In naam van God : elke dag een aanslag
Paul Cliteur
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Boom, © 2001 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : WETENSCHAPPEN : 590.2 CLIT |
31/12/2002
Er was een tijd, nog niet zo lang geleden, dat de idee om een volledig rechtenpakket toe te kennen aan zwarten of vrouwen zelfs bij 'ruimdenkenden' volstrekt ongehoord in de oren klonk. Dat was niet noodzakelijk omdat degenen die bij machte waren deze rechten toe te kennen 'slechte' mensen waren, maar eenvoudigweg omwille van het ondenkbare van de zaak. Ongehoorde ideeën hebben hun tijd nodig om door te dringen, zoveel is zeker. Zo denkend lezen we op de achterflap van Darwin, dier en recht: "Hoeveel dieren moeten we nog mishandelen en uitroeien, voordat we ophouden met lachen over een Universele Verklaring van de Rechten van het Dier?" Het antwoord op die vraag zal in de miljoenen lopen, maar zeker is dat de rechten van het dier in de westerse wereld een 'zaak' zijn geworden die weerklank begint te krijgen. De vraag blijft natuurlijk op welke ethische, morele gronden deze rechten kunnen worden toegekend. Paul Cliteur bespreekt o.a. de filosofie van Kant -- en hoe deze geen grondslag kan vormen voor een dierenethiek -- en Schopenhauer, maar ook hedendaagse ethici die zich expliciet met de dierenrechtenproblematiek bezighouden als Peter Singer, Tom Regan en James Rachels. Het zijn dan ook deze laatsten die consequenties trekken uit de Darwiniaanse revolutie, vanuit het besef dat ethische waarden niet uit goddelijke hand naar louter mensen toe zijn geschreven, daar mens en dier eigenlijk op een zelfde lijn kunnen worden geplaatst. Cliteur gaat niet licht voorbij aan de knelpunten in een dergelijke gelijkschakeling, maar overtuigt de lezer gemakkelijk dat bv. het bezit van rede en taal niet eenvoudigweg kan dienen om het rede- en taalloze dier rechten te ontzeggen. Als we bedenken dat de evolutietheorie in grote delen van het machtigste land ter wereld, de VS, nog niet werkelijk intellectueel is doorgedrongen en op vele scholen nog verboden leerstof is, dan weten we nu reeds dat het debat nog lang en hevig zal woeden, maar onafwendbaar tot zijn logische conclusies leiden zal. Dat gelooft tenminste Paul Cliteur, en zijn boek, dat voor eenieder toegankelijk is zonder in gemakkelijke retoriek te vervallen, zal daar in de Nederlandstalige contreien zijn kleine steentje toe hebben bijgedragen. Waarmee het een onrecht is dit kleine boekje niet meteen binnen te halen. [Jan De Wit]
E. Evertsen
Dankzij Cliteur, verbonden aan de universiteiten van Leiden en Delft en spraakmakend filosoof, heeft de complexe problematiek van het dierenleed recentelijk veel publiciteit gekregen. Hij is voorstander van een Universele Verklaring van de Rechten van het Dier, op basis van de huidige mensenrechten. Daarvoor is, zoals eerder voor de emancipatie van slaven en vrouwen, een nieuw mens- en wereldbeeld nodig. In de drie hier gebundelde essays verkent hij de filosofische en ethische grondslagen voor een dergelijke aanpak, die in kringen van dierethici (zoals Singer) en juristen (zoals Boon) omstreden is. Dat het darwinisme dieren en mensen althans deels tot gelijken maakt, wordt wel aanvaard, maar over de praktische consequenties daarvan bestaan uiteenlopende ideeën die Cliteur slechts zijdelings vermeldt. Nu hij zijn eigen standpunt als ambassadeur van Varkens in Nood voor het voetlicht kan brengen, is het voor voor- en tegenstanders handig om zijn uitgangspunten op schrift te hebben. Het is voor de dieren te hopen dat er serieuze reacties komen op deze serieuze voorzet. In het Nederlands is tot nu toe weinig vergelijkbaars verschenen. Cliteur beseft dat de publieke opinie moet veranderen, maar hij schrijft niet voor een groot publiek!
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.