere stijl en de krachtige stijl. Bij de behandeling van elke stijl komen begrippen als woordplaatsing, ritme, woordvolgorde, woordkeus, vergelijkingen en allegorieën aan de beurt. Met behulp van vele voorbeelden uit illustere schrijvers uit de hoogtij van de Atheense cultuur (vijfde eeuw v. Chr.) wordt de leerlingen duidelijk gemaakt hoe met verschillende stijlen om te gaan en hoe hun techniek als schrijver en spreker te verfijnen. Demetrius heeft met dit uitgebreide en heldere relaas over dit technisch zo moeilijke onderwerp niet alleen zijn toenmalige discipelen een grote dienst bewezen, maar ook voor aankomende juristen, politici en schrijvers is dit boek, kundig vertaald en ingeleid, ook nu een onuitputtelijke bron van taalkennis. Met het voortreffelijke voorwoord, de bibliografie en het namenregister is deze mooi verzorgde publicatie een zeer welkome inleiding in de welsprekenheid.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.