De mislukkingskunstenaar Willem Frederik Hermans
Willem Otterspeer
Willem Otterspeer (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Bezige Bij, 2010 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : NEDERLANDS 851.6 HERM |
00/00/0000
In 1948 verbleef Willem Frederik Hermans enige maanden in Canada om daar in opdracht van de Nederlandse papierfabrieken als houtcontroleur te werken. Het is een obscure periode in Hermans' leven waar weinig over geweten is. In dit boek weet Otterspeer, die aan het werk is aan een Hermansbiografie, met het weinige archiefmateriaal dat er over deze expeditie bestaat een fascinerend portret te schetsen van een jonge schrijver in crisis. Geïsoleerd in het verre Canada, dat in niets lijkt te lijken op het avonturenland waar Jan Cremer later reisverslag over zou uitbrengen, valt Hermans ten prooi aan verveling en twijfel. Door een aantal beknopte dagboeknotities (er is slechts een minuscuul boekje met minimalistische aantekeningen overgeleverd), wat brieven en ook het bescheiden literaire werk dat Hermans in deze periode schreef uit te pluizen, weet Otterspeer aan te tonen hoe cruciaal de invloed van de Canadese periode is geweest op Hermans' leven en werk. Gedwongen om de verwikkelingen in literair Nederland (zoals de omslachtige fusie tussen Criterium en Libertinage) vanaf afstand te volgen via gewapende vriendschappen met pennenmaatjes als Adriaan Morriën, ontwikkelt Hermans zijn eigen visie op wat een roman en een auteur horen te zijn. Daarbij staat hij sterk onder invloed van Menno ter Braak en mengt hij zich met de pen in de ruzies en botsende ego's van Neerlands letterland.
De studie die Otterspeer uit dit materiaal heeft gedistilleerd, is veellagig en ongemeen boeiend. Niet alleen reconstrueert hij zo ver hij kan de gebeurtenissen van Hermans' verblijf (met onder meer een clandestien uitstapje naar New York), hij onderneemt ook een gedurfde poging om literair werk (niet alleen van Hermans, maar bijvoorbeeld ook van Ter Braak) te lezen in het licht van biografische feiten. Ten slotte is het boek ook het verslag van hoe een persoonlijke poëtica ontstaat. Hermans in hout doet dan ook veel meer dan een reconstructie bieden van een op het eerste gezicht marginale passage uit het jonge schrijversleven van Hermans: het is een boek dat ons aanwezig laat zijn bij een cruciale verpopping in Hermans' literaire ontwikkeling. Daarbij kan Otterspeer steunen op zijn eigen massieve kennis van zowel Hermans als de Nederlandse literatuur van de twintigste eeuw. Dat het boek op veel primair archiefmateriaal steunt, met veel sappige citaten uit ongepubliceerde brieven, is daarbij een absolute meerwaarde. De toon is essayistisch en betrokken en het boek leest als een roman. Het is alleen jammer dat Otterspeer geen bronverwijzingen heeft ingevoerd voor citaten uit gepubliceerde bronnen, waardoor het boek als academisch werkinstrument iets aan waarde inboet. Maar eigenlijk kan dat de pret niet drukken: in een reeks vlotte korte hoofdstukjes ontstaat een portret van de kunstenaar als jongeman dat ongemeen boeiend is. Als aanzet tot de grote Hermansbiografie die Otterspeer op stapel heeft staan, doet Hermans in hout ons alvast watertanden. Een verrukkelijk boekje dat bewijst dat literatuurstudie een levende en fascinerende wetenschap kan zijn. [Christophe Van Eecke]
Hans Renders
Willem Otterspeer werkt aan de biografie van Willem Frederik Hermans. Als voorproefje publiceert hij nu een boek waarin de sporen van Hermans zijn nagereisd toen hij in 1948 naar Canada vertrok om bij een houthandelsbedrijf te gaan werken. De vertaler Russisch Charles Timmer werkte daar al en vroeg Hermans hem te komen helpen als controleur van boomstammen. Otterspeer reconstrueert die reis, maar toont tevens aan dat Hermans meer met zijn literaire loopbaan bezig was dan met de controle van hout. Zelfs zijn vakgebied (de fysische geologie, hij zou er een paar jaar later in promoveren en lector worden) bleek geen heuse passie. Otterspeer bezoekt plaatsen in de buurt van Hermans standplaats die voor een geoloog niet alleen boeiend zijn, maar ook als zodanig bekend staan. Hermans kwam er niet. Dit voorproefje biedt vertrouwen in de aanstaande biografie. En nog beter begrijpen wij nu het verhaal 'Een veelbelovende jongeman' in Hermans' bundel 'Een landingspoging op New Foundland'.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.