Over nut en nadeel van het denken voor het leven
Konrad Paul Liessmann
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
Lemniscaat, 2000 |
MAGAZIJN : NON-FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : 110 LIES |
31/12/2000
De grote filosofen en hun problemen is het tweede deel van Konrad Paul Liessmanns 'Colleges ter inleiding in de filosofie', de neerslag van een lezingenreeks aan de Weense universiteit. De eerste reeks colleges is in 1999 verschenen onder de titel Over het nut en nadeel van het denken voor het leven. Hierin werden enkele begrippen behandeld die aan de basis liggen van het filosoferen als activiteit (zoals de verbazing, de twijfel, het goede leven e.d.). Konrad Paul Liessmann slaagde er met dat boek in het filosoferen te presenteren -- aan een ruim publiek -- als een bezigheid, een wijze van denken, die zich niet afspeelt in een spreekwoordelijke ivoren toren, maar wel degelijk in het leven zelf staat.
De grote filosofen en hun problemen borduurt voort op dit thema vanuit een andere invalshoek. De titel is dan ook op twee manieren te begrijpen. Enerzijds overloopt de auteur de voornaamste wijsgerige problemen die de besproken filosofen zich hebben gesteld. Anderzijds ontvouwt de auteur zijn visie dat de persoonlijke problematiek, de eigen levensgeschiedenis en de concrete sociaal-culturele en maatschappelijke context van het tijdsvak van de filosofen, een onmiskenbare invloed uitoefenen op de manier waarop zij hun filosofische problemen vorm geven. Gespreid over 12 hoofdstukken passeren 15 filosofen de revue: Socrates, Plato, Augustinus, Spinoza, Kant, Hegel, Marx, Kierkegaard, Nietzsche, Wittgenstein, Popper, Heidegger, Adorno, Anders en Arendt. Van elk wordt een korte biografische schets en een uitzonderlijk didactische en prettig lezende uiteenzetting van hun voornaamste denkpistes gegeven, waarbij hun belangrijkste geschriften worden gevolgd. Konrad Paul Liessmann vervalt hierbij -- gezien de opzet van dit werk -- niet in de valstrik de filosofie van de betrokken wijsgeren te herleiden tot de gerationaliseerde herschrijving van hun eigen 'problematiek'. Het filosoferen wordt niet verengd tot een therapeutische bezigheid met een louter subjectieve waarde, noch als loutere weerspiegeling van de tijdgeest afgedaan. De auteur beperkt zich tot een voorzichtig 'aanstippen' van mogelijke parallellen tussen leven en werk. Het enige minpunt is dat voor de moderne filosofen (van Wittgenstein tot Arendt) iets te weinig plaats wordt vrijgemaakt. De sterke punten van De grote filosofen en hun problemen kunnen echter evenmin onvermeld blijven en overheersen hoe dan ook. Zelden zag ik de affectenleer van Spinoza en de Tractatus logico-philosophicus van Wittgenstein zo bevattelijk gepresenteerd, zonder in banale schema's te vervallen. De auteur heeft bovendien een goede pen, waardoor het lezen op geen enkel moment verveelt. Het resultaat is dat een potentieel ruim publiek toegang krijgt tot de kerngedachten van een selectie uit het pantheon der grote filosofen. [Jan De Wit]
Prof. dr. F.J. Heggen
Liessmann (1953), hoogleraar wijsbegeerte te Wenen, biedt in deze bundel essays over 15 filosofen, allen uit de Westerse traditie: Socrates, Plato, Augustinus, Spinoza, Kant, Hegel, Marx, Kierkegaard, Nietzsche, Wittgenstein, Popper, Heidegger, Adorno, Anders en Arendt. Hij benadrukt dat hij de filosofen zélf met hun concrete levens- en denkproblemen in het middelpunt plaatst. Dat is echter vooral in de eerste helft onvoldoende het geval. Het boek biedt 15 goed leesbare, maar kwalitatief ongelijke opstellen. Over Socrates, Plato en Augustinus zijn het zwakke 'verhalen', die niets verrassends bieden. Het tweede gedeelte van dit ongelijkmatige boek is beter. Vooral de stukken over Heidegger, Adorno, Anders en Arendt zijn boeiend om te lezen. Staan blijft de kritiek dat Liessmann te weinig systematisch te werk gaat, hij leidt te weinig in, hij simplificeert. Wellicht wil hij filosofie vooral aantrekkelijk en gemakkelijk verteerbaar maken. Eerder verscheen van hem de inleiding tot de filosofie 'Over nut en nadeel van het denken voor het leven'*.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.