Karpertje
Marzena Sowa
Marzena Sowa (Scenarist), Sandrine Revel (Illustrator)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Blloan, 2012 |
MAGAZIJN : STRIPS VOLWASSENEN: ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : BEELDROMAN : ZOEN |
15/03/2013
'Zoen niet zomaar iemand' is een goede raad, zeker als je in het vroegere Oostblok leeft, zelfs als je een kind bent. Dat is de droeve mare in deze knappe strip. Op de cover kijkt een poster van Stalin afkeurend toe hoe de kleine Victor zijn klasgenootje Agata een kus op de wang probeert te drukken. Het heeft iets ontroerends en onschuldig kinderlijks, maar in een totalitair systeem wordt het een daad van rebellie en schande, en is het wangedrag.
De plaats van de misdaad is een donkere filmzaal, waar de klas van de genoemde personages voor de zoveelste keer een propagandafilm van het regime moet uitzitten. De kleine Agata is helemaal mee met de held, een jongen die er alles voor over heeft om Stalin te zien, en verklikt in die roes Victor, die haar probeerde te kussen.
Het is de aanleiding voor een gewetensonderzoek door hun leerkrachten, die hen uithoren over hun ouders en familieleven. Bedoeling is anti-Sovjetgevoelens en -daden boven te spitten, en de aanpak is niet bepaald pedadogisch te noemen.
Vooral Victor komt in de problemen als uitkomt dat hij en enkele vriendjes in het bezit zijn van westerse stripverhalen, en met een vader die een dissident dichter is. Zijn vrienden verklikken ook dat die een boek probeert te publiceren en dat hij altijd zegt: 'Je mag alles denken, maar niet alles zeggen.'
Meteen wordt ook duidelijk dat kinderen in deze maatschappij niet alleen geïndoctrineerd worden, maar ook snel leren zichzelf en hun geliefden in te dekken. De snuggere Victor verzint ter plekke van alles en liegt erop los om zijn vader te beschermen. Hij biecht ook alles op aan zijn ouders, en deze gezinsgesprekken fileren het bestel waarin ze leven simpel maar overtuigend als onmenselijk.
De focus verschuift dan naar de andere personages en je krijgt scènes uit het leven van de directeur, die zijn Stalinsnor bijscheert tot hij een Hitlersnor overhoudt, maar toch een vader papa blijkt. De kwade lerares onderhoudt dan weer een verboden lesbische relatie met een jonge vrouw die 's nachts arbitrair wordt opgepakt en mishandeld. En een rondzwervende Victor ziet ook nog een andere man verdwijnen, tot ook hijzelf door de politie wordt meegenomen.
Voor al deze 'kameraden' is nadenken het grote taboe en de oorzaak van hun problemen en angsten. Verzet tegen de menselijke natuur is echter zinloos, en gelukkig is ook menselijkheid een even krachtig wapen als indoctrinatie of afschrikking.
Met als uitgangspunt een alledaags gegeven en een schijnbaar eenvoudig verhaal een heel politiek systeem ontmaskeren, dat is wat kunst kan en soms moet doen. Dat is ook wat deze strip op literair niveau verheft. De naïeve maar flexibele stijl (met enkele pagina's 'verboden' stripverhaal in een heel andere grafiek) en de kinderpersonages maken de contrasten alleen maar sterker en het verhaal straffer.
Van de Poolse schrijfster Marzena Sowa kenden we al het mooie autobiografische 'Marzi', dat door de ogen van een kind een kijk gaf op het Polen van voor de val de muur. Van tekenares Sandrine Revel is dit het eerste vertaalde werk, maar haar portfolio toont een talent voor zeer verscheiden stijlen. Ook zij tekende veel kinderstrips, maar hoewel dit album er zo uitziet, is het erg volwassen stripkunst. [Wilfried Poelmans]
G. Apeldoorn
Dit stripverhaal dat zich afspeelt in de Sovjet-Unie, begint als de jonge Viktor tijdens een propagandafilm over vadertje Stalin het meisje naast hem een zoen probeert te geven. Ze gilt van schrik en Viktor moet bij het hoofd van de school komen. Die probeert de misstap van de jongen te gebruiken om diens vader te ontmaskeren, die als dichter sowieso buiten de maatschappij staat en verdacht is. Hij geeft Viktor de opdracht om stiekem een gedicht van zijn vader mee te nemen. Viktor begrijpt dat hij zijn vader daarmee in gevaar brengt en schrijft zelf een gedicht. Schrijfster Marzena Sowa is in Frankrijk bekend van haar autobiografische strip over haar jeugd in Polen. In dit fictieve verhaal is opnieuw de ellende van een dictatuur voelbaar. Een gegeven waar een hoop mee te doen is, maar helaas weten in dit verhaal de schrijver en de tekenaar de dagelijkse werkelijkheid niet voelbaar te maken. Wat een metafoor zou moeten zijn voor het grote leed van kleine gebeurtenissen, blijft helaas aan de grond plakken. Prachtig uitgegeven en in kleur. Maar uiteindelijk weet het verhaal niet te raken.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.