Club Mars : roman
Rachel Kushner
Rachel Kushner (Auteur), Lidwien Biekmann (Vertaler)
Beschikbaarheid | Uitgave | Plaats in de bib |
---|---|---|
Uitgeleend
|
Uitgeverij Atlas Contact, 2024 |
VERDIEPING 2 : NIEUW DUIVELSHOEK : KUSH |
Dirk Jan Arensman
us/ug/31 a
Hoofdpersoon Sadie Smith infiltreert in het zuidwesten van Frankrijk de (milieu)activistische commune van de Moulinards. Met die voortdurend cynische meninkjes spuiende (voormalig) geheim agente heeft Creation Lake niet bepaald een sympathieke verteller. Maar dat maakt de filosofische draai die Rachel Kushner (1968) met haar vierde roman aan het spionagegenre geeft niet minder boeiend.
Sadie, die ooit als FBI-agent werd ontslagen, werkt voor schimmige 'contacten' in de particuliere sector. Dit keer is ze daarvoor in het departement Guyenne, in het zuidwesten van Frankrijk. Daar probeert ze deel te worden van de Moulinards-gemeenschap, die verdacht wordt van sabotageacties rondom de aanleg van industriële 'megabassins'.
De Amerikaanse moet eerst achterhalen of die verdenking terecht is. Vervolgens wordt ze geïnstrueerd gewelddadige acties van de Moulinards te stimuleren. En dat blijkt niet haar verregaandste opdracht.
Intussen raakt Sadie steeds meer in de ban van de enigmatische goeroe Bruno Lacombe, die in een grot woont en zijn gedachtegoed louter via lange e-mails met de leden deelt (in een notendop: hij wijst de moderne kapitalistische samenleving af en ziet de neanderthaler als een onderschat en onbegrepen lichtend voorbeeld).
Die fascinatie leidt tot een subtiel voortschrijdende identiteitscrisis die maakt dat Sadie, gecombineerd met haar stevige alcoholinname, de controle over haar missie én haar leven steeds verder verliest.
De vaak lange essayistische passages getuigen van Kushners eruditie en historisch besef. Zo is haar fictieve Lacombe een kennis en geestverwant van filosoof en filmmaker Guy Debord. Sadies eigen, nauwelijks verklaarde nihilisme ("diep vanbinnen weet iedereen dat de wereld rechteloos en ordeloos en willekeurig is") is wel wat eendimensionaal.
Kushner bouwt de spanning rond de - met satirische pen beschreven - activisten en het Wie is de mol?-gekonkel vaardig op. Aardige, luchtige bonus in een verder behoorlijk duister boek: de beroemde auteur Michel Thomas ("met het pluishaar en het slechtzittende kunstgebit"), die een bijrolletje speelt in de grimmige slapstickfinale, heeft hilarisch veel weg van Michel Houellebecq.
Atlas Contact, 400 p., 24,99 euro. Vertaald door Lidwien Biekmann.
Sam De Wilde
te/ep/07 s
Rachel Kushner werd geboren in 1968. Iets van de revolutionaire sfeer van dat jaar moet wel in het vruchtwater terechtgekomen zijn. In haar debuutroman Telex from Cuba (2008) bekeek de schrijver uit Los Angeles de Cubaanse revolutie door de ogen van de kinderen van enkele Amerikaanse expats. Haar doorbraakboek De vlammenwerpers (2013) ging onder meer over de Italiaanse Rode Brigades en de rellen van de Movimento del Settantasette, en in Club Mars (2018) bekritiseerde ze het Amerikaanse penitentiaire systeem. In haar nieuwste (voor de Booker Prize genomineerde) roman Creation Lake gaat het over klimaatactivisme en ecoterreur. Daarmee is Kushner na haar romans over de laatste vijftig jaar van de vorige eeuw in het huidige tijdsgewricht aanbeland. En ook daar heeft ze genoeg over te melden.
