Van noten en tonen : wegwijs in muzikale begrippen
Ignace Bossuyt
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Davidsfonds, 2002 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 784 BOCCHERINI |
31/12/2003
Een klein monografietje over een kleine meester. Aan de omvang van Boccherini's oeuvrecatalogus zal het niet liggen: bijna 500 werken, hoofdzakelijk kamermuziek, maar ook symfonieën. Onbegrijpelijk genoeg is één menuet een deuntje geworden waarachter al het overige van 's mans werk lijkt te zijn verdwenen. Musicoloog Ignace Bossuyt spit ook niet echt dat handvol meesterwerken naar boven die herkenbaar zouden zijn aan een eigen gelaat, zoals symfonieën vanaf Beethoven dat plachten te hebben. De Italiaan Boccherini leverde zijn Spaanse opdrachtgevers gewoon stukken met aan spelers en luisteraars aangepaste moeilijkheidsgraad, die al wat hoger kon liggen voor de partij die hijzelf op zijn instrument, de cello, kon vertolken. Originele partituren waren soms verloren voor publicatie, als de maecenas die ze 'gekocht' had uit het oog was verdwenen. Zo iemand werd door Bossuyt getraceerd als een bijzonder kleurrijke Fransman (kleurling bovendien) die in vele takken uitblonk, waaronder muziek. Van dergelijke aanknopingspunten heeft Bossuyt in de eerste plaats een bescheiden levensverhaal opgebouwd, dat immers vooral meedeinde met dat van de broodheren. Pas met Mozart en Beethoven staan muzikale genieën op die het roer in eigen handen namen. Een generatie eerder zie je ook Haydn in hetzelfde schuitje als Boccherini zitten: dat van de dienstbaarheid aan een broodheer. Maar nu is precies de stilistische vergelijking met Haydn interessant: beiden lanceerden gelijktijdig instrumentale vormen als het strijkkwartet; maar de Oostenrijker ligt er mee aan de basis van de hele 'Germaanse' school tot en met een Schönberg: componisten die een thematische, vaak zelfs cyclische, eenheid binnen een werk op een kerngedachte of kiemcel baseren. De thematische arbeid van Boccherini lijkt dan meer op het aaneenrijgen van een snoer van prachtige kralen: als het maar zong, op z'n Italiaans. En een verdienste van deze kleine grootmeester is daarbij toch de donkere klank in het genre dat hij eigenmachtig schiep en waarin vooral Schubert een kroonjuweel van alle kamermuziek ooit zou plegen: het strijkkwintet met, naast de vier instrumenten van het klassieke strijkkwartet, een tweede cello. In deze bezetting hoefde de componist/cellist maar bij te schuiven bij reeds gevormde kwartetten; maar in één moeite bracht hij de twee hoge instrumenten (violen) in evenwicht met evenveel lage (celli).
In weinig tijd kan de nieuwsgierige muziekliefhebber zich met dit vlot geschreven boekje van een ten onrechte weinig bekend grootmeester in prachtige genres een beeld vormen, dat door de aard van de zaak wat algemeen blijft: er valt weinig uitgesprokens in 's mans leven en werken te melden. Maar Bossuyts typering biedt alvast een boeiend (tijds)beeld en portret. En -- uitvoerig of niet -- het is in alle geval de eerste en dus tot nadere orde de enige monografie over het onderwerp in onze taal. [Gerolf Van de Perre]
Drs. Marianne van den Heuvel
Een dun boekje met een schets van het leven van de 18e-eeuwse Italiaanse componist Boccherini en de betekenis van zijn werk. Het is overzichtelijk, in chronologische volgorde. Boccherini staat bekend als onbeduidend componist van een paar populaire salonachtige deuntjes. Hij heeft echter een groot oeuvre nagelaten, alleen al 121 strijkkwartetten. Hij wordt vergeleken met zijn tijdgenoot, Haydn, die in een vergelijkbare stijl schreef. De auteur breekt een lans voor de melodieuze, meer spontane stijl van Boccherini; hij is een Leuvense hoogleraar in de musicologie. De schrijfstijl is zorgvuldig, maar niet vlot. Het werk bevat geen enkele illustratie ter verlevendiging, of discografische verwijzing. Het meest 'spannende' hoofdstuk is een hypothese over de identiteit van monsieur Boulogne, die mogelijk werken van Boccherini onder zijn hoede had die waarschijnlijk tijdens de Franse revolutie verloren zijn gegaan. Wellicht wordt de componist uit het stof gehaald ter gelegenheid van de herdenking van zijn sterfjaar in 2005. Dit werkje is een aardige opmaat daartoe. Mogelijk verschijnen in dat jaar een aantal omvangrijkere werken. Vergelijkbare uitgaven verschenen al over Haydn, Vivaldi en Handel.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.