Hemelsblauw : gedichten
Jan Lauwereyns
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Meulenhoff, cop. 2002 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : LAUW |
31/12/2002
In het eerste gedicht van Buigzaamheden ligt de televisie onder vuur en daarbij is de mythe van Polyphemos belangrijk. Deze cycloop -- een eenogige reus voor wie niets of niemand heilig was -- hield ooit Odysseus en zijn vrienden gevangen in een grot met de bedoeling hen allen te verslinden. Odysseus dwarsboomde dat plan door het oog van de belager uit te steken. Op dezelfde manier moet de beeldbuis vandaag onschadelijk gemaakt worden. Deze opener schept hoge verwachtingen. De afkeer van de televisie lijkt immers een belofte in te houden als "Hier komt Cultuur, geen banaliteit". Of Jan Lauwereyns met Buigzaamheden een bundel heeft afgeleverd die veel hoogstaander is dan de gemiddelde TV-show, is echter zeer de vraag.
Het anti-TV-gedicht is lang niet het enige voorbeeld van maatschappijkritiek in Buigzaamheden. Zo wordt de wetenschap (een belangrijk gegeven in de bundel) of -- beter -- de wijze waarop men haar beoefent, gehekeld in 'De geest van het experiment'. Dat is een reeks van vier gedichten die één verhaal vormen en die een (uitvergroot) beeld bieden van hoe onderzoekers proeven doen op mensen: gevoel- en respectloos. Jan Lauwereyns werkt echter zelf als neuropsycholoog -- zo staat op de achterflap -- en dat blijkt ook hier. De psyche, de droom, het onderbewustzijn en de hersenen -- voor het lyrische ik erg interessante, maar helaas ook zeer ondoorgrondelijke en onbeheersbare gebieden -- komen vaak aan bod.
Buigzaamheden is een nogal rapsodische bundel. Zo passeren ook de literatuur, de kosmos, het Oosten (vooral Japan, '[h]et land van de ijlende zon') en het kind de revue. De voorlaatste reeks draait rond een dochtertje dat in het gedicht 'Watervrees' in bad wordt gezet, wat geen makkelijke klus is, want "de luier dient hooguit voor wat / de duim doet met de tuinslang. // Moraal van het verhaal: / stront sproeit in het rond". Op dit punt zijn we ver verwijderd van de Cultuur die aan het begin van de rit beloofd werd. Ik zou deze bundel dan ook -- ironisch genoeg -- durven vergelijken met een doorsnee TV-amusementsprogramma: misschien ontspannend en misschien wel leuk, maar niet echt diepgaand of beklijvend. Mijn voornaamste verwijt aan Jan Lauwereyns betreft echter het formele. In Buigzaamheden heerst een opvallend gebrek aan muzikaliteit. De dichter 'zingt' hier haast nooit. De gedichten, die meestal bestaan uit uiterst korte strofen, maken ritmisch gezien heel vaak een verkapte en haperende indruk. Dit haperen wordt op het inhoudelijke vlak in de hand gewerkt door de vele vragen die gesteld worden en door het feit dat de spreekstem zichzelf geregeld in de rede valt en corrigeert. Veel gedichten lijken on the spot bijeengeredeneerd. Dit sluit misschien wel aan bij de thematiek van buigzaamheid. Maar dat maakt Buigzaamheden nog niet tot een solide bundel. [Anneleen De Coux]
Albert Hagenaars
Wat een opgewekte verrassing biedt het werk van de Vlaamse dichter Jan (soms Johan) Lauwereyns (1969), die ook wetenschapper is (neuropsycholoog)! 'Buigzaam heden' bestaat uit 10 korte reeksen, die elk tussen de 3 tot 6 verzen tellen. Zijn teksten staan bol van associaties, humor en spitsvondige taalspelletjes die zich vooral richten op contradicties en het in twijfel trekken van de werkelijkheid. 'Wat wil je? / Wat je wil. // Verlangen: geneigd zijn / iets eerder dan iets / anders te doen. // Doen? Kan ook zien zijn. // Vergt het verroeren van de twee keer drie spieren / die aan de oogbal plakken. // Zoals je handeling hebt. / Zingen we uit Het liedjesboek voor holbewoners?' Enig punt van kritiek zou kunnen zijn dat de mate van vrijblijvendheid soms hoog is. Aan de andere kant: hoe functioneel moet of kan poëzie zijn? Misschien heeft Lauwereyns zijn ware vorm nog niet gevonden, maar hij is nu al sprankelender en uitdagender dan menige veteraan. Hij ontspringt in elk geval het vat vol middelmaat waar de meeste dichters in zitten te zoemen.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.