Niet ik
Yolanda Entius
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Uitgeverij Van Oorschot, 2017 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : ROMANS : ENTI |
Maria Vlaar
i /un/16 j
In Abdoel en Akil doet Yolanda Entius (55) iets wat erg lijkt op Barnes' meesterstukje. Drie meisjes, net volwassen, gaan in 1978 op vakantie naar Frankrijk. Ze zijn vrij, zwemmen naakt, de wereld ligt aan hun voeten. Nola ziet André zitten, maar Gaby legt het met hem aan en ze vertrekken samen om druiven te plukken. Als Nola en Doris zich na een week bij hen willen voegen, stuiten ze op de Tunesiërs Abdoel en Akil. Om hen niet te discrimineren zeggen ze ja als de mannen hen uitnodigen voor een uitstapje naar een kasteelruïne. Onderweg worden ze verkracht en aangerand.
In het eerste deel, 'Schuld', wordt in afstandelijke bewoordingen verteld wat er is gebeurd vooraf, tijdens en na de gebeurtenis. Een verkrachting plaatst het slachtoffer vaak 'buiten zichzelf', als een soort bescherming, en die toon heeft Entius hier goed getroffen.
Ze pakt de draad weer op in 1981, en zet nauwgezet uiteen hoe Nola's leven verder verloopt. Studie in Amsterdam, verliefd op een meisje, een crush op de verkeerde man met een abortus tot gevolg, en de ontmoeting met Daniël die haar man wordt. Af en toe lijkt Entius een lesje geschiedenis over de jaren 80 te geven, bijvoorbeeld als ze omstandig uitlegt hoe je vroeger telefoneerde, met een kwartje in een telefooncel en een draaischijf in plaats van toetsjes. Entius vangt ieder hoofdstukje aan met een datum en ook dat maakt de opzet schools.
Terwijl steeds de verkrachting meeklinkt op de achtergrond, plonst Nola in 1992 pas werkelijk terug in de tijd. Onbeantwoorde vragen dringen zich op: waarom zijn ze vrijwillig meegegaan met Abdoel en Akil? Waarom wilde Doris geen morning-afterpil? En waarom wilde Nola niet naar de politie? Omdat ze het heeft beloofd aan haar belager? Of omdat ze 'geen zin' had, en het vakantie was: een onbevredigende verklaring voor haar vriendinnen, maar ook voor de lezer.
Mariahangertje
In het tweede deel, 'Angst', lezen we hoe het verder is gegaan met Doris. De man die haar aanrandde heeft vier jaar cel gekregen, terwijl Doris niet lijkt te willen toegeven dat ze is gemolesteerd. Hier gaan de herinneringen opnieuw vervormen: ze wil liever geloven dat het Nola's verkrachter is geweest die vier jaar cel kreeg. Doris is boos dat Nola het leek op te nemen voor de Tunesiërs, en om 'Nola's goedheid die zo helder afstak tegen haar eigen verdorvenheid'.
Ze heeft zichzelf gestraft om haar gedrag in Frankrijk, maar ook om een dieperliggend trauma: de dood van haar zusje vele jaren eerder. Doris heeft een dodelijke ziekte onder de leden, en vertelt dat uitgerekend aan Anir, de allochtone hangjongere op het bankje voor haar huis: 'Wij praten, wij chillen, jij gaat 'm niet splitten nou, flappie.' Er moet iets goed gemaakt worden. Ze durft Anir zelfs in haar huis te laten als het gaat onweren, en ineens heeft ze er weer vertrouwen in: 'Nu ze deze nacht heeft overleefd kan het niet anders of het zal ook met de uitslag van die punctie wel zo'n vaart niet lopen.'
Entius is een weinig subtiele verteller, kennelijk bang voor misverstanden bij de lezer heeft ze de neiging te veel uit te leggen. Dat is jammer, want ze heeft wel iets te pakken: de bedrieglijke werking van tijd en herinnering. Origineel is het niet - en Barnes deed het beter. Wel legt Entius mooi de schaamte, schuldgevoel en angst die verkrachting oproept in puzzelstukken neer, en toont de doorwerking in een vrouwenleven in verschillende tijdspannes. De roman eindigt ingenieus met waar het verhaal ooit begon: de ontmoeting tussen Nola en Doris aan de rand van een provinciaals zwembad, twee meisjes met een Mariahangertje uit Lourdes dat uiteindelijk geen bescherming bood.
Van Oorschot, 152 blz., 17,99 €.
Wim Fievez
Als drie gelegenheidsvriendinnen, Nola, Doris en Gaby, in 1978 naar Frankrijk trekken om hun vrijheid en experimenteerzucht te vieren, worden ze door hun naïviteit slachtoffer van een alles overweldigend gewelddelict. Het voorval zal hen hun hele verdere leven blijven achtervolgen. Het verhaal, dat bestaat uit drie delen, wordt grotendeels verteld vanuit het perspectief van Nola, die door de Tunesiër Akil wordt verkracht. Zijn vriend Abdoel randt Doris aan. We lezen hoe beiden tevergeefs proberen deze verschrikkelijke gebeurtenis een plaats te geven. Nola, die kiest voor het beroep van historicus, loopt vast in de schuldvraag, terwijl het kunstenaarschap van Doris blijft steken in aanvallen van oeverloze angst. De vertelwijze is indringend en laat de lezer geen rust. Het lijkt alsof de auteur op haar eigen manier afrekent met de onstuimige en roekeloze vrijheidszin van de zeventiger jaren.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.