De boeken van Kushner zijn veeleer losjes samengestelde verwerkingen van ideeën en inspiratiebronnen dan strak gecomponeerde verhalen. De schrijver laat zich doorgaans vrij leiden door de dingen die haar fascineren, en dit keer zijn dat onder meer de prehistorie en het actuele protest tegen de bouw van grote waterbekkens in Frankrijk. Kushner gaat speels aan de slag met het gedachtegoed van Franse denkers als Guy Debord en Bruno Latour in een verhaal over een groep ecoactivisten die in een commune op het Franse platteland leeft. Alleen voelde ze deze keer blijkbaar de nood om haar literaire overpeinzingen op te leuken met een spannende plot. Kushner wilde, naar eigen zeggen, een ideeënroman schrijven die niet saai is. En dus wordt Creation Lake verteld door een hard-boiled undercoveragent die de groep infiltreert.
Verslavingsgevoelig
Je zou denken dat een ideeënroman spannend wordt door de ideeën die erin geëtaleerd worden. Kushner zoekt het in intriges die typisch zijn voor misdaadromans en weinigzeggende details over de magazijnen van bepaalde handvuurwapens. Alsof een verhaal vanzelf opwindend en meeslepend is als je hoofdpersonage een Glock 43X en een satelliettelefoon gebruikt. Spionageverhalen schrijven is een vak apart. En Kushner beheerst het niet. Waarom ze na het terechte succes van De vlammenwerpers en Club Mars plots is gaan denken dat haar lezers filosofische, kunsthistorische of wetenschappelijke bespiegelingen alleen nog maar zouden kunnen verteren als ze geserveerd worden met een fletse thrillersaus is het echte mysterie van Creation Lake .
De tragedie van het boek is dan weer dat Kushner bewijst dat die slechte thrillerplot geheel overbodig is. Haar verteltalent zit elders. De boeiendste delen van Creation Lake zijn de passages waarin Kushners geheim agent onderschepte e-mails leest waarin onder meer uitgeweid wordt over de herseninhoud en de verslavingsgevoeligheid van de neanderthaler. E-mails godbetert. Over de implicaties van nieuw wetenschappelijk onderzoek naar de prehistorische mens dan nog. Wie dat spannend weet te maken (en dat kan Kushner duidelijk wél), heeft verder helemaal geen James Bond-snufjes nodig.
Vertaald door Lidwien Biekmann. Atlas Contact, 384 blz., € 24,99 (e-boek € 13,99).
Bookarang
Een meeslepende roman over activisten en machtsverhoudingen. Sadie Smith is een gewetenloze Amerikaanse geheim agent. Haar werk is illegaal, haar relaties zijn immoreel en haar opdrachtgevers vage figuren die gebaat zijn bij onrust. Ze wordt naar Frankrijk gestuurd om een groep klimaatactivisten tot opstand aan te zetten. Terwijl ze zich in de groep mengt raakt ze gefascineerd door de filosofische en anarchistische Bruno Lacombe. Bruno is de leider van de groep en pleit voor een terugkeer naar prehistorische leefgewoonten. Naarmate de dag van de opstand dichterbij komt, dreigt Sadie haar controle over de activisten te verliezen. Vaardig, indringend en met vaart geschreven. Rachel Kushner (Eugene, 1968) is een Amerikaanse schrijver. Haar boek ‘De vlammenwerpers’ stond op de shortlist voor de National Book Award en de Folio Prize. Haar boek 'Club Mars' is bekroond met de Prix Médicis. Haar werk is in zevenentwintig talen vertaald. ‘Creation Lake’ staat op de longlist voor de Booker Prize 2024.
Laat hieronder weten op welk e-mailadres je een bericht wil krijgen als dit item beschikbaar is. Dit is geen reservering. Je krijgt geen voorrang om dit item te lenen.
Je gaat akkoord dat we je een mail sturen om je aanvraag te bevestigen en je te verwittigen wanneer jouw artikel binnen is. Deze mails zijn eenmalig. Je kan je toestemming op elk moment intrekken via de link in de bevestigingsmail.