Vrijheid is vooruitgang
Amartya Sen
Amartya Sen (Auteur), Hessel Daalder (Vertaler), Steven Van Luchene (Vertaler), Ingrid Robeyns (Inleider)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Lemniscaat, cop. 2013 |
Thema: levensbeschouwing 2.3.LE |
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Lemniscaat, cop. 2013 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 330.6 SEN |
15/02/2014
Amartya Sen (1933) werd in India geboren, maar verbleef een groot deel van zijn jeugd in Dhaka, nu de hoofdstad van Bangladesh. De haat tussen moslims en hindoes daar overtuigde hem dat de opdeling en het opsluiten van mensen in een specifieke identiteit tot gevoelens van meerderwaardigheid en geweld leidt. Vrijheid, het vermogen en het recht van iedere mens op de planeet om op uiteenlopende wijze een leven op te bouwen — daar gaat het om bij Sen. Voor hem is economie een menswetenschap. Welvaart is niet te herleiden tot een zo groot mogelijke productie van goederen en diensten. Mensen moeten vooral de reële mogelijkheden — door Sen capabilities genoemd — hebben of krijgen om zich te ontplooien.
Sens originele denken verbindt economie met democratie, economische ontwikkeling met vrijheid. In 2009 publiceerde Sen The idea of Justice, een basiswerk waarin hij zijn rechtvaardigheidsdenken verbindt met de capabilities-aanpak. Het werd onlangs vertaald in het Nederlands als Het idee van rechtvaardigheid. Sens grondgedachten zijn geïnspireerd door de Amerikaanse filosoof John Rawls. Toch neemt Sen afstand van het ‘contractdenken’ van zijn leermeester. Hij rekent zichzelf tot de ‘realisatiegerichte vergelijking’-strekking, in de traditie van Adam Smith, Karl Marx en John Stuart Mill, die vooral focussen op sociale realisaties (en niet op het louter oordelen over instituties en regelingen) en op comparatieve kwesties in verband met het bevorderen van rechtvaardigheid (en niet op het zoeken naar de volmaakte regelingen).
In plaats van dus exclusief de focus te leggen op de instituties en organisaties, moet je de nadruk leggen op processen. We moeten dan ook niet zozeer zoeken naar instituties als ‘manifestations of justice’, maar naar instituties ‘that promote justice’. Deze redenering past Sen ook toe op domeinen als de democratie (‘bestuur door discussie’ en ‘open, publieke oordeelsvorming’) en mensenrechten, waarbij hij oosterse en westerse filosofie, literatuur en geschiedenis, poëzie en politiek in een boeiende mozaïek samenbrengt. Hij is een pragmaticus die zijn verzet tegen utopisch-dogmatisch denken en bekrompen nationalisme mooi combineert met een breed en open denken waarin het verband tussen ‘de idee van rechtvaardigheid en de democratische praktijk’ vanuit een ‘mondiaal perspectief’ centraal staat. In het laatste hoofdstuk benadrukt Sen dat ‘de interdependentie ook de impact omvat van het gevoel van onrechtvaardigheid in het ene land op de levens en vrijheden in andere’. De strijd tegen ongelijkheid kan niet worden genationaliseerd.
Dit boek is een (niet altijd gemakkelijke) synthese van een jarenlang zorgvuldig opgebouwde theorie.. Misschien dat sommige lezers moeite hebben met de taal en de formuleringen, maar laat dit geen hinderpaal zijn om deze aanraders te lezen. Een mens leeft niet van hapklare brokken alleen.
(Dit is een abstract van een artikel van Jos Geysels. Het is verschenen in De Leeswolf 7, 2013.)
[Jos Geysels]
Prof. mr. dr. D.P. Engberts
Amartya Sen (geboren in 1933) is geboren in wat nu Bangladesh heet (toen: Brits-Indië) en is een wereldberoemd econoom en filosoof. Hij was hoogleraar aan de beste Britse en Amerikaanse universiteiten en is winnaar van de Nobelprijs voor economie. Zijn boek over het idee van rechtvaardigheid is een hoogtepunt uit zijn werk. Vanuit zijn filosofisch-economische denkwijze, gevoed door zowel het moderne westerse als het klassieke oosterse denken, ontwerpt hij een theorie van rechtvaardigheid die niet ophoudt bij het schetsen van de structuren die nodig zijn, maar doordringt tot de reële kansen en condities die rechtvaardigheid voor gewone mensen moeten realiseren. Daarbij richt hij zich niet zozeer op het bedenken van de ideale wereld als wel op het bestrijden van bestaande onrechtvaardigheid. Niet alleen in de structuren en rechtssystemen, maar juist ook in de sociale werkelijkheid waarin mensen leven, dichtbij en ver weg. Het is een moeilijk, maar ook een rijk boek, met een verhelderende inleiding van de Rotterdamse hoogleraar Robeyns. Voorzien van voet- en eindnoten, een literatuurlijst en register. Verzorgde uitgave in gebonden uitvoering met stofomslag en leeslint.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.