Verzamelde gedichten
Rutger Kopland
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Van Oorschot, 2008 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : KOPL |
31/12/2009
Enige jaren geleden had Rutger Kopland een zwaar ongeval waarbij zijn auto tegen een boom terechtkwam; het was zelfs een van de hoofdpunten van het journaal. Nu de dichter volledig van die moeizame periode is hersteld, verschijnt van hem een nieuwe bundel. Het is vanzelfsprekend verleidelijk om de gedichten die voorliggen te verbinden met die toch wel wezenlijke ervaring. En, het dient gezegd, de dichter zelf geeft aanleiding tot zo een biografische lectuur. Toen ik dit zag opent nl. met een vers over een beuk en verderop komt er nog een dokter in voor. Toch is er in feite niet zoveel veranderd aan het dichterschap van Kopland. Nog steeds staat in deze poëzie de zintuiglijkheid centraal, en dan met name de visualiteit. Kijken is voor de dichter meer dan passief waarnemen: wie goed kijkt, ziet de dingen anders, en kleurt de werkelijkheid ook door zijn eigen ervaring. In die zin kan een mens evengoed dingen zien die er geweest zijn in het verleden, of zelfs dingen die er nog niet zijn, vanuit een zekere verwachting. In het typische gedicht 'Boerderij' heet het bv. aforistisch: "ik denk dat ik zag / wat ik voelde". Het is een dynamiek die in de meeste verzen doorklinkt, zij het met tal van variaties. De verdwenen esdoorn blijft in gedachten staan, de dode geit is er nog steeds, de tuin is niet veranderd en net dat is zo bevreemdend... Die thematiek wijst meteen ook op een fundamentele melancholie: de dichter verwijlt, zo mogelijk nog meer dan in zijn vroeger werk, bij wat voorbijgaat. Tegelijk echter zijn de dingen ondoordringbaar, en kan de mens ze zich niet zomaar toe-eigenen. De beuk is in feite onverschillig voor mensen, symboliseert een soort van oertijdelijke ervaring waaraan de mens slechts bij mondjesmaat kan participeren. Die spanning tussen subject en object wordt bijzonder krachtig uitgedrukt in de reeks 'Koe'; het dier ontsnapt in feite aan het menselijke begripsvermogen, waardoor men als het ware zichzelf erin tracht te projecteren. Aan het eind van de bundel blikt de dichter dan nog deels terug op zijn eigen achtergrond, via (alweer) de verschuivingen in het landschap.
Toen ik dit zag is dus in alle opzichten een typische Kopland-bundel, een karakterisering die garant staat voor een hoge poëtische kwaliteit. Daarbij komt dat de dichter in deze bundel toch een stuk toegankelijker schrijft dan in zijn eerdere werk, met minder stilistische franjes. Daardoor mist de gedreven Kopland-lezer misschien wat van de dubbele bodems, maar de thematiek wordt niet minder overtuigend. [Dirk De Geest]
T. van Deel
In deze bundel van Kopland speelt het kijken, en meer nog het zien, de hoofdrol. Het geeft tegelijkertijd de afstandelijke èn de indringende houding aan die deze dichter altijd heeft voorgestaan. Omdat er zich in zijn persoonlijke leven een ongeluk heeft voorgedaan dat hem bijna het leven kostte (de sporen zijn niet weggewist in deze bundel, maar ze maken het geheel toch niet tot een alleen maar biografisch document, integendeel) is de betekenis van de titel ‘Toen ik dit zag’ wel zeer toegespitst op het zien van verdwijning, afstand, weggaan, verschimming, terugtrekken, afzien, dood. De manier waarop Kopland dit feit in het leven aftastend, onderzoekend, te lijf gaat is imposant, in deze bundel al helemaal omdat hij zijn eigen werderwaardigheden zowel inbrengt als op afstand houdt. Een hoogtepunt is de reeks gedichten bij schilderijen van een koe (geschilderd door zijn broer Jaap van den Hoofdakker). Gaandeweg verdwijnt de koe, schilderkunstig en verbaal, in de nacht. Een grandioos slotakkoord vormt ‘Aan het grensland’, een afscheid van bijbelse allure: “Je kijkt in je hoofd en daar ligt het land / waar je vandaan komt en nooit meer naar terugkeert // je ziet de psalm uit je jeugd met de weiden / de waatren het vee – ja dit is het grensland”. Dit is Koplands ultieme bundel.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.