Bomen in België revisited
Roel Jacobs
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lannoo, 2004 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : GESCHIEDENIS : Brussel 938.1 BRUSSEL |
31/12/2004
In tien hoofdstukken vertelt Roel Jacobs de geschiedenis van Brussel. Elk hoofdstuk is goed voor een eeuw. Zijn verhaal begint in de 10e eeuw, want 979 markeert volgens de 'officiële' theorie de overgang van het landelijke gehucht Broekzele naar de toekomstige stedelijke metropool. Een theorie die de auteur gedetailleerd poogt te weerleggen: volgens hem is de 'stichtingsdatum' veeleer 977 of "ergens tussen 1015 en 1020". Vanaf de 13e eeuw wint de stad aan belang en mettertijd brengt ze het tot het politieke centrum van Brabant (14e) en het Bourgondische rijk (eerste helft 15e eeuw, het tijdperk van Filips De Goede). Onder Karel De Stoute moet ze die plaats afstaan aan Mechelen, maar tijdens de regering van Karel V wordt Brussel het politieke hart van Europa. In deze periode beleeft de Brusselse tapijtweefkunst haar mooiste periode. Na de Spaanse en de Oostenrijkse overheersing biedt de Brabantse Omwenteling in 1789 eventjes uitzicht op een hereniging met de Noordelijke Nederlanden. Willem I wordt echter verdreven en in 1830 wordt Brussel de hoofdstad van België. In de 20e eeuw werpt de stad zich meer en meer op als de hoofdstad van de Europese Unie.
De auteur kant zich voortdurend tegen chauvinistische en andere pogingen om de geschiedenis te manipuleren en niet alleen de mythe over het stichtingsjaar van de stad moet eraan geloven: Godfried van Bouillon, die in 1830 tot nationale held wordt gecreëerd en een standbeeld krijgt op het Koningsplein, heeft nooit iets te maken gehad met Brabant of Brussel en zijn kasteel is enkel na een gunstig verlopen grensbetwisting bij België gevoegd; Ruusbroec was helemaal geen Vlaams voorvechter: hij schreef enkel in het Nederlands omdat zijn doelpubliek (de lagere geestelijkheid) geen Latijn verstond...
Dit is vooral een politieke en economische geschiedenis van Brussel. De auteur tekent daarbij prachtig hoe al vanaf de Middeleeuwen het streven naar democratie tot uiting komt in de strijd tussen de patriciërs en de gilden/ambachten. Aan het einde van elk hoofdstuk somt de auteur de 'zichtbare getuigen' uit de besproken eeuw op. Het treft daarbij hoe weinig van het historisch patrimonium de eeuwen overleefd heeft: een gevolg van dramatische gebeurtenissen als het bombardement in 1695 door troepen van Lodewijk XIV op het weerloze stadscentrum, maar evengoed van megalomane politieke beslissingen als in de tijd van Paul Vanden Boeynants. Aan de verfransing van Brussel wordt nauwelijks aandacht besteed: Jacobs ziet het vooral als een sociale evolutie.
De grote verdienste van dit boek is de grote nauwgezetheid waarmee Jacobs feiten en gebeurtenissen analyseert. Dat maakt deze studie tot een uitermate rijke bron voor al wie interesse heeft voor de Brusselse geschiedenis. In zijn slotwoord zegt hij te schrijven voor "een breed geïnteresseerd publiek"; het valt echter te vrezen dat de niet gespecialiseerde lezer onder de lawine van namen en feiten bedolven raakt en het overzicht verliest. [Jan Vermeiren]
Drs. Jef Abbeel
Roel Jacobs is jurist, amateur-historicus en tweetalig stadsgids. In tien hoofdstukken beschrijft hij telkens een eeuw. Hij betwist het jaartal 979 als stichtingsjaar van Broekzele. Hij legt ook uit waarom 977 of 1015 à 1020 meer aanvaardbaar zijn als startdatum. Hij rekent ook meteen af met collega's, die willen suggereren dat Brussel vanaf het begin tweetalig was: de eerste vorst was wel Karel van Frankrijk, maar hij regeerde over een Vlaamse bevolking. Jacobs bespreekt dan alle hoogtepunten en ook de 'Zichtbare getuigen': overblijfselen zoals wallen, poorten, kerken, schilderijen, tapijten, kantwerk, lanen. De zwartwitfoto's hierbij zijn mat. Vanaf 1830 rukt de verfransing sterk op. Aan deze evolutie besteedt Jacobs helaas slechts 2 pagina's (247-249) en die betreffen enkel de 19e eeuw. In de 20e eeuw blijft Brussel groeien als internationaal centrum van België, van Europa en van de NAVO en als multiculturele smeltkroes van zowel arme als rijke immigranten en als zelfstandig stadsgewest (1989). Jacobs eindigt met een serieuze bibliografie en een te ingewikkeld register (277-302). De plattegrondjes (p. 8-9) zijn onmisbaar, maar te klein. De recente geschiedenis van na de Tweede Wereldoorlog krijgt te weinig aandacht. Toch aanbevolen om zijn degelijkheid en afwijkende visies.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.