Roger Raveel : witte schaduw : tekeningen
Bart De Baere
Bart De Baere (Redacteur), Iris Kockelbergh (Redacteur), Nico Van Hout (Redacteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Niet beschikbaar |
BAI, 2011 |
706 BAER |
Magazijn |
BAI, 2011 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 706 BAER |
31/12/2011
De tentoonstelling Beelddenken, de openingsexpositie van het nieuwe MAS (het Antwerpse Museum aan de Stroom), en de bijbehorende catalogus hebben een rijke agenda. Ten eerste de kerncollectie van het KMSKA tijdens de eerste twee jaar van de sluiting van het museum voor het publiek toegankelijk houden en de dialoog aangaan met stukken uit het M HKA & het Museum Plantin Moretus. Op die manier ontstaat een boeiende ruimte waar vijf eeuwen kunstgeschiedenis elkaar ontmoeten. Tegelijk willen de tentoonstellingsmakers de eenduidigheid van de klassieke kunsthistorische verhaallijn onderuithalen en inzetten op de diverse zingevingsmogelijkheden van de stukken. Door oud en nieuw met elkaar in verband te brengen — een praktijk die eerder in het KMSKA succesvol is toegepast met de introductie van werk van Jan Fabre en Jan Vanriet — ontstaan nieuwe velden en worden besloten betekenissystemen doorbroken. De verzameling beeldende werken blijkt het toneel voor diverse invalshoeken die niet tot een gestolde betekenis zijn te dwingen. Bovendien zijn er de banden met de ruimere politieke, sociale, religieuze, culturele en economische wereld, die steeds groter en complexer wordt. Want anders dan wat Fareed Zakaria in zijn beroemde essay (verschenen in Newsweek) ooit stelde, zijn we niet geëvolueerd naar een global village gebaseerd op onderlinge consensus onder het leiderschap van de Verenigde Staten. Integendeel, de wereld is globaler, maar tegelijk complexer dan ooit. Zo ook de kunst en de interpretatie van haar geschiedenis.
Maar de kern van dit tentoonstellingsproject handelt niet over de kunst die ‘ingrijpend verbonden is met de grote krachten in onze samenleving, met de praktische en politieke organisatie ervan en met de vele vragen naar zingeving die daaruit opstijgen.’ Waar het fundamenteel om draait, is ‘het ontologisch potentieel van het beeldend vermogen’. Het gaat bijgevolg niet in de eerste plaats om het kunstwerk als product, ‘maar over het beelddenken dat eraan ten grondslag ligt’. In die zin is het een belangrijke tentoonstelling en zijn het inleidende essay van de catalogus van Bart De Baere, Paul Huvenne en Iris Kockelbergh, samen met het artikel ‘Beelddenken in de praktijk’ van Hans Kreuger, baanbrekend. Die teksten zouden wel eens aan de basis kunnen — en ik zou zelfs durven stellen, moeten — liggen van een nieuwe museum- en tentoonstellingspraktijk en van een andere manier om met het beeld (onder meer in het onderwijs) om te gaan. Misschien hebben we hier wel te maken met een kantelmoment waarbij het beeld opnieuw tot de kern van het menselijke gebeuren kan doordringen. Want is het niet het beeld dat toont wat niet uit te spreken is: de gap, het verschil tussen bewustzijn, herinnering en de werkelijkheid waar allicht elke vorm van cultuur om draait? In de westerse traditie echter is de verbeelding onderworpen ‘aan de cartesiaanse geest van abstracte begrippen, van taal en wiskunde’ en is ze ‘niet ontwikkeld tot een cultuur van beelddenken, of een manier om denkbeelden gestalte te geven.’ Getuige het huidige onderwijs, waar aan het beeld (en de cultuur in ruimere zin) een zeer beperkte rol is toebedeeld en als we niet voorzichtig zijn, steeds meer zal teruggedrongen worden in een onbespreekbaar veld. Maar misschien kunnen de tentoonstelling en de aangehaalde essays een verschil maken, omdat zij een oude traditie waarin woord en beeld hand in hand gingen opnieuw oppakt, onder andere door de nadruk op de zestiende-eeuwse prentproductie waarin de kennis van de wereld in tekst en beeld werd uitgedrukt. Ook het beeldessay van Anne-Mie Van Kerckhoven waarmee het boek visueel opent, toont zwijgend de opdracht: het beelddenken een plaats geven in het woordenboek — het woord staat letterlijk niet in het woordenboek en bijgevolg bestaat het ‘beelddenken’ ook niet — door met de kennis waarover we beschikken een scherper inzicht te krijgen in beeldprocessen. De teksten van specialisten oude en nieuwe kunst die in de catalogus zijn opgenomen, bieden ons alvast een toegankelijke, maar wetenschappelijk verantwoorde blik op de geschiedenis van onze kunst. Nu is het aan ons, kijkers en lezers, om de verbeelding te laten spelen en vanuit de kunst (en de ruimere cultuur) de wereld kritisch te denken. [Brigitte Dekeyzer]
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.