Hora incerta : gedichten
Jan Eijkelboom
1 exemplaar
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Magazijn |
De Arbeiderspers, cop. 2000 |
MAGAZIJN : FICTIE : ENKEL NA MAGAZIJNRESERVATIE : EIJK |
31/12/2000
Jan Eijkelboom (geb. 1926) is behalve journalist en vertaler van o.a. Yeats, Larkin en Raine ook dichter. De titel van zijn late poëziedebuut Wat blijft komt nooit terug (1979) kan gelden als het credo van zijn oeuvre. Centraal in Eijkelbooms verzen staat nl. het verleden, dat onvermijdelijk voorbij is maar dat tevens aanwezig blijft in de herinnering. De herinneringen worden gedichten waarin het anekdotische overheerst. Eijkelboom gedenkt het verleden met bescheiden gevoelens. De oudere dichter schrijft zacht melancholisch maar steeds met een milde glimlach op het gelaat. De dingen gaan inderdaad voorbij, maar dat hoeft niet altijd pijnlijk te zijn, zo blijkt uit Het arsenaal. Een arsenaal betekent in de eerste plaats een wapendepot. Zo verwijzen sommige gedichten naar (onvermijdelijke?) herinneringen aan de wereldbrand. In de tweede betekenis van 'verzameling' verwijst het arsenaal naar het geheugen dat de huidige opslagplaats is voor vroegere personen en gebeurtenissen. Het verleden wordt op allerlei manieren door Eijkelboom geëvoceerd. Soms zetten voorwerpen als een lucifer of een vrucht, het madeleinekoekje gelijk, de herinnering in gang. Deze en andere voorwerpen moeten het verleden symboliseren. Zo associeert de dichter een tweedekker met die lange, hete zomer van toen. Kijken we niet altijd even op als zo'n oud dubbelgevleugeld toestel over ons heen snort, precies omdat het ons, romantici, zo anachronistisch lijkt? Een paard roept alweer een kleine anekdote op, maar wordt in hetzelfde gedicht uiteindelijk ook een machtig symbool van het Verleden.
Eijkelbooms bundel is tevens een oefening in het kijken. De dichter tracht het licht van de zon in woorden vast te leggen, een boom wordt toegesproken in verzen die de schone geliefde waardig zijn. En opnieuw gaat het hier om bescheidenheid. Niet de protserige villa en niet het imponerende kerkgebouw maar wel het kleine huis, half verscholen in het groen, wil de dichter zien. Soms worden de woorden wat grimmiger als ze vertellen hoe de cultuur de natuur vermoordt. Soms is die ingreep zo drastisch dat ze ook de herinnering aantast. De paradox van Eijkelbooms poëzie is dat wanneer het verleden wordt vastgelegd in de (woorden van de) herinnering pas blijkt dat het allemaal definitief voorbij is. Dat doet soms pijn. Maar dan is er altijd nog de humor. Schrijft Eijkelboom: "Doodgaan behoort tot het zeer weinige / dat niet zou mogen. Toch / wordt het veel gedaan". Tja. [Sven Peeters]
Bibi Dumon Tak
'Het arsenaal' is de titel van de zevende bundel van Jan Eijkelboom (1926). Zijn eerste, 'Wat blijft komt nooit terug', verscheen in 1979. De bundel bestaat uit vier afdelingen met resp. 7, 6, 8 en 8 gedichten. Wellicht weinig, maar niet snel gelezen. Net als in de vorige bundels vragen ook deze gedichten om aandacht en nog eens aandacht. Deze bewaarplaats van gedachten en woorden mag dan dun zijn, wat de lezer er vindt is het tegendeel. Met eenvoudige woorden en beelden stuurt de dichter je door een nevelig landschap, langs zwarte heuvels een onherbergzaam gebied in, zonder dat de kilheid ervan overheerst. Juist niet. De lezer is daar en wil er blijven, naast die ene klaproos, aan het duistere eind van de zoldertrap, zelfs op dat achtbaans viaduct. Het zijn blijvende gedichten die je te binnen zullen schieten wanneer je ooit in dezelfde situatie terecht komt. De laatste zin van de bundel luidt: 'Hier begon de genezing.' Het enige dat de lezer te doen staat is weer van voren af aan beginnen met het eerste gedicht: 'Geluk'.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.