Archaïsch de dieren : gedichten
Hester Knibbe
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Niet beschikbaar |
Uitgeverij De Arbeiderspers, copyright 2024 |
VERDIEPING 3 : NIEUW DUIZENDZINNEN : KNIB |
Paul Demets
ru/eb/03 f
Als we een zwerver ontmenselijken door hem als een soort steen te beschouwen, ontnemen we hem alle waardigheid. Dichters gebruiken wel vaker metaforen. De Nederlandse dichter Hester Knibbe zet deze vorm van beeldspraak in haar gedicht 'De zwerver' op een confronterende manier in. We lezen hoe iemand verbaasd naar de steen kijkt en er nog net niet tegen schopt. Als Knibbe de uitroep van een kind citeert en de reactie van de vader daarop beschrijft, wordt het duidelijk dat niemand om de steen geeft. Het gedicht eindigt genadeloos: de natuur blijft onverschillig wanneer de steen verdwijnt.
Vorm en inhoud versterken elkaar: het gedicht bestaat uit disticha, tweeregelige verzen die in de klassieke oudheid werden gebruikt voor de elegie. Door het gebruik van enjambementen geeft Knibbe nadruk aan de woorden op het einde van de versregels. Daardoor wordt bijvoorbeeld het verschil tussen 'iemand' en 'niemand' onderstreept.
In deze tijd waarin we dagelijks geconfronteerd worden met gruwelijke taferelen in Gaza, waar de mensenrechten systematisch geschonden worden, kunnen we ons niet anders dan afvragen hoe lang men de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens nog zal negeren. Die is dringend aan herlezing en herwaardering toe, want ze vormt een leidraad voor de manier waarop we zouden moeten samenleven en handelen. In het oude China baseerde men zich daarvoor op de I Tjing of Het boek der veranderingen , dat stamt uit het begin van onze jaartelling. Destijds fungeerde het als orakelboek, maar Knibbe heeft het gebruikt als basis voor een reeks van 64 gedichten, waarin ze naar eigen zeggen de “driften, mogelijkheden en beperkingen die ook ons domineren” onderzoekt.
Voor haar eerder verschenen bundels liet Knibbe zich inspireren door de klassieke oudheid en door mythes. Ze beschouwt ze ongetwijfeld, net als de I Tjing , als modellen waarop de mens zich kan richten en waaraan hij schatplichtig is. De mens is een tragisch, feilbaar wezen in haar werk. In de loop van de eeuwen hebben we niet veel bijgeleerd, moeten we vaststellen. Door die inbedding van het centrale thema in haar werk - het menselijk tekort - in een ruimere context, heeft haar poëzie een unieke plaats in het huidige poëzielandschap. Want ze is tijdloos en tegelijk sterk van deze tijd. Hoe wreed kunnen mensen toch zijn in hun drang om te overleven. Ons reptielenbrein en ons zoogdierenbrein bepalen vaker onze handelingen, emoties en ons sociaal gedrag dan we zelf zouden willen.
Hester Knibbe schrijft ontnuchterende gedichten. Door dit gedicht zullen we hopelijk anders kijken naar een steen die op het voetpad ligt, en zeker naar een mens. Binnen in de aarde is een berg kan een leidraad voor het leven zijn.
De Arbeiderspers, 96 blz., € 20
In 'het gedicht' duikt een recensent in de mogelijke betekenis van een gedicht, woord voor woord.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.