Strekkingen en structuren in het moderne drama : een bloemlezing van karakteristieke fragmenten uit het Europese en Amerikaanse drama van de 20ste eeuw met een poging tot ordening
Michel Thys
Michel Thys (Redacteur), Wouter Gomperts (Redacteur)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Garant, 2009 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 607.2 THYS |
31/12/2009
De samenstellers van dit boek geven het grif toe: de psychoanalyse ontstond in een bijzondere historische en sociaal-culturele context ? het Wenen van de vroege 20e eeuw en, ruimer, een hellenistische en joods-christelijke traditie ? en op zowel theoretisch als praktisch niveau draagt ze daar de sporen van. Meer dan een eeuw nadat Freud de eerste psychoanalytische geschriften publiek maakte, is de context grondig veranderd. De meerderheid van de patiënten is nog steeds vrouwelijk en hoog opgeleid, maar frequenter dan voorheen is hun achtergrond niet-westers en/of bestaat die uit een al dan niet conflictueuze mengvorm van culturen. De hedendaagse psychoanalyse kan zich dus niet aan de vraag onttrekken of haar klinische aanpak en conceptueel apparaat bruikbaar en adequaat is voor niet-westerse mensen, of voor wie een hulpvraag stelt vanuit een multiculturele voorgeschiedenis.
Het boek heeft niet de bedoeling om een aantal westerse evidenties of vooroordelen die mogelijk binnen de psychoanalyse aanwezig zijn aan het licht te brengen of te bekritiseren. De auteurs vertrekken van het feit van de multiculturele samenleving en houden een pleidooi voor een transculturele benadering. "Transculturalisme", zo leggen de redacteurs uit, "transcendeert de cultuurverschillen niet maar zoekt ? ondanks de verschillen ? contact met de innerlijke wereld van de cultureel andere." In de bijdrage van Jaak Le Roy wordt dit concreter gemaakt met een verwijzing naar de modellen die iedereen hanteert om de eigen binnenwereld en de interactie met de buitenwereld te ervaren, te begrijpen, vorm te geven en te communiceren. Die modellen zijn cultureel bepaald en werden tijdens een proces van socialisatie en subjectwording eigengemaakt. Als therapeut dient men dus oog te hebben voor hoe die modellen werken en moet men nagaan welke rol ze spelen in de psychische huishouding van de patiënt. Daarbij is het onontbeerlijk de eigen vooronderstellingen op te schorten en dus bv. niet van paranoia te gewagen als iemand het in alle ernst over heksen heeft. Daarnaast hoeft men zich bv. geen zorgen te maken over het 'zwakke zelfbewustzijn' van een patiënt als die opgroeide met waarden die collectiviteit en harmonie centraal stellen.
Voor deze transculturele aanpak lijkt de psychoanalyse in het bijzonder geschikt, omdat ze van een niet-weten van de kant van de therapeut uitgaat en zich traditioneel weinig aan labels als 'borderline' of 'depressie' gelegen laat liggen. Het spreken van de patiënt (of 'analysant') staat centraal, de psychoanalyticus doet weinig of geen beroep op bestaande diagnostische categorieën en nog minder op de daarmee verbonden gestandaardiseerde behandelingsmethodes. Al dient het voorgaande meteen genuanceerd, omdat elke auteur er wat de psychoanalyse betreft eigen klinische opvattingen op nahoudt. De hier beschreven rol van de psychoanalyticus als een Socrates die in de eerste plaats de eigen opvattingen in vraag stelt, vindt men het sterkst terug in de bijdragen van lacaniaanse strekking, zoals de teksten van Mark Kinet en Michel Thys.
In de meeste bijdragen krijgt het klinische aspect ruim plaats door uitgewerkte casussen. Veelal zijn de levensgeschiedenissen schrijnend en zetten ze de lezer aan het denken over het gemak waarmee men vaak spreekt over maatschappelijke kwesties als 'integratie' en 'multiculturaliteit'. Daarnaast is de beoogde transculturaliteit een nobel streven, waarbij men de ontmoeting met de ander in zijn andersheid bovendien niet uit de weg gaat. [Dominiek Hoens]
Redactie Vlabin-VBC
Dit tiende nummer in de reeks 'Psychoanalytisch actueel' bundelt twaalf bijdragen over de zogenoemde 'transculturele psychoanalyse', die vertrekt van de vaststelling dat de psychotherapeut vandaag meer en meer in contact komt met patiënten met een niet-westerse of multiculturele achtergrond. De vraag is dan ook of het kader van de klassieke psychoanalyse wel adequaat is voor de hulpverlening aan deze patiënten. Na een inleiding gaat Jaak Le Roy in op de culturele bepaaldheid van de modellen waarmee iemand de wereld vormgeeft. Als therapeut moet men volgens Le Roy de eigen vooronderstellingen opschorten en oog hebben voor de rol die deze modellen spelen in de psychische huishouding van de patiënt. De idee dat de psychoanalyticus de eigen opvattingen in vraag moet stellen, keert ook terug in enkele andere bijdragen. In de meeste artikels wordt via casussen gefocust op het klinische aspect. Een boeiende bundel, die de lezer onder andere aan het denken zet over het gemak waarmee men soms spreekt over integratie en multiculturaliteit. Vooral geschikt voor psychotherapeuten. Met bibliografieën per artikel.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.