De verloren dochter
Armando Lucas Correa
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Aanwezig |
Augustus, cop. 2011 |
Woord Volwassenen Poezie : ARMA |
31/12/2011
Ondanks (of is het omwille van?) zijn hoge leeftijd beleeft Armando de jongste jaren ook als dichter hoogdagen. Nadat zijn literaire carrière toch een lange tijd in de schaduw stond van zijn activiteiten als plastisch kunstenaar, publiceerde de dichter na een decennium opnieuw een lijvige bundel, Gedichten 2009, die meteen met de prestigieuze VSB-Poëzieprijs werd bekroond. Blijkbaar luidde die bundel een nieuwe periode in van grote productiviteit, want amper een paar jaar later ligt alweer een bundel van ruim 150 nieuwe gedichten voor.
Ze kwamen heet het boek, en dat alleen al is typisch Armando: een categorische uitspraak, die bij de lezer een sfeer van dreiging oproept, net omdat zoveel vragen worden geactiveerd. Wie kwamen, wanneer, waarom, vanwaar en waarheen? Kenmerkend voor heel wat van Armando’s gedichten is inderdaad dat de dichter bewust kiest voor zo een fragmentarische benadering die onophoudelijk tot nadenken stemt. Bij het begin van zijn carrière (een halve eeuw geleden) had Armando het over ‘de realiteit intensiveren, niet moraliseren’. Dat credo blijft nog steeds belangrijk, ook al is de strategie van de dichter toch wel ingrijpend veranderd. Oorspronkelijk koos Armando voor korte readymades die de lezer op een schokkende wijze confronteerden. Gaandeweg is die idee van ‘gevonden’ teksten verlaten, maar de kern van Armando’s poëtica is onveranderd gebleven. Nog steeds confronteert de dichter zijn lezers met brokken tekst die in hun massiviteit iets ondoorgrondelijks hebben en daarenboven, door hun isolement, extra weerstand bieden tegen een anekdotische interpretatie. De taal krijgt zo bij momenten zelfs iets totalitairs. Ook thematisch overweegt een harde toon. De sfeer is overwegend die van een anonieme dreiging. De mens wordt aangevallen, bedreigd, beschuldigd, van zichzelf vervreemd. Ook de wereld is onderhevig aan die sfeer van agressie: het landschap krijgt iets onherbergzaams. In dit opzicht ligt het voor de hand om het verband te leggen met het proza en de schilderijen van Armando, die evenzeer die beklemming uitdragen. De verwoording is over het algemeen apodictisch, al schuwt de dichter geenszins retorische vragen die de lezer nog meer overvallen.
Dit is, kortom, krachtige en aangrijpende lyriek. De bundel is daarenboven bijzonder omvangrijk. Dat zorgt voor een ambivalente leeservaring. Aan de ene kant is lang niet elk gedicht even krachtig, aan de andere kant gaat het niet om afzonderlijke verzen, maar om het oproepen van een totale leeservaring. In die zin is af en toe enige verademing (een minder aangrijpend vers) zelfs noodzakelijk. Ze kwamen is een weinig verheffende en louterende, maar alleszins noodzakelijke leeservaring.
[Dirk De Geest]
Albert Hagenaars
Hoe groter de wil van de lezer tot begrijpen, hoe meer hij betrokken raakt in deze gedichten, 146 stuks zonder onderverdeling. Armando (º1929, Amsterdam) verstaat sowieso de kunst om zijn werk op te dringen, te laten gelden. De titel, uit een van de verzen, geeft het al aan; een dreigende nadering die thematisch nooit ophoudt want zolang de mens bestaat zullen ook geweld, haat en schuld (de sleutelbegrippen van al zijn werk) belangrijk blijven. Armando’s poëzie is enerzijds een autonoom, ongenaakbaar taalgebied en anderzijds een kluwen uitspraken die zich vasthaken in het persoonlijke domein van de lezer. Het is verbluffend te zien dat hij de werking van deze tegenstelling bereikt met zo weinig middelen. Zijn werk ontstaat al decennia op het zelfde stramien, dat echter voortdurend strak staat. Ja, samentrekking en spanning zijn van het grootste belang. Toch is de zegging, juist door het schijnbaar objectieve standpunt, zeker niet alleen duister, soms is er zelfs ruimte voor humor.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.