Niets liever dan zwart
Antjie Krog
Antjie Krog (Auteur), Robert Dorsman (Vertaler), Jan van der Haar (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Podium, © 2020 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : POEZIE : KROG |
Jos Damen
Antjie Krog (1952) kan toveren. In haar nieuwe dichtbundel 'Broze aarde' schreef ze een 'Mis voor het universum'. In deze prachtig uitgegeven tweetalige bundel (Afrikaans/Nederlands) komen Krogs bekende thema’s voorbij: haar compassie met de medemens en oog voor ongelijkheid. Maar in deze bundel staat de zorg voor de toestand van de Aarde centraal. Krog kiest een aparte vorm, namelijk een heuse mis, met een Hosanna, een Sanctus en een Lux aeterna. De taal is beeldend, zoals altijd bij Krog. De Aarde wordt aanbeden als een God, zoals in het Credo: 'Ik geloof in Heilige Zuurstof. / (...) De almacht van Water, / De overwinning van de Zon, / De wederopstanding van de Planeet, / En een leven van Eeuwige Zorgzaamheid'. In het Dies irae komt Krogs maatschappelijke kant naar voren en laat ze de armoede, de ellende en het geweld in de samenleving contrasteren met haar liefde voor de Aarde. Antjie Krog heeft ook in Nederland een grote bekendheid. Haar gedichten werden vertolkt door diverse musici, onder wie Wende Sniders. Krog ontving diverse prijzen, waaronder de Hertzogprys en de Gouden Ganzenveer. Bijzondere bundel van een bijzondere dichter, goed vertaald en mooi uitgegeven.
Janita Monna
rt/aa/28 m
Het kleine winkeltje in huishoudartikelen was nog open. Het was er zo rustig dat ik nauwelijks iets uit de schappen durfde pakken. Afrekenen gebeurde met gepaste afstand. Maar in de meters tussen mij en de verkoopster bleek een gesprek te hangen. De uitgestorven stad, de kinderen thuis, de gezondheid van naasten - niet eerder hadden we elkaar ontmoet maar we hadden gedeelde zorgen, dezelfde onzekerheid. We zochten contact.
Want in de afgelopen week was het leven dat zich doorgaans buitenshuis afspeelde - muziek, school, werk, sport - weliswaar in verbazingwekkend tempo online in de huiskamer verder gegaan, maar samenzijn, een kletspraatje bij de koffieautomaat, klooien op het schoolplein, als team knokken voor de winst, dat was er voorlopig niet bij.
En toen las ik 'Broze aarde' van Antjie Krog, en even was het of ik niet gewoon thuis op de bank zat, even was het of ik deel werd van iets groters. De Zuid-Afrikaanse, en in Nederland minstens zo bekende dichter schreef een schitterende mis, opgedragen aan het universum, aan zon, aarde, water, lucht. Een requiem voor een aarde die door toedoen van de mens uitgeput raakt.
GEMEENTE
Wij belijden dat we bovenmate zondigen door elkaar,
en de aarde die ons onderhoudt, dagelijks
te beschadigen en te vernietigen
door wat we doen
en nalaten te doen.
Krog zingt de lof van wat groeit en bloeit. Zichtbaar of diep verborgen in de aarde, haar 'Gloria' is voor alles wat is of eens was: "Jakhals, Jan-van-Gent, Jachtluipaard, Jaspis, / Khoi-San, Kraanvogel, Kelten, Korhaan". Bij haar zijn de ademschenkende bomen heilig.
In haar mis krijgt het 'Dies irae' de meeste ruimte. De 'dag van vergelding en angst' trekt in donkere scènes, waarvan sommige eerder gepubliceerd, voorbij. Krog toont de mens en wat die zijn medemens aandoet, de uitzichtloosheid van armoede, het excessieve geweld, de ongelijke verdeling tussen arm en rijk, het afkopen van schuldgevoel: "zal ze weer oorbellen kopen of ijzerdraaddiertjes van de Senegalezen / of zal ze gewoon iets geven aan het jochie met de snotneus".
Het zijn woorden die je omringen, door hun overdonderende kracht, door de muziek, die, met dank aan de voortreffelijke vertalers, ook in het Nederlands blijft. Het zijn regels die je bij jezelf te rade doen gaan. "elke keer dat je niet geeft / ben je minder / minder mens".
Als we elkaar weer een hand mogen geven, een kus op de wang, laat dan ergens deze mis opgevoerd worden. In een kerk, een theater, in een park. Om ons er blijvend aan te herinneren dat de aarde broos is, en de mens nog brozer. Juist nu is de reikwijdte van Krogs helende mis ten volle voelbaar. "licht, licht moeten we op de aarde leven / en zacht omgaan met elkanders hoornvlies / elkanders oerstof en adem".
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.