Ware verhalen
Lucianus
Lucianus (Auteur), Wannes Gyselinck (Vertaler)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
P, 2008 |
VERDIEPING 3 : DUIZENDZINNEN : OUDE TALEN : Klassiek Grieks (tot 1453) LUCI |
31/12/2009
Loukianos (of Lucianus, ca. 120-180) leefde in de periode van de zogenaamde "tweede sofistiek", die gekenmerkt werd door een renaissance van de Griekse cultuur en literatuur uit de gouden eeuw van Athene. Die culturele achtergrond maakte het mogelijk dat hij als Syriër perfect Attisch schreef. Maar als scepticus spotte hij met de gevestigde tradities en de filosofen, en parodieerde hij de klassieke meesterwerken en literaire vormen.
Zijn Symposium beschrijft een huwelijksfeest waarop filosofen van de belangrijkste stromingen uitgenodigd zijn. Maar terwijl in Plato's Symposium de filosofen hoogstaande gesprekken over de liefde ('eros') voeren, wordt bij Loukianos hun optreden vooral gekenmerkt door een twist ('eris'), waarbij zelfs bloed vloeit. De auteur spot overvloedig met hun hebzucht en vraatzucht, hun jaloezie en bruut geweld. Hij spot met de stoïcijn die geobsedeerd is door lekkernijen en met de cynische filosoof die zelf geen spot verdraagt. Deze tekst is op zichzelf bijzonder ironisch en grappig, maar op een tweede niveau parodieert hij, met talrijke parallellen en contrasterende verwijzingen, literaire meesterwerken en thema's. Verwijzingen naar Plato's Symposium zijn bv. de ingewikkelde indirecte vertelsituatie, een te laat komende en een niet genodigde gast. Loukianos' tekst evolueert naar een 'antisymposium' met scènes (overmatig drinken, scheld- en vechtpartijen) die geïnspireerd lijken door de feestmalen van de homerische helden en mythologische gevechten (waarop het tweede deel van de titel alludeert).
Deze gelaagde tekst is niet unisono vertaald. De archaïsch klinkende openingsdialoog lijkt een letterlijke, stroeve vertaling aan te kondigen. Maar in zijn nawoord wijst de vertaler erop dat hij daarmee (zoals Loukianos) naar Plato verwijst. In die beginscène heeft hij soms de partikels van de brontekst (die in deze uitgave ook opgenomen is) zelfs nog geaccentueerd. Voor de rest kiest hij voor een vlotte vertaling, waarbij hij de Griekse tekst vrij omzet en regelmatig aanvult, zoals "hij gaf met het oog op zijn welbevinden de voorkeur aan een neutraliteitspositie" (voor het letterlijke "hij hield zich in het midden"), en "Prof. Dr. in de wijsbegeerte (afd. stoïc.)" (voor het woord "philosophus", in de aanhef van een brief). Hij wou, zoals in de brontekst, liever verschillende taalregisters aanbrengen dan letterlijk vertalen. In het nawoord geeft hij nog interessante informatie over de literaire allusies in de tekst. Er zijn geen verklarende noten. [Jef Ector]
Redactie Vlabin-VBC
De Syriër Loukianos (of Lucianus, ca. 120-180) leefde in de periode van de zgn. 'Tweede Sofistiek', die gekenmerkt werd door een renaissance van de Griekse cultuur en literatuur uit de gouden eeuw van Athene. Als scepticus spotte hij echter met de gevestigde tradities en filosofen. In het gelaagde en erg grappige Symposium beschrijft hij een huwelijksfeest waarop filosofen van de belangrijkste stromingen zijn uitgenodigd. Terwijl de filosofen in Plato's Symposium hoogstaande gesprekken voeren over de liefde ('eros'), wordt hun optreden bij Loukianos vooral gekenmerkt door twist ('eris'). De auteur spot overvloedig met hun heb- en vraatzucht, jaloezie en agressie. Daarnaast parodieert hij via talrijke verwijzingen en parallellen ook literaire meesterwerken en thema's. Vertaler Wannes Gyselinck zette de Griekse tekst vrij om en vulde hem regelmatig aan. Tegelijk blijft hij getrouw aan de opzet, en koos hij ervoor verschillende registers te hanteren. In het nawoord gaat Gyselinck nog in op de literaire allusies in de tekst. Verklarende noten ontbreken, hoewel die wel van pas zouden komen. Tweetalige editie.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.