Het belang van geld : een alternatieve wereldgeschiedenis
Niall Ferguson
Niall Ferguson (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Contact, 2004 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : VERENIGDE STATEN 945 |
31/12/2004
De Schotse historicus Niall Ferguson stelt in het uiterst controversiële en politiek volkomen incorrecte Colossus onomwonden dat de Verenigde Staten sinds het einde van de Eerste Wereldoorlog, en zeker sinds 1945, een imperium zijn in de historische betekenis van het woord. Hij pleit voor een "parler-vrai": dat de huidige Amerikaanse machthebbers ontkennen dat ze een imperiale overheersing nastreven, vindt hij ongepaste nederigheid. Bovendien -- en hier komt hij in het spoor van o.a. Mead -- vindt hij die Amerikaanse wereldheerschappij opportuun: "Ik heb geen principiële bezwaren tegen een Amerikaans imperium... Wat we nodig hebben is een liberaal imperium, dat wil zeggen een imperium dat de vrije, internationale uitwisseling van goederen, arbeid en kapitaal bevordert en bovendien de voorwaarden schept en bewaakt waarzonder markten niet kunnen functioneren: vrede en orde, wettelijke onderbouwing, een bestuur zonder corruptie, een stabiele fiscale en monetaire politiek, en het stimuleren van openbare voorzieningen, zoals een goede infrastructuur, ziekenhuizen en scholen". Sommige staten -- en hij noemt Liberia bij naam -- moeten door een autoriteit van buitenaf worden gecorrigeerd. Ze kunnen hun problemen zelf niet aan. Op basis van allerlei politieke parameters, maar met ook veel aandacht voor de structurele financieel-economische onderlaag (het boek bevat veel statistieken), vertelt Ferguson over de geschiedenis van het Amerikaanse imperium, over de verschillen met het Britse 19e-eeuwse imperium, over de mentale impact van 11 september op de Amerikaanse bevolking, over het falen van de Europese Unie en de Verenigde Naties, over de mislukkende oorlog tegen Irak en over het structurele begrotingstekort van de Verenigde Staten. Hij concludeert dat -- tot zijn grote spijt -- Amerika al bij al maar een zwakke kolos is om drie redenen: het leger vertoont een groot tekort aan mankracht; er is een enorm begrotingstekort te wijten aan het peperdure en kwalitatief slechte sociale zekerheidssysteem en -- ergst van al -- er is een psychologisch deficit bij de verwende Amerikaanse bevolking die geen volharding en vechtersmentaliteit bezit. Dankzij hun technologisch overwicht kunnen de Verenigde Staten weliswaar relatief makkelijk oorlogen winnen, maar ze falen bij de wederopbouw van de veroverde landen omdat die een langdurige aanwezigheid vergt. Fergusons stellingen fascineren en dagen uit, maar dat maakt van Colussus nog geen voltreffer. Het boek draait teveel rond een door de auteur geprojecteerde en gewenste politieke toestand en wordt daardoor in een te strak keurslijf gedwongen. Zijn hele imperiale wensdroom doet anachronistisch aan alsof de universele moraal niet evolueert. Culturele en mentale factoren lijken voor Ferguson niet te bestaan: hij stelt terecht vast dat de Amerikaanse macht in de wereld enorm is, maar gaat eraan voorbij dat de Amerikaanse invloed veel beperkter is. Bovendien is er de vraag naar de toepasbaarheid van zijn model: hij verwijst met enige heimwee naar Seneca die stelde: "De plaatsen die de Romein verovert, bewoont hij ook". Wil dat dan zeggen dat Ferguson vindt dat de Verenigde Staten alle failed nations moeten veroveren en bezetten? Blijkbaar wel, want hij lanceert zelfs het krankzinnige en immorele idee om het Amerikaanse leger te voeden met "illegale immigranten, werklozen en gevangenen". [Gunter Bousset]
E. Westerhuis
In 1987 schreef Paul Kennedy zijn standaardwerk 'The Rise and Fall of the Great Powers', waarin hij de nauwe verbondenheid aantoonde in de wereldgeschiedenis tussen economische veranderingen en militaire conflicten. In 'Colossus' beschrijft Niall Ferguson de situatie van de moderne Verenigde Staten van Amerika aan het begin van de 21ste eeuw in dezelfde context. Zijn kritische beschouwingen over 'opkomst en ondergang' van de laatste grote Superpower hebben inmiddels wereldwijd tot hevige debatten geleid in de pers en op de tv. Kennelijk raakt hij met zijn mening een gevoelige snaar. Vooral de rol die Amerika volgens de auteur speelt bij de export van de democratie naar landen die hier niet op zitten te wachten, de binnenlandse economische belangen bij belangrijke beslissingen van de Amerikaanse regering bij internationale politieke vraagstukken en de moeizame verhouding met Europa, zijn thema's die nogal wat stof doen opwaaien. Niall Ferguson verwijt de Verenigde Staten een politiek van modern imperialisme te voeren en gelijktijdig een gebrek aan verantwoordelijkheid te tonen. Zijn politieke argumenten worden met vele economische cijfers onderbouwd. De auteur doceert financiële geschiedenis in New York en doet onderzoek in Oxford.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.