Een morele afrekening : de rol van de katholieke Kerk in de holocaust en haar onvervulde plicht tot herstel
Daniel Jonah Goldhagen
Daniel Jonah Goldhagen (Auteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Manteau, 2009 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 330.99 GOLD |
31/12/2010
Daniel Goldhagen maakte in de jaren negentig furore met zijn Hitlers gewillige beulen, waarin hij argumenteerde dat alle Duitsers medeverantwoordelijk waren voor wat er onder Hitlers regime gebeurde. Nu heeft de Amerikaanse politicoloog een pil geschreven over volkerenmoord, met de opmerkelijke titel: Erger dan oorlog. De feiten liegen er inderdaad niet om: 'Sinds het begin van de twintigste eeuw is er geen moment geweest waarop er niet ergens ter wereld sprake was van massavernietiging.' Het aantal mensen dat daarbij omkwam wordt voorzichtig geschat op 83 miljoen, of 127 miljoen als doelbewuste hongersnoden worden meegerekend. De meeste slachtoffers vielen daarbij in Europa (onder meer door het nationaalsocialisme, sovjetcommunisme, het titoïsme en de Balkanoorlogen van de jaren negentig).
Had Samantha Power eerder al een boek geschreven over 'the age of genocide' (Een probleem uit de hel, 2003), dan gaat Goldhagen nog een stap verder in zijn analyse van het fenomeen 'eliminationisme', een algemenere term dan 'volkerenmoord'. Eliminationisme omhelst ook transformatie (de verwoesting van de identiteit van een groep), onderdrukking (dwangarbeid of slavernij), verdrijving (deportatie, etnische zuivering), het voorkomen van voortplanting (sterilisatie, verkrachting) en ten slotte uitroeiing. Goldhagen onderzoekt zijn onderwerp heel zorgvuldig en geeft talloze voorbeelden. 'Massamoord is een politieke daad die met dezelfde instrumenten en nuchterheid bestudeerd kan en moet worden als het onderzoek naar andere politieke daden en programma's.' Het betreft namelijk een complex verschijnsel dat niet mag worden gesimplificeerd. Zo biedt het boek antwoord op vragen als: Waarom komt het in sommige situaties wel en in andere niet tot massamoord? (Daarbij legt hij de verantwoordelijkheid ? zoals in zijn vorige boek ? bij elk individu om 'ja' of 'nee' te zeggen.) Waarom treden daders in actie? Hoe worden eliminatieaanvallen uitgevoerd? Wanneer en waarom houden ze op? Al deze vragen worden uitgebreid beantwoord.
Goldhagen hamert voortdurend op een noodzakelijke haarfijne analyse van het fenomeen, zodat men de mechanismen, de oorzaken en de gevolgen van het eliminationisme kan begrijpen en bijgevolg kan voorkomen. Daarbij betoogt hij dat er tot heden al te veel straffeloosheid bestaat, dat de misdaden eindelijk eens als dusdanig moeten worden benoemd en dat de daders moeten worden genoemd (in zijn openingszin noemt Goldhagen president Truman, die de atoombommen op Japan liet uitwerpen, een massamoordenaar). De Verenigde Naties, die nu zelfs moordenaars vertegenwoordigen, zouden volgens Goldhagen moeten worden vervangen door een organisatie van democratieën.
Erger dan oorlog is een taaie brok; de eindeloze reeks voorbeelden put de lezer uit. Dit is geen lectuur voor gevoelige lezers, zeker niet als Goldhagen in detail treedt wanneer hij ooggetuigen van deze gruwelijke misdaden tegen de menselijkheid aan het woord laat. [Sven Peeters]
A.C. Ganzeboom
De schrijver heeft eerder veel stof doen opwaaien met zijn boek over de schuldvraag betreffende de jodenvervolging in het Duitsland ten tijde van Hitler. Ook in dit lijvige werk kiest hij een alternatieve benadering, in dit geval van het verschijnsel massamoord. Hij hanteert de term eliminationisme, waarmee naast het uitmoorden van bevolkingsgroepen ook zaken als deportatie, etnische zuivering, onderdrukking, verkrachting etc. worden bedoeld. Wat hem nadrukkelijk dwarszit, is de straffeloosheid waarmee dergelijke misdaden plaatsvinden. Preventie, interventie en bestraffing moeten stevig ter hand worden genomen. Een vlammend betoog en een diepgaande analyse, uitvoerig ondersteund met feitenmateriaal, onderzoeksgegevens en talloze voorbeelden uit heden en verleden. Dit boek vormt een interessante bijdrage aan de discussie over de handhaving van het volkenrecht. Met foto´s en afbeeldingen in zwart-wit, literatuurverwijzingen in eindnoten en een register.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.