Boren in hard hout
Frits Bolkestein
Frits Bolkestein (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Bakker, 2011 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 330.4 BOLK |
30/09/2012
Het nieuwe boek van Frits Bolkestein (1933), VVD-toppoliticus en Europees Commissaris van 1999 tot 2004, wil aantonen hoe ideeën van intellectuelen ons geregeld op het verkeerde been hebben gezet, aanzienlijke schade hebben veroorzaakt en vele slachtoffers hebben geëist. De grote totalitaire dictaturen uit de twintigste eeuw werden steevast onderbouwd en aangevuurd door intellectuelen. 'De meeste grote rampen uit de geschiedenis van de mensheid starten vaak in kleine studeerkamers, waar wereldvreemde intellectuelen elkaar gelijk beginnen te geven over zeer radicale ideeën. Mijn hoofdstelling is dat politieke ideeën, willen ze enige waarde hebben, gebaseerd moeten zijn op de ervaring en niet op wensdromen. Ze moeten de toets met de ervaring kunnen doorstaan.' Intellectuelen hebben ook de neiging ideeën eerder aan te hangen omdat ze aantrekkelijk zijn dan omdat ze deugdelijk zijn.
Bolkestein ziet in de loop van de geschiedenis zes thema’s waar wereldvreemde intellectuelen vaak op botsen: de mantra 'Eerst vernietigen, daarna zien we wel' (Bakoenin, de futuristen), de gefnuikte liefde voor de gewone werkende mens (Herzen, Tolstoj), het concept 'de ware behoeften' te onderscheiden van de 'door de samenleving gemanipuleerde behoeften' (Rousseau, Marx, Marcuse), een minachting voor de bourgeoisie (Sorel, Flaubert), een achterban van 'bedeesde sympathisanten' die zich terzijde houden (Weimar, 'een democratie zonder democraten') en het belang van de jeugd voor de ontvangst en verspreiding van de ideeën (fascisme, 'Uit de weg, oude mannen').
Het boek bestaat uit twee blokken. Na een theoretische inleiding waarin hij de begrippen 'intellectueeI' en 'ideologie' definieert, overloopt Bolkestein de grote intellectuele stromingen van de achttiende (o.a. classicisme, verlichting en romantiek), negentiende (o.a. idealisme) en twintigste (o.a. communisme en fascisme) eeuw. Het is een schatkamer aan informatie, waarin de vlot schrijvende Bolkestein persoonlijke klemtonen legt die — uiteraard — zijn theorie dienen. Het tweede blok behandelt zeven onderwerpen van eigentijds belang: de Europese Unie, ontwikkelingshulp, multiculturalisme, de Culturele Revolutie van 1968, intellectuelen en kapitalisme, de juiste wijze van regeren en het culturele masochisme. Hier komt de rechtse politicus Bolkestein naar voren. Hij definieert de Europese Unie als een economisch samenwerkingsverband, dat verder ook nog een aantal grensoverschrijdende problemen zoals milieuvervuiling, de maffia, terrorisme, mensenhandel en energietekorten mag aanpakken. Een sociaal beleid hoort daar niet bij. Hij verzet zich tegen een eventuele toetreding van Turkije tot de Unie en betreurt de overhaaste opname van Bulgarije en Roemenië. Voor Bolkestein is een Europees land een land dat deel heeft genomen aan de belangrijkste Europese historische ontwikkelingen: christendom, feodaliteit, renaissance, verlichting, industriële revolutie en democratie. De voornaamste oorzaken van onderontwikkeling van Afrika zijn oorlogen en wanbestuur. Hij hekelt het feit dat Europa geen zelfvertrouwen meer heeft, zijn kostbare waarden te grabbel gooit en de islamitische cultuur ontziet. Dat 'masochistische' proces begon bij onze intelligentsia die de secularisatie stimuleerde en het multiculturalisme 'uitvond'. Bolkestein verdedigt de uitspraak van Silvio Berlusconi uit september 2001 dat de westerse beschaving superieur is aan de islamitische wereld. Hoewel scherp en polemisch geformuleerd, ontgoochelen Bolkesteins politieke standpunten. Ze passen in het overheersende rechts-conservatieve politieke klimaat en zijn weinig origineel. Ze vormen een interessant theoretisch kader, maar doorstaan zelf de door Bolkestein opgelegde realiteitstoets vaak niet.
Bolkestein ontpopt zich tot de grote behoeder van de moderniteit, die hij in bescherming wil nemen tegen allerlei irrationele filosofische stromingen zoals de romantiek, het postmodernisme, het vitalisme en het religieuze fundamentalisme. Moderniteit staat voor redelijkheid, voor pragmatisme, voor de scheiding van kerk en staat en voor de politieke verheffing van het individu boven het collectief. Bolkestein wil ideologie zoveel mogelijk buitensluiten uit het politieke debat, maar ziet blijkbaar niet in dat het modernisme een allesoverheersende superideologie is, waarvan de uitwassen ons hele politieke en economische systeem op dit ogenblik bedreigen. Hij tackelt zowat alle politieke systemen, maar heeft blijkbaar weinig moeite met het 'moderne', liberale, lineaire vooruitgangs-, markt- en winstdenken. [Gunter Bousset]
Mr. L.P. Willigenburg
Dit kloeke politiek-historische boek over intellectuelen en de politiek is geschreven door Frits Bolkestein, zelf oud-minister en voormalig Kamerlid. Het bestrijkt de periode vanaf de achttiende eeuw tot heden en behandelt alle grote politieke stromingen in Europa gedurende die tijd, plus een aantal specifieke thema's zoals de Europese Unie, de ontwikkelingshulp en het multiculturalisme. De nadruk wordt gelegd op gevaarlijke uitwassen van de verschillende politieke richtingen en theorieën, volgens de schrijver vaak veroorzaakt door een teveel aan ideeën en belangen en een tekort aan verstand en ervaring bij de intellectuelen die hun invloed in de politiek deden en doen gelden. Een notenapparaat en een personenregister besluiten dit interessante en uitdagend geschreven werk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.