Religie voor atheïsten : een heidense gebruikersgids
Alain de Botton
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Terra, 2014 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : KUNST : 701 BOTT |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Terra, 2013 |
Kunstgeschiedenis 700 KUNS |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Terra, 2013 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 701 BOTT |
30/09/2014
De gedachte dat kunst een therapeutische rol heeft, is controversieel, vooral in onze moderne cultuur die, sinds de opkomst van de l’art pour l’art-gedachte in de late negentiende eeuw, kunst als autonoom beschouwt. We zijn niet geneigd om kunstenaars te vertellen wat ze moeten doen. Volgens Alain De Botton en John Armstrong kan de omgang met kunst echter je leven veranderen. Bepaalde kunstwerken kunnen aspecten van onze persoonlijkheid of moraliteit beïnvloeden en zelfs vormen. Die veronderstelling valt te betwisten. Het probleem ligt niet zozeer in de vaststelling dat kunst ons leven kan veranderen, maar in het standpunt dat kunst ook de taak heeft om een vormende rol te vervullen in de maatschappij. Kunst als therapie lijkt haast een recept voor hoe kunst van ons betere mensen kan maken, met hoofdstuktitels als ‘Wat voor soort kunst moeten we eigenlijk maken?’ of ‘Hoe moeten we kunst eigenlijk bestuderen?’. Dat geheel wordt gepresenteerd als een ‘methodologie’. Dat is om meerdere redenen problematisch.
Om te beginnen biedt het boek een zeer reductieve visie op kunst. Immers, een belangrijke traditie in de kunstfilosofie stelt dat kunst ons leven kan veranderen, net dankzij haar autonomie. Goede kunst kan ons leven veranderen als het goede kunst is, maar kunst die ons leven te nadrukkelijk wil veranderen, resulteert veeleer in propaganda of kitsch. Volgens Elaine Scarry biedt net interesseloze belangstelling voor kunst de meeste kans om ons als mens te raken. Filosofen als Martha Nussbaum en Richard Rorty zijn veel meer geneigd om kunst als deel van een sociaal project te beschouwen. Dat zulks al snel ontaardt in een verarming van de kunstopvatting, blijkt ook uit Kunst als therapie, vooral wanneer De Botton en Armstrong bespreken hoe kunst kan inspelen op verschillende probleemgebieden van het menselijk leven: kunst helpt het geheugen te verbeteren, het geeft hoop, het is een bron van waardig verdriet enz. Deze bewering wordt telkens 'gestaafd' met voorbeelden die soms nogal van de pot zijn gerukt, al was het maar omdat de auteurs zelf al te gewillig voorschrijven wat 'wij' zoal zouden voelen bij het zien van een bepaald kunstwerk.
Een ander gevolg van deze aanpak is dat de argumentatie soms wel heel erg knudde wordt. Door te vragen ‘hoe kunst kan helpen bij een gebroken hart’ of door te suggereren dat kunstwerken in musea zouden moeten worden ‘gerangschikt naar de noden van onze ziel’, maken De Botton en Armstrong het de oppositie wel heel makkelijk
Het diepste probleem dat Kunst als therapie opwerpt, is evenwel ideologisch. De teneur van het boek gaat volledig mee in de neo-liberale denktrant dat alles nuttig moet zijn, een vorm van 'valorisatie' moet hebben. Het mag vooral niet te moeilijk zijn, en specialisten die moeilijke ideeën over kunst verspreiden, beknotten eigenlijk onze psychologische en emotionele groei. Het boek is, hoe je het ook wendt of keert, populistisch — maar dan wel op een passief-agressieve manier, want de welwillende auteurs hebben natuurlijk alleen maar 'het beste met ons voor': en wie kan daar nu op tegen zijn?
[Christophe Van Eecke]
T. Geerts
De bekende Zwitserse filosoof Alain de Botton en de filosoof en kunstcriticus John Armstrong kiezen in deze publicatie voor een ongewone benadering van beeldende kunst. Namelijk kunst als therapie, als gereedschap om vaardigheden en mogelijkheden te vergroten. Ze onderscheiden daarbij zeven functies van kunst: herinneren, hoop, leed, weer in balans komen, zelfinzicht, ontwikkeling en waardering. Die thema’s worden in het boek aan de hand van vele kunstwerken uit alle eeuwen toegelicht. Tot slot worden sterk aan kunst gerelateerde vragen beantwoord zoals wat is de zin van kunst, wat is goede kunst, en andere immer lastige vragen. Daarmee maakten zij een verrassend boek over de omgang met beeldende kunst. Interessant voor iedereen die zich met beeldende kunst bezighoudt. Met ruim 140 afbeeldingen in kleur en register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.