De vuurzeevlieg en andere dierenverhalen
Toon Tellegen
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Querido, 2012 |
MAGAZIJN : SCHOOLCOLLECTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : TELL |
15/11/2012
Woorden zijn eigenlijk maar vreemde dingen. Ze hebben van zichzelf geen betekenis. Ooit hebben mensen afgesproken dat je met bepaalde klanken naar bepaalde dingen kunt verwijzen, en later heeft men daarbij ook schrift ontwikkeld. Woorden zijn dus eigenlijk niets anders dan afspraken om naar iets te verwijzen. Iedereen kan nieuwe woorden bedenken, maar de kans dat andere mensen je zullen begrijpen is klein. Dat ervaart ook Lotte. 'Brkrglnrschrrr' is geen woord, alleen een geluid. Met woorden kun je van alles doen. Je kunt ze op de meest verrassende manieren combineren. Lotte heeft een speldoos met woorden die je aan elkaar moet passen. Je krijgt dan bijvoorbeeld 'vloer — kleed — kamer — jas — zak — geld — wolf'. Deze ‘woordslangen’ inspireren Lotte om zelf zulke woorden te maken. Ze weet meteen wat ze later wil worden: woordenmaker. De woorden die ze maakt, kan ze dan verkopen. Een woord als 'vooropdonderslagroomtaartschepnetjes' levert twintig euro op, ervaart ze al snel. Lotte denkt na over en experimenteert met woorden en taal. Bij haar ontbijt ontdekt ze dat omkeringen grappig zijn: 'een bard met pop' denkt ze terwijl ze haar pap eet. Ook denkt ze na over de mogelijkheden om woorden te laten verdwijnen. Als er op een dag te veel woorden zijn, hoe raak je dan af van de overbodige woorden? En als iedereen een woord mocht weggooien, welk zou ik dan weggooien? Verder worstelt Lotte zoals velen met spellingskwesties. Is pauze nu 'met de ou van Nou! Of met de au van Au!?' Later op de dag, in bad, ziet Lotte dat een onzichtbaar iemand iets in de lucht schrijft. Er staat ‘ETTOL’. ’"Dat ben ik!" roept zij. "Dat is mijn naam!”' maar met de letters andersom. Wat haar op de gedachte brengt dat ‘andersom’ ook een mooi woord is. Ze zou zelfs wel zo willen heten.
Lotte aan het woord vertelt een dag uit het leven van de achtjarige taalfilosoof Lotte. Toon Tellegen stelt op een speelse, terloopse manier allerlei taalkundige kwesties aan bod. Gerda Dendooven maakte daarbij tekeningen die al even speels en terloops zijn. Veel van deze tekeningen hebben een achtergrond van lijntjespapier. Op en tussen die lijntjes dansen de letters vrolijk op en neer. Kinderen met enige leesvaardigheid kunnen dit boek zelf lezen. Maar voorlezen is ook een goed idee omdat het spel dat Lotte speelt met de woorden, ook een spel met klank is.
Eigenlijk is het een mirakel dat de meeste jonge kinderen zo snel en schijnbaar moeiteloos taal leren. Zelfs voordat ze daarin formeel onderwijs krijgen, weten ze al hoe je met woorden zinnen kunt vormen. Zelfs zinnen die ze nog niet eerder hebben uitgesproken of nog niet eerder hebben gehoord. En ook kunnen ze de zinnen begrijpen die anderen voortbrengen. Ook al horen ze die voor het eerst. Geniaal!
[Coosje Van der Pol]
Hannelore Rubie
Het is zondag als de lezer in dit prachtige kleinood kennismaakt met Lotte. Vanaf het moment dat Lotte (8) wakker wordt, opstaat en de wereld in gaat, is ze bezig met woorden. Nieuwe woorden, kleine woorden, grote woorden, lichte woorden, zware woorden, vreemde woorden, woorden die er bij komen en woorden die je weggooit… Lotte vindt het ene na het andere woord – het is dan ook niet vreemd dat zij later ‘woordenmaker’ wil worden. Als ze op het einde van een mooie, volle dag weer gaat slapen, gaan haar dromen over… woorden. In dit prachtige boek (zowel wat betreft tekst als beeld) ruik, voel, proef je de woorden met al je zintuigen en gevoelens. De prenten, vooral in ecoline/inkt met af en toe een kleine collageachtig druksels (vaak woorden), maken de woordavonturen van Lotte zichtbaar en tastbaar. Auteur en illustratrice behoeven geen verdere toelichting – het is de auteur wederom gelukt om een kunstwerk van woorden en taal (die weer filosofische vragen oproepen) te maken. Rijke, talige uitgave die perfect past bij jonge lezers die de wereld lezend gaan verkennen en die, om in de woorden van Lotte spreken, allemachtig, alleprachtig, allezachtig, allezomers, allezondags mooi is. Voorlezen vanaf ca. 6 jaar, zelf lezen vanaf ca. 8 jaar.
Ilse Trimborn
ua/an/22 j
Toon Tellegen staat welhaast symbool voor filosofisch getinte (kinder)boeken en ook Gerda Dendooven is niet de minste, met haar eigenzinnige tekeningen die in niets te vergelijken zijn met de lieflijk ogende illustraties die kinderen nogal eens voorgeschoteld krijgen.
Een boek van deze twee grootheden moet dus wel iets speciaals opleveren. En speciaal is wel het minste wat je van dit boek kan zeggen. Lotte, het titelpersonage, leert de rijkdom van woorden kennen en speelt ermee dat het een ware lust voor het lezend oog is. Woorden worden geassocieerd met andere woorden, woorden roepen bepaalde beelden op, woorden openen als het ware de grote wereld voor het kleine meisje dat Lotte is. Samen met Lotte dartelt de jonge lezer door de gulheid van onze woordenschat, af en toe verbaasd kijkend naar de mogelijkheden die deze te bieden heeft.
Gecombineerd met de kenmerkende tekenstijl van Dendooven levert dit een boek op dat niet alles prijsgeeft bij een eerste lezing. Er valt ontzettend veel te ontdekken en te beleven voor jonge lezers die een zeker taalgevoel kennen. Want, ondanks het bijzonder geslaagde huwelijk tussen tekst en tekening, bekroop me het gevoel dat in dit boek de lat af en toe toch behoorlijk hoog ligt voor een achtjarige. Dit is zo'n boek dat - terecht! - geprezen wordt voor de weelde die het in zich draagt, maar bij momenten over de hoofden van vele lezertjes lijkt te gaan.
Kleinood dus dat begeleiding behoeft.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.