Het belang van geld : een alternatieve wereldgeschiedenis
Niall Ferguson
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Contact, 2011 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 903 FERG |
30/04/2012
De titel van dit boek, Beschaving: het Westen en de rest, is ontleend aan de betekenis die Winston Churchill in 1938 gaf aan het begrip beschaving en volgens auteur Niall Ferguson 'de meest perfecte definitie die ooit is gemaakt' van het verschil tussen 'het Westen en de Rest'. Churchill, nog volgens Ferguson 'de grootste van alle Anglo-Amerikanen', schreef onder meer het volgende over 'beschaving': 'Het betekent een samenleving die berust op de mening van burgers. Het betekent, dat geweld, de heerschappij van krijgslieden en despotische leiders, de omstandigheden van kampen en oorlogvoering, van rellen en tirannie plaatsmaken voor parlementen waar wetten worden gemaakt, en voor onafhankelijke gerechtshoven waarin die wetten gedurende lange perioden worden gehandhaafd. Dat is beschaving — en in haar grond groeit voortdurend vrijheid, welstand en cultuur.' En nog: 'Het centrale principe van beschaving is de onderwerping van de heersende klasse aan de gebruiken van de mensen en aan hun wil zoals die is uitgedrukt in de grondwet'. We geven dit lang citaat niet alleen omdat Churchil het zoals altijd prachtig formuleerde, maar niet minder omdat Ferguson zijn invalshoek schijnbaar achteloos prijsgaf met de formulering 'Anglo-Amerikanen'. Het gaat hem om de inderdaad sterke Angelsaksische stempel op eeuwen westerse en wereldgeschiedenis. Een andere cruciale grondgedachte van het boek betreft de fenomenale opgang van China, die dat land onstuitbaar naar de wereldheerschappij lijkt te stuwen. De basis voor die triomf werd gelegd in 1970 onder Deng Xiaoping (1904 - 1997) met diens pragmatische 'vrijemarktsocialisme'. Voor hem was het 'om het even of een kat wit of zwart is, als ze maar muizen vangt'. Die kat is nu een tijger geworden. Het boek bevat een aantal foto's en de treffendste daarvan is wel die van een ontmoeting van Barack Obama en de Chinese premier Wel Jianboa in november 2009. De buiging van de Amerikaanse president is wel heel beleefd. China als wereldmacht is niet meer te stuiten en Ferguson raadt ons wijselijk aan om daar mee te leren leven. China's succes hoeft trouwens niet de 'ondergang van het avondland' te betekenen. Het Westen moet niet panikeren en heeft nog steeds sterke troeven. Die zijn volgens hem: vinnige onderlinge concurrentie, sterk ontwikkelde wetenschappen, parlementaire democratie en rechtsorde, moderne geneeskunde, gespreide gezondheidszorg en consumptie. En bovendien de arbeidsethos en de spaarzin, die aldus de auteur sinds 1500 vooral te danken waren aan de principes van de Reformatie en aan de ermee verbonden vrijheid van het gesproken en vooral van het gedrukte woord. Een beginsel dat Maarten Luther zelfs aanzette om de Koran te laten drukken. Tegenwoordig leeft een toenemend aantal 'resterlingen' als westerlingen. Het grootste gevaar is volgens de auteur — en terecht — dat de westerlingen hun eigen waarden verwaarlozen en hun verleden niet meer kennen. Anderzijds gaat hijzelf wel zeer ver in de ophemeling van het kapitalisme en het kwansuis vermengen van socialisme, nationaal-socialisme, stalinisme en fascisme. En hij vermeldt beide wereldoorlogen, maar de schuld van het Europese imperialisme en kapitalisme aan die collectieve westerse waanzin had hij sterker in de verf mogen zetten. Heeft de Brit Ferguson — die wel degelijk Vlaanderen op de historische kaart weet liggen: hij vermeldt het originaire kapitalisme van de Vlaamse middeleeuwse steden en zelfs Pierre De Geyter als componist van de Internationale — onze Jacques Brel dan nooit horen zingen: 'Pourquoi a-t-on tué Jaurès?' [Robert Schoeters]
T.M. Bauduin
Dit nogal lijvige boekwerk van de neo-conservatieve Ferguson is gebaseerd op een televisieserie en is bedoeld voor allen vanaf ongeveer twintig jaar (zijn bij vlagen wat populaire taalgebruik mikt duidelijk ook op jong-volwassenen). Centrale thesis is de vraag waarom sinds de Renaissance het 'westen' de rest van de wereld zover achter zich heeft gelaten; deze vraag wordt besproken aan de hand van de thema's concurrentie, natuurwetenschap, eigendom, geneeskunde, consumptie en werk. Het boek is wat onoverzichtelijk en onevenwichtig. De auteur doet boude uitspraken en gaat soms wel heel snel, maar weet tegenlijkertijd met passie, humor, overtuigingskracht en kennis van zaken te schrijven. Met name zijn financiële inzicht is waardevol. Zijn vrij rechtse oriëntatie zal niet iedereen bevallen, noch zijn vertrouwen in westerse progressie en dominantie. De argumentatie is niet altijd volledig en het riekt bij vlagen naar propaganda; het is dan ook geen voorbeeld van grondig historisch onderzoek, wel van een vlammend betoog vol fascinerende details en verrassende inzichten. Licht omstreden werk van een redelijk controversiële auteur. Met enkele kaarten en grafieken, drie katernen zwart-witafbeeldingen, eindnoten, literatuuropgave en register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.