De goddelijke komedie
Dante Alighieri
Frans Van Dooren (Samensteller)
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Ambo, cop. 2002 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : THEMABUNDEL : LIEFDE |
31/12/2002
Een groot deel van de Italiaanse gedichten uit de klassieke periode, misschien wel de helft, zijn liefdesgedichten. 'Klassiek' moeten we hierbij breed opvatten: het gaat om de periode tussen 1200 en 1600. Vreemd: hoe verder je in de tijd teruggaat, hoe belangrijker de liefdespoëzie is. Tot de Italiaanse liefdespoëzie behoren ronkende namen als Dante en Petrarca. Het bundeltje dat Van Dooren ons voorstelt, laat ons echter ook kennismaken met een aantal poetae minores. Vrijwel onbekend bv. is Cecco Angiolieri, een tijdgenoot van Petrarca. Tegenover de religieuze mystiek van Dante en Petrarca staat zijn realistische benadering van de liefde. Omdat iedere dichter een eigen uitdrukking geeft aan zijn eigen emoties is het moeilijk een algemene lijn te trekken. Alle gevoelens komen aan bod: rouw om de overleden geliefde, bewondering, extase, droefheid om de afwijzing, wanhoop. Toch zijn de twee belangrijkste categorieën: gedichten waarin de geliefde geprezen wordt en gedichten waarin geklaagd wordt. De liefde speelt als drijvende kracht ook een grote rol in werken die tot de epiek behoren, zoals de Divina commedia van Dante, de Gerusalemme liberata van Torquato Tasso en de Orlando Furioso van Ariosto, maar dit valt buiten het bestek van het boek.
De Italiaanse liefdespoëzie ontstond in de eerste helft van de 13e eeuw op Sicilië, aan het hof van Frederik II, van wie een gedicht in de bundel is opgenomen. De dichters leunen dicht aan bij de Franse troubadourlyriek. Een andere belangrijke vertegenwoordiger, Giacomo da Lentini, vond het sonnet uit. Daarna verplaatst het centrum zich naar Toscane, waar onder de impuls van Guido Guinizzelli zich de dolce stil nuovo ontwikkelt. Dante is hier de grote naam. Zijn jeugdwerk, de Vita Nuova, verhaalt zijn liefde voor Beatrice. Hij ziet het meisje voor de eerste keer wanneer zij negen jaar oud is. Zij overlijdt op 24-jarige leeftijd. Beatrice is zijn blijvende inspiratiebron: ook in de Divina commedia speelt zij een grote rol. Beatrice is zijn muze, maar ook zijn engel: door haar komt hij tot morele volmaaktheid en inzicht en komt hij dus dichter bij God. Een generatie na Dante komt Petrarca met zijn Canzoniere, waarin hij zijn liefde tot Laura bezingt. De jong gestorven Laura wordt vóór haar dood geprezen en na haar dood beweend. Zowel bij Dante als Petrarca gaat het om liefhebben-op-afstand. Typisch voor Petrarca is tevens de vergankelijkheidgedachte. Petrarca wordt in het begin van het Cinquecento druk nagevolgd door een hele schare dichters, maar ook dichteressen: het zgn. petrarkisme. Ook bij hen staat het afstandelijk beminnen centraal. Petrarca is in de renaissance het grote model, niet alleen in de Italiaanse, maar in de hele West-Europese literatuur. Een plaats apart neemt Michelangelo in, die in zijn gedichten zijn homoseksuele relatie met de Romeinse edelman Tommaso Cavalieri bezingt, en in andere gedichten zijn platonische liefde tot Vittoria Colonna, zelf dichteres. [Bernard Huyvaert]
Dr. E.P. Verstegen
'Vervuld van Liefde zijn al mijn Gedachten' is een bloemlezing van klassieke Italiaanse liefdesgedichten, in de vertaling van Frans van Dooren. Veel ervan stond al in zijn 'Gepolijst albast'*, met poëzie uit acht eeuwen. Van Dooren is de voornaamste vertaler van Italiaanse poëzie in het Nederlands. Vormtechnisch is er weinig op aan te merken, al voert hij de elisie wel erg ver. Men moet 'daarna Adam' lezen als 'daarnAdam', 'Angelica op de vlucht' als 'Angelicop..' en 'in de hemel' als 'in demel'. Van Dooren benadrukt in zijn voorwoord de verschillen tussen de diverse dichters, maar in het Nederlands lijken ze allemaal op elkaar. Elke vertaler moet werken met zijn eigen vocabulaire, maar iets meer differentiatie is toch wel mogelijk. Waar Van Dooren probeert een minder verheven toon te treffen, is het resultaat soms ongewild komisch. Een gedicht van Aretino begint met: 'Kom, laat ons neuken, lieve schat', waar het plechtstatige 'laat ons' vloekt met het werkwoord. Hoe dan ook, de bundel geeft een beeld van vier eeuwen Italiaanse liefdeslyriek dat weinig andere vertalers kunnen geven. Gebonden uitgaafje op pocketformaat.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.