De kathedralenbouwers : kunst en samenleving 980-1420
Georges Duby
Ger Groot (Auteur), Marc Suvaal (Illustrator)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lemniscaat, cop. 2014 |
VERDIEPING 4 : BLAUWE TOREN : FILOSOFIE : 110 GROO |
30/06/2014
Zoals vakantiefoto’s door Photoshop gehaald worden om de realiteit nog mooier te maken, retoucheerde Nietzsche met woorden de werkelijkheid naar zijn wensen. Maar de uitvinder van het filosofisch photoshoppen was Plato, die beweerde dat we de werkelijkheid pas kunnen begrijpen als we haar idealiseren (‘ideeënwereld'). Plato’s begrippen of ‘ideeën’ zijn vergelijkbaar met het ideale gezicht van de mens, dat via het internet uit een hoeveelheid portretten kan gedistilleerd worden. Maar in de titel is Photoshop een metonymie voor allerlei internet- en computertechnieken, en zelfs een metafoor voor de hedendaagse werkelijkheid, zoals ook Plato voor alle filosofen staat. In deze uitgave confronteert Ger Groot 25 actuele situaties of opvattingen met evenveel filosofen of filosofische opvattingen, die hij ook met elkaar laat twitteren.
Met Aristoteles’ catharsisbegrip bij het theaterpubliek verklaart Groot waarom mensen zo gepassioneerd kunnen raken door t.v.-series. In het spoor van Thomas van Aquino, die met zijn godsbewijzen doordrong tot de sferen die tot dan toe taboe waren, dringen volgens hem moderne onderzoekers door tot de geheimen van het leven en van de natuur. Zoals politici volgens Machiavelli onpopulaire maatregelen in de schoenen van anderen (het parlement) moesten schuiven, doen regeringsleiders dat nu 'in opperste mate' met de Europese Unie. Het fenomeen van 'wegwerp-vriendschap' op Facebook confronteert hij met Montaignes opvatting van vriendschap, en tegenover de bereidheid van de Amerikanen om na 11/09/2001 hun rechten en vrijheden voor de veiligheid op te geven plaatst hij de eerdere waarschuwingen van Hannah Arendt. Bij Rousseau wordt duidelijk hoe Verlichting en Romantiek in samenhang met elkaar zijn ontstaan, en hoe die gespletenheid nog altijd aanwezig is in onze cultuur, die de maatschappij aan een zo groot mogelijke rationaliteit wil onderwerpen, maar die rationaliteit soms ook met afschuw verwerpt (bijvoorbeeld in verband met de liefde). Na de Tweede Wereldoorlog preekte Heidegger geen vastbesloten heroïek meer, maar gehoorzaamheid aan het Zijn, hetgeen enkele decennia later uitgesproken progressief werd met de uitspraak dat de mens niet de Meester, maar de Hoeder van het Zijn is. De overige onderwerpen zijn verbonden met Augustinus, Erasmus, Descartes, Pascal, de Spinoza, Kant, Hegel, Schopenhauer, Kierkegaard, Marx, Wittgenstein, Sartre, Levinas, Camus, Derrida en Taylor. Groot belicht alleen een facet van deze filosofen, in plaats van hun volledige visie weer te geven.
Met deze reflecties wil hij ons gedachten aanreiken, maar ook uit evenwicht brengen. Hij ziet de filosofen namelijk niet aleen als leermeesters, maar zeker ook als plaaggeesten en provocateurs. Bij deze laatste functie had hij het voorbeeld van Socrates kunnen (of moeten) vermelden. Hij heeft deze stukjes (waarvan er twaalf eerder verschenen in Trouw) zeer keurig en aantrekkelijk gepresenteerd. Ze beslaan elk vier bladzijden, waarvan één bladzijde met een foto en een halve bladzijde met gegevens over de filosoof. Ze lezen zeer vlot en zijn bevattelijk en onderhoudend geschreven, maar beogen geen diepgang. Ten slotte zijn er nog vijftien bladzijden bibliografie (gegroepeerd rond de 25 denkers). Bij de citaten zijn geen precieze bronvermeldingen gegeven.
[Jef Ector]
Danny Habets
Ger Groot (1954), filosoof, hoogleraar in Nijmegen en Rotterdam, is vooral thuis in de moderne filosofie. In dit boekje komen ook enkele belangrijke denkers uit de oudheid en middeleeuwen aan bod. In korte trefzekere stukjes gaat Groot de confrontatie aan met deze filosofen: geen uitgebreide inleiding op hun leven en werken, maar een beknopte ontmoeting met hun denken, waarbij hij zich afvraagt wat ze ons nog kunnen leren. Veelal biedt een concrete gebeurtenis of eigentijdse gedachte stof tot het overdenken van de ideeën van een specifieke filosoof. Filosofen brengen ons niet zozeer op ideeën, maar verstoren juist vaak onze ideeën, doen ons ongemakkelijk voelen, zodat we weer opnieuw nadenken over wat vanzelfsprekend lijkt. Het gaat om de vraag naar de waarheid, zo die al bestaat. Over geschiedenis, humor, rationaliteit en romantiek, vrijheid en beperktheid. Aan het eind van elk hoofdstuk wordt beknopt basale informatie over de betreffende filosoof gegeven (jaartallen, belangrijkste werken en ideeën). De illustraties zijn op ludieke wijze gephotoshopt.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.