Leeuwerik
Dezsö Kosztolányi
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Van Gennep, 2005 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : MAG F 4639 |
31/12/2005
Deze roman uit 1926 -- een van de bekendste klassieke werken uit de Hongaarse literatuur -- verscheen al eens in het Nederlands in 1982 in de reeks 'Hongaars archief' van Jan Cremer. De herontdekking en tweede uitgave in het Nederlands is een symptoom van het Hongaars revival, die niet alleen in onze taal aan de gang is. De auteur (1885-1936) is een van de grote namen van de Hongaarse literatuur. Men leze maar de bewonderende bladzijden die Sándor Márai in Land, Land!... aan Kosztolányi wijdde.
Anna is een van die bijna ongeletterde, straatarme boerenmeisjes die in de jaren '20 naar Boedapest gekomen zijn om er tegen weinig meer dan kost en inwoon bij begoede mensen te dienen. Haar meesteres, mevrouw Vizy, een veeleisende, kinderloze, harde dame, die al een heel contingent dienstmeisjes versleten heeft, behandelt haar harteloos. Maar de gedienstige Anna laat alles over zich gaan en blijkt een parel te zijn. Een parel die ook opgemerkt wordt door Mevrouw Vizy's losbollige neef, die haar tot een heftige relatie kan verleiden, maar haar nadien natuurlijk in de steek laat. Anna berust schijnbaar in alles. Tot het echtpaar Vizy op een avond een groot feest geeft omdat de heer des huizes tot staatssecretaris benoemd werd. Als het feest is afgelopen, dringt Anna de slaapkamer van haar meneer en mevrouw binnen en brengt hen op een gruwelijke manier om het leven. Anna voert niets aan tot haar verdediging. Ze verdwijnt na haar proces voor vijftien jaar naar het tuchthuis.
Een subtiele, in eenvoudige stijl geschreven psychologische roman, die een onvergetelijk beeld schetst van een individuele tragedie in het Boedapest van kort na de Eerste Wereldoorlog. Zonder dat de auteur sentimenteel of moraliserend gaat doen, slaagt hij erin bij de lezer begrip op te roepen voor wat Anna heeft bewogen. Een egoïstische, decadente klassenmaatschappij, waarin de zwakken meedogenloos worden uitgebuit, heeft haar tot wraak aangezet. Een nutteloze wraak, want Anna verzinkt daarna weer in de apathie waarin zij altijd heeft geleefd. Een indrukwekkende 'dienstmeisjesroman', die zoals Márai schrijft "de klassenstrijd laat zien zoals het zou moeten: zonder 'socialistisch realisme' in zijn fatale, menselijke realiteit". [Jos Van Damme]
Eszter Zinkstok
Het echtpaar Vizy lijkt na een frustrerende zoektocht het perfecte dienstmeisje gevonden te hebben: Anna. Zij lijkt alles te zijn wat een huishouden zich kan wensen, maar uiteindelijk ontaardt deze idylle in een situatie met dramatische afloop. Anna blijkt niet de 'robot' zonder gevoel te zijn waarvoor iedereen haar hield. Het verhaal speelt zich af in de roerige periode na de kort durende communistische Radenrepubliek van 1919, die net was neergeslagen op het moment dat het verhaal aanvangt. Mensen leven in onzekerheid door de gewijzigde politieke situatie. Het verhaal is enigszins gedateerd wat betreft de dienstmeisjesthematiek, maar daarnaast is de roman een tijdschets van een woelige periode waarin tegenstellingen tussen communistische revolutionairen tegenover de rest van de maatschappij de boventoon voerden. Ook na de Tweede Wereldoorlog waren deze klassenverschillen jarenlang bepalend in Hongarije. De roman verscheen al in 1926 en wordt beschouwd als een van de meesterwerken van de Hongaarse literatuur. In navolging van van de Hongaarse schrijver Sándor Márai in West-Europa, lijkt nu ook Dezso Kosztolányi herontdekt. Prettig leesbare letter, overzichtelijke bladspiegel, gebonden.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.