Jaag je ploeg over de botten van de doden
Olga Tokarczuk
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Geus, cop. 2008 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : TOKA |
31/12/2008
Olga Tokarczuk is een veel bekroonde Poolse schrijfster van wie het voorbije decennium al twee romans in het Nederlands vertaald werden: Huis voor de dag, huis voor de nacht (De Leeswolf 2000, p. 704) en Oer en andere tijden (De Geus, 1998). Dat Tokarczuk ook in haar nieuwe werk een hoog niveau aanhoudt, blijkt uit het onlangs gepubliceerde De laatste verhalen. Het gaat om een psychologische roman, opgedeeld in drie novellen die het verhaal vertelt van drie generaties Poolse vrouwen die in aanraking komen met de dood. Tokarczuk laat daarbij zien hoe geen van de drie vrouwen (grootmoeder, moeder, dochter) er uiteindelijk in slaagt geluk te vinden in het leven.
De roman bestaat uit drie verhalen die schijnbaar los van elkaar staan, maar die op een subtiele manier toch een eenheid vormen, niet alleen door de rechtstreekse familieband die er tussen de drie vrouwelijke hoofdpersonages bestaat, maar ook door de overkoepelende thematiek (de confrontatie met de dood). Het totaalbeeld dat ontstaat, is rijk en veelzijdig, doordat Tokarczuk meer dan één vertelstandpunt hanteert (een combinatie van ik- en hij-vertellers en wisselende focalisatie), maar ook door het feit dat elk personage een aparte geschiedenis met zich meedraagt. De grootmoederfiguur vertegenwoordigt de vooroorlogse generatie die als gevolg van de Umsiedlung net na de Tweede Wereldoorlog naar het westen van Polen moest verhuizen en "ontheemd" geraakte. De moederfiguur groeide op tijdens het communisme, stapte in een ongelukkig huwelijk, en verloor langzaam maar zeker de voeling met echtgenoot en dochter. Het dochterpersonage vertegenwoordigt ten slotte de allerjongste generatie, die leeft en werkt in een geglobaliseerde wereld en die zich met niets of niemand verbonden lijkt te voelen. Elk van de drie verhalen wordt bovendien gekenmerkt door een eigen sfeer en een specifiek decor. Het verhaal van de dochter speelt zich af in Maleisië, dat van de moeder in een ondergesneeuwd dorpje in West-Polen, terwijl de herinneringen van de grootmoeder in belangrijke mate teruggaan naar de plaats en tijd van haar jeugd en adolescentie (het na de oorlog Oekraïens geworden oostelijke deel van Polen).
Een aantal aspecten uit Tokarczuks vorige romans zijn ook hier aanwezig (focus op vrouwelijke personages, thematisering van de naoorlogse Umsiedlung, elementen uit de Jungiaanse psychoanalyse...), maar tegelijk onderscheidt de roman zich duidelijk van haar vorige werk, o.m. door de specifieke compositie, de ietwat grauwe thematiek, en de genuanceerde omgang met de (niet alleen in Polen met taboes beladen) problematiek van fysieke en mentale aftakeling. Tokarczuk tekent de psychologie van de personages erg overtuigend, laat narratieve fragmenten naadloos overvloeien in beschouwende passages en omzeilt handig elke pathetiek in de behandeling van heikele thema's als aftakeling en sterven en het problematische karakter van intermenselijke relaties. Een meesterlijke stiliste is Tokarczuk zeker en vast niet, maar ze hanteert wel een mooie, natuurlijke en beeldrijke taal. De enige smet op de oorspronkelijke (Poolse) uitgave van de roman is het curieuze feit dat de schrijfster in het derde en laatste deel (dat zich afspeelt in Maleisië) enkele Nederlandse toeristen ten tonele voert en hen "Vlaams" laat spreken. Een euvel dat de Nederlandse vertaler gelukkig heeft rechtgezet. [Kris Van Heuckelom]
M. Driever
Een vrouw, haar moeder en haar dochter krijgen allen te maken met de dood: de eigen dood, de dood van een naaste en de dood van een vreemde. De op zichzelf staande verhalen van de drie generaties hebben ogenschijnlijk weinig met elkaar gemeen. Toch zijn de verhalen subtiel met elkaar verbonden en komen de levens van de vrouwen in retrospectief erg overeen. In alle verhalen speelt de vraag hoe om te gaan met de dood, hoe een geleefd leven te accepteren in het licht van de sterfelijkheid. Tokarczuk (1962) is een van de bekendste auteurs van Polen van deze tijd. Zij wordt door een breed publiek gelezen ondanks dat haar boeken een diepe, misschien niet voor iedereen heel toegankelijke dimensie bevatten. Zij ontving verschillende prijzen voor haar werk, waaronder de Nike publieksprijs, vergelijkbaar met de publieksprijs van de Gouden Uil literatuurprijs. Karol Lesman is de gerenommeerdste vertaler vanuit het Pools op dit moment. De meeste vertalingen van Poolse literatuur van de afgelopen vijf jaren zijn van zijn hand. Vrij kleine druk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.