Tempel en kruis
Hendrik Marsman
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Querido, 1982 |
Woord Volwassenen Poezie : MARS |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Querido, 1995 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 8016 |
31/12/2008
De klassieke boekjes van Salamander zijn overbekend; ze bieden literaire kwaliteit aan een schappelijke prijs. Tussen die titels bevindt zich ook deze heruitgave van de verzamelde gedichten van Hendrik Marsman. Meer dan de teksten hoeft de lezer echter voor die lage prijs niet te verwachten; van enige duiding of zelfs enige tekstverantwoording is in het geheel geen sprake. Nochtans bestaat daaraan wel degelijk behoefte aangezien de gedichten in feite zijn verdeeld over drie periodes, waardoor ook de oorspronkelijke samenhang grotendeels verloren is gegaan. De beruchte expressionistische bundel Verzen (1923) is als zodanig niet meer herkenbaar, enkel Tempel en kruis (1940) is als geheel onder die titel gerespecteerd. Gelukkig zijn er de gedichten zelf. Marsman heeft heel wat klassieke verzen achtergelaten. Het merendeel daarvan behoort tot zijn 'expressionistische' en 'vitalistische' periode, een periode waarin de dichter op zoek gaat naar de wortels van de mens en die vindt in de kosmos en in de brede wereld. Het ik wordt daartoe uitvergroot, versmelt met zijn omgeving. De bruid wordt, in het gelijknamige gedicht, de hele kosmos. Die spanning tussen het ik en de buitenwereld werkt in de twee richtingen. Enerzijds wordt de mens in deze lyriek door en door 'vernatuurlijkt', anderzijds wordt de ruimte vrij systematisch gepersonifieerd. Aanvankelijk staat Marsman onmiskenbaar onder invloed van het Duitse expressionisme wat zich uit in de gebalde, haast atomistische zegging: verzen bestaan uit afzonderlijke woorden en beelden, zonder veel verklaring of expliciete verbanden. Gaandeweg echter neemt de dichter een duidelijker menselijk standpunt in: de medemens wordt alsmaar belangrijker in zijn lyriek, en ook de contouren van tijd en ruimte worden herkenbaarder. Die 'wending' ? voor zover men van een duidelijke omslag kan wagen, tenminste ? leidt echter onvermijdelijk tot een grotere kwetsbaarheid van het ik, dat niet langer zijn eigen meesterschap kan profeteren. In zijn laatste bundel, Tempel en kruis, wordt poëtisch verslag gedaan van die zoektocht naar zingeving: religieuze en filosofische invloeden worden in dit hoogst intrigerende, maar vrij hermetische geheel alsmaar duidelijker. Deze pocket biedt alvast het voordeel dat de lezer die poëtische ontwikkelingsgang kan meemaken, maar van enige meerwaarde is volstrekt geen sprake. [Dirk De Geest]
Redactie
Het poëtisch oeuvre van H. Marsman (1899-1940) is te verdelen in drie perioden. De 'eerste periode' (1919-1926) staat in het teken van het vitalisme en bevat expressionistische stijlkenmerken. Vanwege de gerichtheid op de kosmos spreekt men wel van 'kosmisch expressionisme'. De 'tweede periode' (1926-1936) is een periode van desillusie en doodsangst (mortalisme). De gedichten uit de 'derde periode' (1936-1940) zijn grotendeels ontstaan tijdens zijn verblijf in de Latijnse landen. Hoewel afstandelijker dan voorheen is Marsman zich hier zeer bewust van de dualiteit die in hem is. In 'Tempel en Kruis' vindt hij ten slotte een synthese in een klassiek-humanistische levenshouding. Marsman is een groots dichter, die veel voor de vernieuwing van de Nederlandse literatuur heeft betekend. Paperback-editie.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.