Over levenskunst : de grote filosofen over het goede leven
Joep Dohmen
Joep Dohmen (Auteur), Maarten van Buuren (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Ambo, cop. 2011 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 172 DOHM |
31/12/2011
Maarten van Buuren en Joop Dohmen, beiden hoogleraar in Utrecht (de eerste voor Franse literatuur, de tweede voor Ethiek), bestudeerden elk een aantal denkers en schrijvers met betrekking tot hun houding in het leven en de levensstijl die ze voorstonden. Basis en uitgangspunt van de verschillende essays, die naast een biografische introductie, de culturele context, de thematiek van het werk en de ethische implicaties behandelen, kan worden samengevat met een aforisme van de Franse auteur Henry de Monthérlant: ‘La liberté existe, il suffit d’en payer le prix’.
Een stelling die ongetwijfeld door elk van de behandelde personen onderschreven zou worden. Te beginnen met Michel de Montaigne, die met reden de eerste moderne westerse denker wordt genoemd en die ervan uitging dat alleen inzicht in jezelf kan leiden tot inzicht in de wereld. Ook zo voor François de la Rochefoucauld, die zich in de kringen van de jansenisten ophield en heel zijn leven tekeerging tegen de huichelachtige moraal. En Fjodor Dostojevski natuurlijk, die bleef worstelen met de dood van God en de vrijheid die ons daarmee opgedrongen werd. Friedrich Nietzsche by all means, de wellicht radicaalste denker, constant bezig met de vraag hoe je een vrije geest kan worden. De Oostenrijkse schrijver Robert Musil ook, die met zijn magnum opus De man zonder eigenschappen de mensheid opriep niet te verstarren. De Franse existentialist Jean-Paul Sartre zeker, die van de vrijheid zijn paradepaardje maakte en pleitte voor radicale keuzes in gegeven situaties. Ook kritisch begaan met de begrippen vrijheid en verantwoordelijkheid zijn Michel Foucault, die in de slipstream van Socrates zelfzorg als levenshouding en publieke moraal voorstond, en de Canadese denker Charles Taylor in zijn zoektocht naar authenticiteit en zelfverantwoordelijkheid zonder dewelke geen zinvol leven mogelijk kan zijn. De Berlijnse filosoof Peter Bieri van zijn kant zoekt inzicht in vrijheid voor een analyse van ervaringen van onvrijheid. En ten slotte is er de controversiële auteur Michel Houellebecq, die gedreven door een persoonlijke haat die uitwaaiert naar de hele samenleving, besluit niet langer mee te doen met de maatschappelijke komedie.
Deze laatste is ongetwijfeld de meest pessimistische onder de besproken denkers en hoort als dusdanig niet echt in het rijtje thuis — een rijtje dat overigens nogal arbitrair is samengesteld. Het boek biedt degelijke samenvattingen, die weinig toevoegen aan het discours, maar wel kunnen dienen als goed geschreven en bevattelijke introducties voor verder studie. [Jan Baes]
J.F. Vogelaar
De inspiratie voor dit boek van de hoogleraren filosofie Dohmen en Franse literatuur Van Buuren kwam van Foucault die in zijn latere werk een rehabilitatie aandurfde van de praktische filosofie van de klassieke oudheid. Tien auteurs worden doorgelicht op het thema van de levenskunst ofwel bestaansethiek: hoe moreel én zinvol te leven. De tien: Montaigne, De la Rochefoucauld, Dostojevski, Nietzsche, Musil, Sartre, Foucault, Taylor, Bieri, Houellebecq, zijn stuk voor stuk hybride auteurs, zowel filosofisch als literair, de een meer dit, de ander meer dat. Beurtelings behandelen de twee auteurs het leven, het werk in een cultureel kader en de voornaamste thema's eruit, om ten slotte de ethische implicaties van leven én werk te beschouwen. Dat gebeurt met kennis van zaken. Het resultaat is een meerzijdige beschouwing van de thematiek: als vrijheid een bijna onmogelijke taak is, wat kost het om er toch naar te streven? Welke speelruimte heeft het individu in een samenleving? De opzet maakt een vergelijking tussen een aantal ruime geesten mogelijk, al zal elke lezer zijn voorkeur hebben. Met korte overzichten van primaire en secundaire literatuur per hoofdstuk.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.