Verhalen uit de binnenstad
Shaun Tan
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Arbeiderspers, cop. 2006 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : GERL |
31/12/2007
De titel van de jongste bundel van Eva Gerlach lijkt een hoge graad van realisme aan te kondigen. "Dit zou jou evengoed kunnen overkomen", lijkt hij te zeggen. En: "Het zijn toestanden!". Veel gedichten ogen ook realistisch. In de reeks 'Wit' bv. wordt aandachtig gekeken en ingezoomd op de grens tussen schijn en zijn. Een moment van geluk is een moment waarop het beeld lijkt samen te vallen met het wezen, zoals in 'Man in leven'.
Levensecht schijnt verder de cyclus 'Vlees en bloed', waarin onderschriften bij een foto zijn opgenomen en gedichten staan met titels als 'Frank levend'. Het geconcentreerde zoeken met het (geestes)oog wordt aangekondigd door het motto van Paul Valéry: "Er is inspanning voor nodig om terug te vinden wat je werkelijk hebt gezien". Het zit ook al in de smeekbede 'Laat het me zien', de titel van een reeks over de soms moeilijk te vatten vorm. Over dat visuele element in de poëzie van Gerlach schreef de jury van de P.C. Hooftprijs 2000 zeer terecht: "En Gerlach kan kijken, heel goed kijken. Door haar waarneming ? of dat nu de vorm van zien, beschrijven of fotograferen heeft ? berooft ze als het ware de dingen van hun schijnbare identiteit, van hun valse vanzelfsprekendheid. Alles komt in beweging, wordt dubbelzinnig, krijgt een nieuwe betekenis".
Gerlach maakt echter ook vaak gebruik van minder realistische, fictioneel aandoende elementen. In 'Pad tussenbeide', bv., wordt gezinspeeld op het sprookje van de kikkerkoning, maar meer dan over prinsen kussen gaat deze cyclus over leven en dood. De protagonist van de titelreeks is een eenzame die worstelt met de taal en de anderen, en die zijn vrouw heeft vermoord. Het lijkt duidelijk dat deze Elckerlyc ? zijn naam is afgekort tot 'I', zoals in 'Iemand' en 'Ik' ? of Pornschlegel ? hij is een agressieve, winkelende zonderling ? psychische problemen heeft en dat sommige van de bizarre situaties waarin hij belandt ingebeeld zijn. Maar dat hoeft natuurlijk niet uit te sluiten dat een en ander zeer 'waar' is ? en dan zijn we het realisme voorbij.
Het opvallendst in formeel opzicht is 'Grote fuga', een reeks die geschreven werd bij Beethovens Grosse Fuge in opdracht van de Amsterdamse stichting De Rode Hoed. In deze complexe en meeslepende reeks wordt een weerzien met de dode vader bedacht. Complex en meeslepend is de cyclus niet alleen door de thematiek, maar ook door de springerige, muzikale stijl, door de cursiveringen en bladschikking, door de zenuwachtige zegging met veel ellipsen en door het wat agressieve, spreektaalachtige van het register. Wat dat laatste betreft, is Gerlach zoals de reiger uit het metapoëtische slotgedicht. Deze dichteres "schijt op het bed / van de taal en gaat vissen in speeksel". "[H]et gedicht legt zijn bodem / op die van de werkelijkheid en begint. het is alles / wat er is. en zijn vorm gaat open / en het laat los en gebeurt": volgens het laatste gedicht, 'Nu', kan het vers een behoorlijke portie realiteit in zich opnemen, maar is het méér dan dat. Het gedicht heeft een eigen leven. De woorden "hartslag / zweepstaart en droom" hebben een centrale plaats gekregen in de epiloog. Is dat het recept voor poëzie als deze, dan is het een aanrader. [Anneleen De Coux]
Dick Welsink
‘Situaties’ is de meest omvangrijke dichtbundel die Eva Gerlach tot nu toe gepubliceerd heeft. Misschien ook wel de minst toegankelijke, althans op het eerste gezicht. Zij schrijft elliptische zinnen, is spaarzaam met interpunctie, versregeleinden en zinseinden vallen zelden samen. Dat maakt langzaam, tastend lezen noodzakelijk. En herlezen. De titel (er is ook een afdeling die zo heet) is voor tweeërlei uitleg vatbaar: ligging (wat vastligt) of toestand (waar je in kunt geraken of verkeren). Vooral dat laatste is aan de orde. In de achtste en laatste afdeling, ‘Vlees en bloed’, wordt een toestand beschreven aan de hand van een foto. Het motto van Paul Valéry ('Er is inspanning voor nodig om terug te vinden wat je werkelijk hebt gezien') drukt kernachtig uit waar het Gerlach kennelijk om te doen is: het zo nauwkeurig mogelijk in woorden vastleggen van dingen die gebeurd zijn, lang of kort geleden. Haar gedichten zijn de resultaten van die inspanning.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.