In naam van God : elke dag een aanslag
Paul Cliteur
Paul Cliteur (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
De Arbeiderspers, cop. 2002 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : SOCIALE WETENSCHAPPEN : 313 CLIT |
31/12/2002
Paul Cliteur is filosoof en rechtsgeleerde. Hij is ook ex-voorzitter van het Humanistisch Verbond Nederland, het liberale geweten van de VVD en islamofoob. Al deze items komen samen in zijn boek Moderne Papoea's. Ondanks de ondertitel moet Cliteur helemaal niets weten van het multiculturalisme van een Charles Taylor. Cliteur vindt al het gepraat over het 'verschil', positieve discriminatie en groepsrechten voor minderheden tijdverlies. Hij verdedigt een klassiek liberale maatschappijvisie: een 'monocultuur' van 'klassieke' grondrechten, zoals de vrijheid van meningsuiting, die een pluriformiteit aan uitingsvormen mogelijk maakt. Die klassieke grondrechten zijn 'universeel' en 'fundamenteel voor de menselijke natuur'. Daarom is het ook mogelijk om te stellen dat niet alle culturen gelijkwaardig zijn. Culturen die onze grondrechten niet kennen, zijn inferieur. Cliteur flirt hier met de uitspraak van Berlusconi ("Die arme Berlusconi is ernstig miskend") dat het Westen superieur is in vergelijking met de islam. Cliteur vindt de uitspraak -- gegeven de situatie na 11 september -- weliswaar ontactisch, maar niet onwaar. (Terwijl Cliteur zelf in de nasleep van 11 september in 'NRC Handelsblad' het failliet van 'het project van de liberale islam' vaststelde!) Dit alles in het kader van de strijd tegen het cultuurrelativisme dat, behalve dat het een interne contradictie betreft (als alles relatief is, dan ook de stelling dat alles relatief is), sowieso in moreel nihilisme verzandt. De oplossing voor het 'probleem' van de multiculturele samenleving is een neutrale overheid die actief het inzicht gaat bevorderen dat moraal moet losgekoppeld worden van godsdienst. Hoofddoeken in de publieke ruimte kunnen dus echt niet -- ondanks tegenovergestelde uitspraken van de Commissie Gelijke Behandeling. Een andere grens aan de multiculturele samenleving is de schending van mensenrechten. De doodstraf is geen schending van de mensenrechten. Homo's varkens noemen of de islam als achterlijk bestempelen zijn eveneens geen inbreuken op die mensenrechten. Vrijheid van meningsuiting prevaleert immers op het recht om niet gediscrimineerd te worden. Enkel wanneer het woord daad wordt, en bv. een imam zou oproepen tot het molesteren van homo's, is er een probleem.
De academicus Cliteur heeft zeker het voordeel dat hij goed gedocumenteerd is. Zo heeft het boek meer dan dertig bladzijden eindnoten. In dit opzicht kan een islamofoob beter Moderne Papoea's lezen dan De islamisering van onze cultuur van zijn geestverwant Pim Fortuyn. Het boek is ook consequent opgebouwd: zijn standpunten vloeien allemaal voort uit een liberale maatschappijvisie. Hij bespreekt bovendien dikwijls voor- en nadelen vooraleer tot een conclusie te komen. Niettemin raken vele argumenteringen van Cliteur kant noch wal. Wie spreekt nog over universele waarden en 'de' menselijke natuur? Hij noemt zijn 'kosmopolitisch multiculturalisme' bovendien 'platoons' en zijn mensbeeld is cartesiaans dualistisch. Zijn universalisme en verdediging van het grote liberale verhaal zijn al jaren achterhaald. De islamhaat in dit boek is bovendien racistisch te noemen en past een humanist niet. Wellicht is Cliteur dan ook een van de laatste verdedigers van monoculturalistische universele waarden. De laatste moderne papoea dus. [Kris Velter]
Dr. H.C. Stoffels
Dit boek wil een bijdrage leveren aan de discussie over de multiculturele samenleving. Zijn culturen gelijkwaardig? Bestaan er universele waarden? Welke rol speelt godsdienst? Hoe ver moet tolerantie gaan? Moeten immigranten zich aanpassen? De auteur, jurist en hoogleraar filosofie aan de TU Delft, besteedt veel aandacht aan een goede omschrijving van de in het debat gebruikte termen en begrippen. Hij bestrijdt het cultuurrelativisme, dat zegt dat alle culturen gelijkwaardig zijn. Juist omdat mensen volgens hem gelijkwaardig zijn, zijn culturen dat niet. Hoe zouden we nog voor universele mensenrechten kunnen opkomen? De auteur pleit echter ook niet zonder meer voor het monoculturalisme - pogingen om de eigen cultuur geheel van vreemde invloeden te vrijwaren. Dat is onhaalbaar en onwenselijk. In dialoog met andere culturen kan men zijn eigen identiteit ontwikkelen, als men maar erkent dat er universele grondwaarden zijn, waaraan niet getornd kan worden. Een boek dat de gedachtevorming rond dit actuele thema krachtig stimuleert.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.