Hoe kwam de Germaanse-Romaanse cultuur- en taalgrens in Europa tot stand? Hoe evolueerde de taalgrens in eigen land? Welke problemen bracht de tweetaligheid mee in België? In hoeverre groeide de geografische taalgrens ook uit tot een sociologische scheiding? Brigite Raskin reist met de lezer langs de taalgrens en schetst de ontwikkelingen die tot de huidige grens leidden.
Bouveroux stelt dat België "toevallig" tot stand is gekomen. Er is, zo signaleert hij, nooit sprake geweest van enig natiegevoel. Men heeft eerst geprobeerd om van België een eentalig-Franse staat te maken, maar dat is niet gelukt. En nadien kwam het federalisme, een poging om het autonomiestreven van de Vlamingen onder controle te krijgen. Maar intussen heeft de constructie zich volgens hem hopeloos vast gereden.
Schrijver Jan Frans Willems speelde een belangrijke rol in de Vlaamse emancipatiestrijd. Stynen beschrijft de jaren onder Frans en Hollands bestuur, zijn tijd in het Verenigd Koninkrijk, zijn ballingschap in Eeklo, zijn leiderschap in Gent en de manier waarop latere generaties hem herinnerden.
De Vlaamse beweging was bij haar ontstaan een in wezen Belgische beweging. Oorspronkelijk werd ze breed gedragen en werd er gestreden om de volkstaal te gebruiken als bestuurs- en cultuurtaal. Nu dat doel is bereikt, is de strijd volgens Wils gestreden. Het huidige Vlaams nationalisme, dat vooral gericht is op bestuurlijke onafhankelijkheid, maakte historisch maar een klein deel uit van de Vlaamse beweging.
