De mislukkingskunstenaar Willem Frederik Hermans
Willem Otterspeer
Willem Otterspeer (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Bezige Bij, 2012 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : OVER LITERATUUR-SCHRIJVERS : NEDERLANDS 851.6 HERM |
15/03/2013
Voorstel voor een druilerig weekend: lees of herlees De donkere kamer van Damokles van Willem Frederik Hermans, en lees Dorbeck, waar ben je? er meteen achteraan. Op die manier maak je (opnieuw) kennis met een van de rijkste, meest veelgelaagde en op een bepaalde manier ook amusantste romans uit de geschiedenis der Nederlandse Letteren. Maar je krijgt er ook een analyse bij die via een veelvoud aan boeiende en fascinerende invalshoeken die roman ook in een veelkleurig daglicht plaatst.
Dorbeck, waar ben je? werd geschreven door historicus en Hermansbiograaf Willem Otterspeer. Het boek bestaat uit dertien hoofdstukken die min of meer los van elkaar gelezen kunnen worden en waarin Otterspeer telkens op een goed gedocumenteerde en genuanceerde, maar toch ook uiterst toegankelijke manier steeds weer nieuwe facetten van deze monumentale roman uit de doeken doet. Een zeer lezenswaardig boek dus, ook al lijkt deze uitgave in de eerste plaats een zoethoudertje bij de langverwachte Hermansbiografie van Otterspeer, waarvan het eerste deel aangekondigd is voor september 2013.
Boeiend daaraan is onder andere de manier waarop Otterspeer heel veel verschillende invalshoeken gebruikt. Daardoor wordt dit essay rijk en tegelijk toegankelijk, want nooit echt diepgravend. Dorbeck, waar ben je? is weliswaar een boek(je) over een boek, maar het is helemaal geen specialistisch werkstuk dat alleen weggelegd is voor literatuurwetenschappers of Hermansfanaten. Otterspeer heeft aandacht voor het literaire, maar ook voor de moeilijke mens Willem Frederik Hermans, voor de manier waarop het boek tot stand kwam — en aanvankelijk door Hermans zelf als bijna inferieur beschouwd werd. (Zodanig zelfs dat Hermans het originele manuscript per post naar de uitgever stuurde zonder over een duplicaat te beschikken, halvelings hopend dat het manuscript verloren zou gaan. Het zou ons een magistraal literair hoogtepunt gekost hebben, gelukkig deed de post zijn werk.)
De tweede helft van Dorbeck, waar ben je? is iets meer op trivialiteiten gericht, maar daarom niet minder boeiend om te lezen. Hoofdstuk acht, bijvoorbeeld, over de verfilming van het boek en vooral de moeilijkheden daarrond, of hoofdstuk elf, waarin het gaat over de moeizame houding van Hermans tegenover de (talloze) vertalingen van zijn werk. In die hoofdstukken legt Otterspeer weliswaar het vergrootglas op details, maar precies daar krijg je veel van Hermans en zijn schrijverschap te zien.
De titel van het boek verwijst uiteraard naar de vraag waar elke lezer van De donkere kamer van Damokles levenslang mee zit: bestaat het personage Dorbeck — de echte of gefantaseerde dubbelganger van hoofdpersonage Henri Osewoudt. Een sluitend antwoord op die vraag heeft gelukkig ook Willem Otterspeer niet en zal er ook nooit komen. Maar wat Dorbeck, waar ben je? wel nogmaals bewijst, illustreert en documenteert, is dat De donkere kamer van Damokles een eindeloos fascinerend boek is waarover al veel gezegd en geschreven is, maar allicht nog lang niet alles.
[Tom Rummens]
Gerard Oevering
In het kader van ’Nederland leest’ is in 2012 De donkere kamer van Damokles verspreid. Naar aanleiding hiervan schreef Otterspeer, die een biografie over Hermans voorbereidt, dit biografische essay over alle aspecten in deze veelgelezen roman. Ter sprake komen: de oerversie, Hermans’ problematische verhouding (’moedwil en misverstand’) tot collega’s, uitgever en de maatschappij in het algemeen, evenals de eerste reacties, de stijl, de film en de vertalingen. Verhelderende passages betreffen het probleem van de verhouding tussen ’werkelijkheid en misleiding’, het dubbelgangersmotief en de hiermee verband houdende kwestie van de alternatieve identiteit. In hoeverre zijn Dorbeck en Osewoudt het alter ego van Hermans? Otterspeer bespreekt ook de doorleefde thematiek van Hermans en de weerklank daarvan in de roman: ’de fundamentele gespletenheid van mens en wereld’. De aandacht voor Hermans’ eigen opvattingen over de betekenis van de roman is een belangrijke aanvulling op de bestaande interpretaties. Geschikt voor het voortgezet onderwijs. Zeer toegankelijk geschreven.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.