Ketterijen : hoe overleven we onze tijd?
Karel De Gucht
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Bezige Bij Antwerpen, 2012 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 333.4 GUCH |
15/04/2013
'Liberalisme en nationalisme zijn op geen enkele wijze te verzoenen'. Europees Commissaris voor Handel Karel De Gucht trekt in zijn recente boek Vrijheid: liberalisme in tijden van cholera heftig ten strijde tegen het conservatieve, nationalistische en populistische ideeëngoed van de N-VA. De Gucht ziet dat vele ondernemers — de electorale visvijver van zijn partij — de N-VA als liberaler en ondernemingsvriendelijker beschouwen dan de Open VLD. Hij haalt alles uit de kast om dat beeld te corrigeren. Tegelijkertijd neemt hij zijn eigen partij op de korrel, die ideologisch verwaterd is en dringend moet focussen op enkele duidelijke thema’s (hervorming belastingsysteem, herstel privacy…) waarin ze zich onderscheidt van de andere politieke stromingen. Hij koppelt dat alles aan een breder Europees en wereldverhaal, waar na de val van de Muur tegen alle verwachtingen in het liberale democratische model onder druk kwam te staan. 'Het is een open deur dat de liberale droom vandaag de dag aan diggelen ligt. Als je terugkijkt op de twee decennia die achter ons liggen, kun je er zo de gebeurtenissen uit halen waarop de bittere realiteit haar plaats weer opeiste. Een kroniek van een aangekondigde dood is eenvoudig te traceren in de op barsten staande euro, in de bankencrisis die daartoe leidde, in de deregulering en globalisering die eraan voorafgingen, in de ideologische stellingnamen die deel van het fundament ervan uitmaakten. Een verhaal van politieke overmoed, economische onverantwoordelijkheid, ideologische onwil en maatschappelijk onbehagen.' De Gucht slaat mea culpa over de overmoed van het liberale discours van de voorbije jaren en wil met dit boek de aanzet geven tot een heropstanding van zijn partij. 'Dit boek is geen poging om een nieuw groot verhaal te schrijven tegen beter weten in, maar een neerslag van mijn drang om structuur te geven aan talloze kleine verhalen, om te proberen een coherente analyse te maken van al wat op ons afkomt en een narratief te ontwikkelen vanuit liberale waarden die aan betekenis niets hebben ingeboet.' Net als in zijn vorige publicaties beklemtoont De Gucht het belang van begrippen als vrijheid, verantwoordelijkheid en sociale bescherming. Nieuw is zijn aandacht voor het begrip rechtvaardigheid ('fairness'), waarbij hij zich ent op de Britse denker en auteur Will Hutton (Why We Need a Fair Society). De Gucht lardeert zijn verhaal met tientallen verwijzingen naar en citaten uit teksten van grote internationale denkers zoals Hobsbawm, Judt en Zakaria en grote literatoren zoals Boccaccio, Márquez en Orwell.
Vrijheid: liberalisme in tijden van cholera bestaat uit twaalf hoofdstukken, die rond drie kernthema’s zijn geordend. Een gedeelte van de essays — die ook los van elkaar kunnen worden gelezen — verscheen al vroeger in kranten en tijdschriften. In 'het liberale wereldbeeld' herijkt en actualiseert De Gucht de kernwaarden van het liberalisme, waarbij hij zich opvallend sterk afzet tegen de nieuwe tendens naar protectionisme. 'Het nationalistische zelfbeeld' — het tweede thema — bestaat uit een historische reconstructie in drie bedrijven van de dramatische federale regeringsonderhandelingen sinds 2007 en van de nefaste nationalistische-christendemocratische as die ons land aan de rand van de afgrond bracht. Bart De Wevers Vlaams-nationale kringredenering van 'de taal is gansch het volk' wordt gescalpeerd op een wijze die weinigen De Gucht kunnen nadoen. In 'Het internationale doembeeld' ligt de focus op de mensenrechten en de diplomatie in een internationale context van nieuwe autocratische regimes (Rusland, China) en revolutionaire dynamieken (Arabische wereld). De slotbeschouwing 'Over leven als liberaal in tijden van cholera' is een keiharde uithaal naar de Vlaamse Regering, waarin de liberalen niet zijn vertegenwoordigd. De Gucht toont met vele voorbeelden aan dat de Vlaamse Regering ondanks veel holle woorden geen breuk met het verleden heeft gemaakt en vaak precies doet wat ze de federale regering verwijt.
Vrijheid: liberalisme in tijden van cholera is geschreven vanuit passie, woede en frustratie. Daardoor mist het boek de meer tijdloze dimensie van De Guchts meesterwerk De toekomst is vrij (2002) en is het soms wijdlopig. Een strakkere structuur, minder verwijzingen naar de politieke actualiteit en het schrappen van overlappingen hadden de boodschap krachtiger gemaakt. Toch bewijst deze rijke essaybundel eens te meer dat Karel De Gucht een van onze weinige originele politieke denkers is en blijft. [Gunter Bousset]
Dr. B.J.S. Hoetjes
De prominent Belgisch liberaal politicus (momenteel Eurocommissaris) geeft in twaalf hoofdstukken, gegroepeerd in drie delen, zijn commentaar en visie op de huidige depressie/crisis in de wereldeconomie, wereldpolitiek en de Belgische politiek, vanuit een liberale invalshoek. Sommige hoofdstukken verschenen eerder elders, en mede daardoor is de samenhang in het boek niet sterk. Het eerste deel ('Het liberale wereldbeeld') bevat enige zeer interessante stukken over de relatie tussen vrijheid, vrijhandel, bourgeoisie en democratie. Deel twee (over nationalisme) richt zich vooral op de Belgische communautaire politiek. Het derde deel (over internationale politiek) gaat in op protectionisme, internationale interventie, oorlog en (Arabische) revolutie. Het boek kenmerkt zich door een brede en soms wat gezwollen betoogtrant en vereist veel voorkennis van de Belgische politiek. Met literatuuropgave en eindnoten.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.